دسته بندی موضوعی احکام شرعی - حرام


1-آلات حرام
        حرمت خرید و فروش عین نجاسات و مال غصبی و محرمات و چیزهائی که مالیت ندارد
        2055 - در چند مورد معامله باطل است : اول : خرید و فروش عین نجس ، مثل بول وغائط و مسکرات ، بنابر اقوی در بعضی و بنابر احتیاط واجب در بعضی . دوم : خرید وفروش مال غصبی ، مگر آنکه صاحبش معامله را اجازه کند. سوم : خرید و فروش چیزهایی که مال نیست . چهارم : معامله چیزی که منافع معمولی آن حرام باشد، مثل آلات قمار وموسیقی . پنجم : معامله ای که در آن ربا باشد. و حرام است غش در معامله ، یعنی فروختن جنسی که با چیز دیگر مخلوط است در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید، مثل فروختن روغنی که آن را با پیه مخلوط کرده است ، و این عمل را غش می گویند. از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم منقول است که فرمودند: از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غش کند یا به آنان ضرر بزندیا تقلب و حیله نماید، و هر که با برادر مسلمان خود غش کند، خداوند برکت روزی او را می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش واگذار می کند.

2-آميزش حرام
        حرام بودن نزدیکی با زن در حال نفاس
        514 - طلاق دادن زنی که درحال نفاس می باشد، باطل است ، و نزدیکی کردن با اوحرام می باشد. و اگر شوهرش با او نزدیکی کند، احتیاط واجب آن است به دستوری که دراحکام حیض گفته شد، کفاره بدهد.

3-اجاره براى حرام
        بطلان اجاره برای استفاده حرام و بیهوده
        2187 - استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند چهار شرط دارد: اول : آنکه حلال باشد، بنابر این اجاره دادن دکان برای شراب فروشی یا نگهداری شراب و کرایه دادن حیوان برای حمل و نقل شراب باطل است . دوم : پول دادن برای آن استفاده در نظرمردم بیهوده نباشد. سوم : اگر چیزی را که اجاره می دهند چند استفاده دارد،استفاده ای را که مستأجر باید از آن ببرد معین نماید، مثلا اگر حیوانی را که سواری می دهد و بار می برد اجاره دهند، باید در موقع اجاره معین کنند که سواری یا باربری آن مال مستأجر است یا همه استفاده های آن . چهارم : مدت استفاده را معین نمایند و اگر مدت معلوم نباشد ولی عمل را معین کنند، مثلا با خیاط قرار بگذارندکه لباس معینی را بطور مخصوصی بدوزد کافی است .

4-اجرت حرام
        حرام بودن اجرت برای غسل میت و باطل بودن غسل در صورت اخذ اجرت
        567 - جایز نیست که برای غسل دادن میت مزد بگیرند، ولی مزد گرفتن برای کارهای مقدماتی غسل حرام نیست .

5-اجزاء حرام حيوان
        بیان پانزده چیزی که از حیوان حلال گوشت حرام است
        2626 - پانزده چیز از حیوانات حلال گوشت ، حرام است : 1- خون 2-فضله 3- نری 4- فرج 5- بچه دان 6- غدد که آن را دشول می گویند 7- تخم که آن رادنبلان می گویند 8- چیزی که در مغز کله است و به شکل نخود می باشد 9- مغز حرام که در میان تیره پشت است 10- پی که در دو طرف تیره پشت است 11- زهره دان 12- سپرز ( طحال ) 13- بول دان ( مثانه ) 14- حدقه چشم 15- چیزی که در میان سم است و به آن "ذات الاشاجع " می گویند.

6-ازدواج حرام
        حرمت ازدواج با مردی که معلوم نیست مسلمان است
        109 - کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه پاک می باشد، ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلا نمی تواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود.

        حرمت ازدواج با دختران زنی که فرزند انسان را شیر دهد
        2465 - اگر زنی بچه ای را با شرایطی که در مسأله 2474 گفته می شود شیر دهد پدر آن بچه نمی تواند با دخترهایی که از آن زن به دنیا آمده اند ازدواج کند و نیزنمی تواند دخترهای شوهری را که شیر مال اوست برای خود عقد نماید بلکه احتیاطواجب آن است که دخترهای رضاعی او را هم برای خود عقد ننماید ولی جایز است بادخترهای رضاعی آن زن ازدواج کند اگر چه احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند و نگاه محرمانه یعنی نگاهی که انسان می تواند به محرمهای خود کند به آنان ننماید.

        حکم ازدواج با دختران رضاعی زنی که فرزند انسان را شیر دهد
        2465 - اگر زنی بچه ای را با شرایطی که در مسأله 2474 گفته می شود شیر دهد پدر آن بچه نمی تواند با دخترهایی که از آن زن به دنیا آمده اند ازدواج کند و نیزنمی تواند دخترهای شوهری را که شیر مال اوست برای خود عقد نماید بلکه احتیاطواجب آن است که دخترهای رضاعی او را هم برای خود عقد ننماید ولی جایز است بادخترهای رضاعی آن زن ازدواج کند اگر چه احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند و نگاه محرمانه یعنی نگاهی که انسان می تواند به محرمهای خود کند به آنان ننماید.

        حرمت ازدواج با دختر در صورت ازدواج و آمیزش با مادر رضاعی او
        2468 - اگر انسان با زنی که دختری را شیر کامل داده ازدواج کند و با آن زن نزدیکی نماید دیگر نمی تواند آن دختر را برای خود عقد کند.

        حرمت ازدواج با مادر رضاعی دختری که به عقد انسان در آمده است
        2469 - اگر انسان با دختری ازدواج کند دیگر نمی تواند با زنی که آن دختر را شیرکامل داده ازدواج نماید.

        حرمت ازدواج با دختر رضاعی پدر
        2470 - انسان نمی تواند با دختری که مادر یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشدانسان نمی تواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیرخواری را برای خود عقدکند بعد مادر یا مادر بزرگ یا زن پدر او از شیر همان پدر آن دختر را شیر دهد عقدباطل می شود.

        حرمت ازدواج با دختر رضاعی مادر یا مادربزرگ انسان
        2470 - انسان نمی تواند با دختری که مادر یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشدانسان نمی تواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیرخواری را برای خود عقدکند بعد مادر یا مادر بزرگ یا زن پدر او از شیر همان پدر آن دختر را شیر دهد عقدباطل می شود.

        حرمت ازدواج با خواهرزاده رضاعی یا برادرزاده رضاعی
        2471 - با دختری که خواهر یا زن برادر انسان از شیر برادرش او را شیر کامل داده نمی شود ازدواج کرد و همچنین است اگر خواهرزاده یا برادرزاده یا نوه خواهریا نوه برادر انسان آن دختر را شیر داده باشد.

        حرمت ازدواج با دختر رضاعی خواهرزاده یا برادرزاده یا نوه خواهر و برادر
        2471 - با دختری که خواهر یا زن برادر انسان از شیر برادرش او را شیر کامل داده نمی شود ازدواج کرد و همچنین است اگر خواهرزاده یا برادرزاده یا نوه خواهریا نوه برادر انسان آن دختر را شیر داده باشد.

        حرمت ازدواج با دختری که همسر آدمی او را شیر دهد و بطلان عقد او
        2472 - اگر زنی بچه دختر خود را شیر دهد آن دختر به شوهر خود حرام می شود وهمچنین است اگربچه ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد ولی اگر بچه پسرخود را شیر دهد زن پسرش که مادر آن طفل شیر خوار است بر شوهر خود حرام نمی شود.

7-پول مخلوط به حرام
        اگر لباسی را با پول ربا یا پل مخلوط به حرام بخرد
        2286 - اگر لباسی را بخرد و بعدا از پولی که بابت ربا گرفته یا از پول حلالی که مخلوط با ربا است به صاحب لباس بدهد چنانچه موقع خریداری قصدش بوده که از این پول بدهد پوشیدن آن لباس و نماز خواندن با آن جایز نیست ونیز اگر پول ربایی با حلال مخلوط به حرام داشته باشد و به فروشنده بگوید که این لباس را با این پول می خرم پوشیدن آن لباس حرام است و اگر بداند پوشیدن آن حرام است نماز هم با آن باطل می باشد.

8-جعاله براى حرام
        بطلان جعاله در امر بیهوده یا حرام
        2220 - کاری را که جاعل می گوید برای او انجام دهند باید حرام نباشد و نیز باید بی فایده نباشد که غرض عقلایی به آن تعلق نگرفته باشد. پس اگر بگویدهر کس شراب بخورد یا در شب به جای تاریکی برود ده تومان به او می دهم جعاله صحیح نیست .

9-جنابت از حرام
        پاک بودن عرق جنب از حرام
        116 - عرق جنب از حرام نجس نسیت ، ولی احتیاط واجب آن است که بابدن یا لباسی که به آن آلوده شده ، نماز نخوانند.

        جایز نبودن نماز با بدن یا لباسی که آلوده به عرق جنب از حرام است
        116 - عرق جنب از حرام نجس نسیت ، ولی احتیاط واجب آن است که بابدن یا لباسی که به آن آلوده شده ، نماز نخوانند.

        جایز نبودن نماز با عرقی که در اثر آمیزش در زمان ممنوع مثل روز ماه رمضان به وجو آمده باشد
        117 - اگر انسان در موقعی که نزدیکی با زن حرام است مثلا در روزه ماه رمضان ، با زن خود نزدیکی کند، بنابر احتیاط واجب باید از عرق خود درنماز اجتناب نماید.

        جایز نبودن نماز با عرقی که در اثر آمیزش در زمان ممنوع مثل روز ماه رمضان به وجود آمده باشد
        117 - اگر انسان در موقعی که نزدیکی با زن حرام است مثلا در روزه ماه رمضان ، با زن خود نزدیکی کند، بنابر احتیاط واجب باید از عرق خود درنماز اجتناب نماید.

        جایز بودن نماز با عرق جنب از حرام اگر شخص جنب وظیفه اش تیمم باشد
        118 - اگر جنب از حرام به واسطه تنگی وقت ، عوض غسل تیمم نماید و بعد ازتیمم و خواندن نماز عرق کند، بنابر احتیاط واجب باید از عرق خود در نمازاجتناب نماید. ولی اگر به واسطه عذر دیگر تیمم کند، اجتناب لازم نیست .

        جایز بودن نماز با عرق کسی که اول با همسر خود نزدیکی کرده و سپس از حرام جنب شده است
        119 - اگر کسی از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزدیکی کند، بنابر احتیاطواجب باید از عرق خود در نماز اجتناب کند. ولی اگر اول با حلال خود نزدیکی کند وبعد، از حرام جنب شود، عرق او وجوب اجتناب ندارد.

        جایز نبودن نماز با عرق کسی که اول از حرام جنب شود و بعد با همسر خود نزدیکی کند
        119 - اگر کسی از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزدیکی کند، بنابر احتیاطواجب باید از عرق خود در نماز اجتناب کند. ولی اگر اول با حلال خود نزدیکی کند وبعد، از حرام جنب شود، عرق او وجوب اجتناب ندارد.

        صحت غسل با آب گرم اگر از حرام جنب شده است
        373 - عرق جنب از حرام نجس نیست و کسی که از حرام جنب شده اگر با آب گرم هم غسل کند، صحیح است .

10-حرام شدن زن به شوهر
        حرمت زن و شوهر به یکدیگر در صورت ترک طواف نساء در حج
        2409 - اگر مرد طواف نساء را که یکی از کارهای حج است بجا نیاورد، زنش که به واسطه محرم شدن بر او حرام شده بود حلال نمی شود. و نیز اگر زن طواف نساء نکند، شوهرش بر او حلال نمی شود، ولی اگر بعدا طواف نساء را انجام دهند به یکدیگر حلال می شوند.

        حرام شدن زن نابالغ اگر وشهر او را افضا کند
        2410 - اگر کسی دختر نابالغی را برای خود عقد کند و پیش از آنکه نه سال دختر تمام شود، با او نزدیکی و دخول کند، چنانچه او را افضا نماید هیچ وقت نباید با او نزدیکی کند.

        حرمت زنی که شوهرش او را سه بار طلاق دهد
        2411 - زنی را که سه مرتبه طلاق داده اند بر شوهرش حرام می شود، ولی اگر باشرایطی که در کتاب طلاق گفته می شود با مرد دیگری ازدواج کند، شوهر اول می تواند دوباره او را برای خود عقد نماید.

        عدم حرمت شوهر بر زن در صورت شیر دادن زن به عموزاده و دائی زاده و برادرزاده و خواهرزاده
        2484 - اگر زن از شیر شوهر خود کسانی را که بعدا گفته می شود شیر دهد شوهرش براو حرام نمی شود، اگر چه بهتر آن است که احتیاط کنند: اول : برادر و خواهر خود را.دوم : عمو و عمه و دایی و خاله خود را. سوم : اولاد عمو و اولاد دایی خود را. چهارم :برادر زاده خود را. پنجم : برادر شوهر یا خواهر شوهر خود را. ششم : خواهر زاده خودیا خواهر زاده شوهرش را. هفتم : عمو و عمه و دایی و خاله شوهرش را. هشتم : نوه زن دیگر شوهر خود را.

        حکم ازدواج مردی که به زنش بگوید بواسطه شیر خوردن بهم محرم شده اند
        2494 - اگر مرد پیش از آن که زنی را برای خود عقد کند بگوید به واسطه شیرخوردن آن زن بر او حرام شده : مثلا بگوید شیر مادر او را خورده چنانچه تصدیق او ممکن باشد نمی تواند با آن زن ازدواج کند. و اگر بعد از عقد بگوید و خود زن هم حرف اورا قبول نماید عقد باطل است پس اگر مرد با او نزدیکی نکرده باشد یا نزدیکی کرده باشد ولی در وقت نزدیکی کردن زن بداند بر آن مرد حرام است ، مهر ندارد و اگر بعداز نزدیکی بفهمد که بر آن مرد حرام بوده ، شوهر باید مهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد.

        حکم ازدواج زنی که به مرد بگوید بواسطه شیر خوردن بهم محرم شده اند
        2495 - اگر زن پیش از عقد بگوید به واسطه شیر خوردن بر مردی حرام شده چنانچه تصدیق او ممکن باشد نمی تواند با آن مرد ازدواج کند و اگر بعد از عقد بگویدمثل صورتی است که مرد بعد از عقد بگوید که زن بر او حرام است و حکم آن در مسأله پیش گفته شد.

11-حيوان حرام گوشت
        باطل بودن نماز در اجزا حیوان حرام گوشت
        798 - لباس نمازگزار شش شرط دارد: اول : آنکه پاک باشد. دوم : آنکه مباح باشد. سوم : آنکه از اجزای مردار نباشد. چهارم : آنکه از حیوان حرام گوشت نباشد.پنجم و ششم : آنکه اگر نمازگزار مرد است ، لباس او ابریشم خالص و طلاباف نباشد.و تفصیل اینها در مسایل آینده گفته می شود.

        بطلان نماز در اجزا حیوان حرام گوشت حتی موی آن
        824 - لباس نمازگزار باید از حیوان حرام گوشت نباشد. و اگر مویی ازآن هم همراه نمازگزار باشد نماز او باطل است .

        بطلان نماز اگر لباس نمازگزار آلوده به آب دهان یا بینی حیوان حرام گوشت باشد
        825 - اگر آب دهان یا بینی یا رطوبت دیگری از حیوان حرام گوشت مانند گربه بربدن یا لباس نمازگزار باشد، چنانچه تر باشد، نماز باطل و اگر خشک شده و عین آن برطرف شده باشد، نماز صحیح است .

        مانع نبودن مروارید و موم و عسل اگر به لباس نمازگزار باشد
        826 - اگر مو و عرق و آب دهان کسی بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، اشکال ندارد. و همچنین است اگر مروارید و موم و عسل همراه او باشد.

        مانع نبودن مو و عرق و آب دهان انسان اگر به لباس نمازگزار باشد
        826 - اگر مو و عرق و آب دهان کسی بر بدن یا لباس نمازگزار باشد، اشکال ندارد. و همچنین است اگر مروارید و موم و عسل همراه او باشد.

        جواز نماز در لباسی که احتمال می دهد تکمه اش از آن صدف باشد و یا بداند از صدف است ولی احتمال بدهد صدف گوشت نداشته باشد
        828 - اگر انسان احتمال دهد تکمه صدفی و مانند آن از حیوان است ، نمازخواندن با آن مانعی ندارد. و اگر بداند صدف است و احتمال بدهد صدف گوشت نداشته باشد، نماز خواندن با آن مانع ندارد.

        صحت نماز با تکمه ای که معلوم نیست که از حیوان حلال گوشت است یا حرام گوشت
        828 - اگر انسان احتمال دهد تکمه صدفی و مانند آن از حیوان است ، نمازخواندن با آن مانعی ندارد. و اگر بداند صدف است و احتمال بدهد صدف گوشت نداشته باشد، نماز خواندن با آن مانع ندارد.

        لزوم پوشش قرار ندادن لحاف یا تشکی که از ابریشم خالص یا حیوان حرام گوشت است اگر برهنه باشد و ناچار باشد خوابیده نماز بخواند
        847 - کسی که باید خوابیده نماز بخواند، اگر برهنه باشد و لحاف یاتشک او نجس یا ابریشم خالص یا از اجزای حیوان حرام گوشت باشد، احتیاط واجب آن است که در نماز، خود را با آنها نپوشاند.

        پاکی مردار حیوان حرام گوشت بدون خون جهنده و حرمت گوشت آن
        2587 - حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد مانند مار با سر بریدن حلال نمی شود،ولی مرده آن پاک است .

12-خريدوفروش براى حرام
        حرمت فروش شی حلال به قصد استفاده حرام
        2068 - اگر چیزی را که می شود استفاده حلال از آن ببرند به قصد این بفروشدکه آن را در حرام مصرف کنند، مثلا انگور را به این قصد بفروشد که از آن شراب تهیه نمایند، معامله آن حرام و باطل است .

13-خريدوفروش حرام
        بطلان خرید و فروش چیزی که از قمار یا دزدی یا معامله باطل تهیه شده است
        2070 - خریدن چیزی که از قمار یا دزدی یا از معامله باطل تهیه شده باطل وتصرف در آن مال حرام است و اگر کسی آن را بخرد باید به صاحب اصلیش برگرداند.

14-رباى حرام
        حکم عمل کسی که سفته بدهد و پول قرض کند تا در موعد، بیشتر بدهد
        2841 - کسی که سفته در دست او است ، اگر از طرف ، پول قرض کند و سفته بدهد که در موعد، بیشتر از آنچه قرض نموده بگیرد، ربا و حرام است ، ولی اصل قرض صحیح است .

        حرمت مقداری که بانکها برای حق ناخیر بدهکاری می گیرند
        2844 - اگر برای تأخیر بدهکاری ، طلبکار چه بانکها یا غیر آنها چیزی از بدهکاربگیرد حرام است ، اگر چه بدهکار راضی به آن شود.

        ممنوعیت خرید و فروش نسیه اسکناس به زیاد و کم اگر زیادی در ازاء مدت باشد
        2845 - در مثل اسکناس و دینار کاغذی و سایر پولهای کاغذی مثل دلار و لیره ترکی ، ربای غیر قرضی تحقق پیدا نمی کند، و جایز است معاوضه نقدی بعض آنها را بابعض به زیاده و کم . و در معاوضه نسیه بعض آنها را با بعض به زیاده و کم ، درصورتی بی اشکال است که زیاده و کم به حساب مدت نسیه نباشد. و اما ربای قرضی در تمام آنها تحقق پیدا می کند، و جایز نیست قرض دادن ده دینار به دوازده دینار.

        حرمت قرار داد بهره برای سپرده های بانکی
        2854 - سپرده های در بانک اگر به عنوان قرض باشد و نفعی در آن قرار نشود،اشکال ندارد، و جایز است از برای بانکها که در آن تصرف کنند. و اگر نفع ، قرارداد شود، قرارداد نفع حرام و باطل است . ولی اصل قرض صحیح است ، و بانکهامی توانند در آنچه می گیرند تصرف کنند.

        حرمت سود دادن بانکها به قرضهائی که از مردم می گیرند
        2855 - فرقی نیست در قرار نفع که موجب رباست ، بین آن که صریحا قرارداد شود،یا بنای طرفین در حال قرض به گرفتن نفع باشد. پس اگر قانون بانک آن باشد که به قرضهایی که می گیرد سود بدهد، و قرض مبنی بر این قانون باشد، حرام است .

        حکم پولی که بانک به قرض دهنده بدون قرار قبلی بدهد
        2856 - اگر در موردی قرض ، بدون قرار نفع باشد نه به طور صراحت و نه به غیرآن ، قرض صحیح است . و اگر چیزی بدون قرار، به قرض دهنده بدهند، حلال است .

        حرمت قرض دادن بانکهای رهنی و غیر آن که با قرار نفع قرض می دهند
        2861 - بانکهای رهنی و غیر آنها اگر قرض بدهند با قرار نفع ، و چیزی رارهن بگیرند که در سر موعد اگر بدهکار بدهی خود را نپرداخت بفروشند، و مال خود رابردارند، این قرض با قرار نفع حرام است و قرار نفع باطل است ، ولی اصل قرض ورهن و وکالت در فروش صحیح است ، و جایز است برای بانک آن را بفروشد. و اگرکسی آن را بخرد، مالک می شود. و اگر قرار نفع نباشد و حق الزحمه بگیرد، و درمقابل قرض رهن بگیرد، مانع ندارد، و با مقررات شرعیه فروش رهن و خرید آن مانع ندارد.

15-سفر براى حرام
        تمام بودن نماز اگر برای کار حرامی مثل دزدی سفر کند
        1294 - کسی که می خواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد یا ده روز در محلی بماند و نیز کسی که مردد است که از وطنش بگذرد یا ده روز در محلی بماند اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود، باز هم باید نماز را تمام بخواند ولی اگر باقیمانده راه هشت فرسخ باشد یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود وبرگردد باید نماز را شکسته بخواند.

16-سفر حرام
        تمام بودن نماز اگر سفر حرام باشد مثل آنکه برای او ضرر یا خطر داشته باشد
        1294 - کسی که می خواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد یا ده روز در محلی بماند و نیز کسی که مردد است که از وطنش بگذرد یا ده روز در محلی بماند اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود، باز هم باید نماز را تمام بخواند ولی اگر باقیمانده راه هشت فرسخ باشد یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود وبرگردد باید نماز را شکسته بخواند.

        تمام بودن نماز اگر برای فرار از دست طلبکار مسافرت کرده باشد
        1297 - اگر مخصوصا برای آن که کار واجبی را ترک کند مسافرت نماید نمازش تمام است پس کسی که بدهکار است اگر بتواند بدهی خود را بدهد و طلبکار هم مطالبه کند چنانچه در سفر نتواند بدهدی خود را بدهد مخصوصا برای فرار از دادن قرض مسافرت نماید باید نماز را تمام بخواند ولی اگر مخصوصا برای ترک واجب مسافرت نکند باید نماز را شکسته بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته وهم تمام بخواند.

        تمام بودن نماز اگر به منظور ترک کار واجب سفر کند
        1297 - اگر مخصوصا برای آن که کار واجبی را ترک کند مسافرت نماید نمازش تمام است پس کسی که بدهکار است اگر بتواند بدهی خود را بدهد و طلبکار هم مطالبه کند چنانچه در سفر نتواند بدهدی خود را بدهد مخصوصا برای فرار از دادن قرض مسافرت نماید باید نماز را تمام بخواند ولی اگر مخصوصا برای ترک واجب مسافرت نکند باید نماز را شکسته بخواند و احتیاط مستحب آن است که هم شکسته وهم تمام بخواند.

        تمام بودن نماز در سفر با ظالم اگر مسافرت او کمک به ظالم باشد
        1299 - کسی که با ظالم مسافرت می کند اگر ناچار نباشد و مسافرت او کمک به ظالم باشد باید نماز را تمام بخواند و اگر ناچار باشد یا مثلا برای نجات دادن مظلومی با او مسافرت کند، نمازش شکسته است .

        شکسته بودن نماز در مراجعت از سفر معصیت اگر برگشت سفر مشکلی به حساب آید
        1302 - کسی که برای معصیت سفر کرده ، موقعی که از سفر برمی گردد اگر توبه کرده ، باید نماز را شکسته بخواند و اگر توبه نکرده ، و چیزی هم که بازگشت را از جزئیت سفر معصیت خارج کند حادث نشده باشد باید تمام بخواند و احتیاطمستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.

        شکسته بودن نماز در مراجعت از سفر معصیت به شرطی که توبه کرده باشد
        1302 - کسی که برای معصیت سفر کرده ، موقعی که از سفر برمی گردد اگر توبه کرده ، باید نماز را شکسته بخواند و اگر توبه نکرده ، و چیزی هم که بازگشت را از جزئیت سفر معصیت خارج کند حادث نشده باشد باید تمام بخواند و احتیاطمستحب آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.

17-گوشت حرام
        حرمت گوشت بچه مرده ای که از شکم حیوان زنده بیرون می آید
        2590 - اگر از شکم حیوان زنده بچه مرده ای بیرون آید یا آن را بیرون آورند،خوردن گوشت آن حرام است .

18-لباس حرام
        ممنوعیت لباس زنانه برای مردان و لباس مردانه برای زنان
        746 - اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه ، نماز او باطل است . ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شده و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه ، نمازش صحیح است .

        لزوم ترک لباسی که معمول نیست و موجب توهین یا شهرت انسان می شود
        845 - بنابر احتیاط واجب باید انسان از پوشیدن لباس شهرت که پارچه یا رنگ یا دوخت آن برای کسی که می خواهد آن را بپوشاند معمول نیست ، خودداری کند. ولی اگر با آن لباس نماز بخواند، اشکال ندارد.

19-مال حرام
        خوردن مال حرام از موانع قبولی نماز
        727 - در چند مورد مستحب است نمازهایی را که انسان با تیمم خوانده ، دوباره بخواند: اول : آنکه از استعمال آب ترس داشته و عمدا خود را جنب کرده وبا تیمم نماز خوانده است . دوم : آنکه می دانسته یا گمان داشته که آب پیدا نمی کندو عمدا خود را جنب کرده و با تیمم نماز خوانده است . سوم : آنکه تا آخر وقت عمدادر جستجوی آب نرود و با تیمم نماز بخواند و بعد بفهمد که اگر جستجو می کرد، آب پیدا می شد. چهارم : آنکه عمدا نماز را تاخیر انداخته و در آخر وقت با تیمم نمازخوانده است . پنجم : آنکه می دانسته یا گمان داشته که آب پیدا نمی شود و آبی را که داشته ریخته است .

20-مال مخلوط به حرام
        وجوب پرداخت خمس از عین همان مال در مال حلال مخلوط به حرام
        1789 - بنابر احتیاط واجب باید خمس مال حلال مخلوط به حرام را از عین همان مال بدهد. ولی خمسهای دیگر را می تواند از همان چیز بدهد یا به مقدار قیمت خمس که بدهکار است پول بدهد.

21-مخلوط به حرام
        وجوب خمس در مال مخلوط به حرامی که نه صاحب مال حرام و نه مقدارس معلوم باشد
        1813 - اگر مال حلال با مال حرام بطوری مخلوط شود که انسان نتواند آنها را ازیکدیگر تشخیص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن ، هیچ کدام معلوم نباشد، بایدخمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خمس ، بقیه مال حلال می شود.

        حکم مال مخلوط به حرامی که مقدار مال حرام مشخص است
        1814 - اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را بداند ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیت صاحبش صدقه بدهد و احتیاطواجب آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.

        حکم مال مخلوط به حرامی که صاحب مال حرام مشخص است
        1815 - اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را نداند ولی صاحبش را بشناسد، باید یکدیگر را راضی نمایند و چنانچه صاحب مال راضی نشود، در صورتی که انسان بداند چیز معینی مال اوست و شک کند که بیشتر از آن هم مال اوهست یا نه ، باید چیزی را که یقین دارد مال اوست به او بدهد، و احتیاط مستحب آن است مقدار بیشتری را که احتمال می دهد مال اوست به او بدهد.

        مال مخلوط به حرامی که بعد از پرداخت خمس معلوم می شود حرام بیش از خمس بوده است
        1816 - اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد و بعد بفهمد که مقدار حرام بیشتر از خمس بوده ، چنانچه مقدار زیادی معلوم باشد، بنابر احتیاط واجب مقداری را که می داند از خمس بیشتر بوده ، از طرف صاحب آن صدقه بدهد.

        حکم معلوم شدن صاحب مال حرام پس از پرداخت خمس یا صدقه به نیت صاحبش
        1817 - اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، یا مالی که صاحبش رانمی شناسد به نیت او صدقه بدهد، بعد از آنکه صاحبش پیدا شد بنابر احتیاطواجب باید به مقدار مالش به او بدهد.

        حکم مال مخلوط به حرامی که صاحب مال حرام بین چند نفر مردد باشد
        1818 - اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد و انسان بداندکه صاحب آن از چند نفر معین بیرون نیست ولی نتواند بفهمد کیست ، به احتیاطواجب باید از تمام آنان تحصیل رضایت نماید، و اگر ممکن نگردید باید قرعه بیندازد و به نام هر کس افتاد مال را به او بدهند.

22-معاملات حرام
        حرمت خرید و فروش عین نجاسات و مال غصبی و محرمات و چیزهائی که مالیت ندارد
        2055 - در چند مورد معامله باطل است : اول : خرید و فروش عین نجس ، مثل بول وغائط و مسکرات ، بنابر اقوی در بعضی و بنابر احتیاط واجب در بعضی . دوم : خرید وفروش مال غصبی ، مگر آنکه صاحبش معامله را اجازه کند. سوم : خرید و فروش چیزهایی که مال نیست . چهارم : معامله چیزی که منافع معمولی آن حرام باشد، مثل آلات قمار وموسیقی . پنجم : معامله ای که در آن ربا باشد. و حرام است غش در معامله ، یعنی فروختن جنسی که با چیز دیگر مخلوط است در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید، مثل فروختن روغنی که آن را با پیه مخلوط کرده است ، و این عمل را غش می گویند. از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم منقول است که فرمودند: از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غش کند یا به آنان ضرر بزندیا تقلب و حیله نماید، و هر که با برادر مسلمان خود غش کند، خداوند برکت روزی او را می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش واگذار می کند.

        حرمت معاملات ربوی و معامله از روی تقلب و غش
        2055 - در چند مورد معامله باطل است : اول : خرید و فروش عین نجس ، مثل بول وغائط و مسکرات ، بنابر اقوی در بعضی و بنابر احتیاط واجب در بعضی . دوم : خرید وفروش مال غصبی ، مگر آنکه صاحبش معامله را اجازه کند. سوم : خرید و فروش چیزهایی که مال نیست . چهارم : معامله چیزی که منافع معمولی آن حرام باشد، مثل آلات قمار وموسیقی . پنجم : معامله ای که در آن ربا باشد. و حرام است غش در معامله ، یعنی فروختن جنسی که با چیز دیگر مخلوط است در صورتی که آن چیز معلوم نباشد و فروشنده هم به خریدار نگوید، مثل فروختن روغنی که آن را با پیه مخلوط کرده است ، و این عمل را غش می گویند. از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم منقول است که فرمودند: از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غش کند یا به آنان ضرر بزندیا تقلب و حیله نماید، و هر که با برادر مسلمان خود غش کند، خداوند برکت روزی او را می برد و راه معاش او را می بندد و او را به خودش واگذار می کند.

23-معامله با حرام
        حکم معامله ای که در ذمه است و خریدار بخواهد پول آن را از حرام بدهد
        2066 - اگر خریدار بخواهد پول جنس را بعدا از حرام بدهد و از اول هم قصدش این باشد معامله اشکال دارد، و اگر از اول قصدش این نباشد معامله صحیح است ، ولی باید مقداری را که بدهکار است از مال حلال بدهد.

24-نذر در حرام
        بطلان نذر در انجام کار مکروه یا حرام و ترک کار مستحب یا واجب
        2648 - اگر نذر کند که کار حرام یا مکروهی را انجام دهد، یا کار واجب یامستحبی را ترک کند، نذر او صحیح نیست .
در باره ما  | تماس با ما |  نظرخواهی | سایت جایگزین
خدمات تلفن همراه
مراجعه: 208,721,847