عنوان : اشغال لانه جاسوسي ، مسئله گروگانها و روابط ايران و امريكا
نوع : مصاحبه
تاریخ شمسی : 28 آبان 1358
تاریخ قمری : 28 ذي الحجه 1399
جلد : 11
متن :
سئوال : [برخلاف كليه قراردادهاي بين المللي ، شما عده اي از گروگانها را در ايران نگه داشته ايد. آيا آنهارا آزاد خواهيد كرد؟ و كي ؟]
جواب : قراردادهاي بين المللي اقتضا مي كند كه جاسوس در يك مملكتي به اسم سفير باشد يابه اسم كاردار سفير باشد! يا نه ؟ اگر سفرايي باشند، اشخاصي باشند كه در يك مملكتي خيانت نخواهند بكنند، جاسوسي نمي خواهند بكنند، اسباب حكومت نمي خواهندفراهم كنند، اينها هستند كه گروگان گرفتنشان صحيح نيست . و اما اينكه ملت ما عمل كرده است ، اين گرفتن يك دسته جاسوس است كه اين جاسوسها به حسب قواعد بايد بازرسي و محاكمه شوند. و بايد بر حسب قوانين ما با آنها عمل بشود. و اما آنچه كه كارتر كرده است برخلاف قوانين بين المللي است . براي اينكه مجرم (1) به يك كشور بايد بيايد درهمان كشور محاكمه بشود و يك كشوري حق ندارد مجرم را نگه دارد و پناه بدهد وبرخلاف قوانين بين المللي است . اين كارتر است كه برخلاف قوانين بين المللي رفتاركرده است نه ما.
-[كارتر كاملا روشن كرده است كه شاه را به ايران برنمي گرداند. در حالي كه ديپلماتها و خانواده هايشان از اين جريان سخت ناراحت هستند. آيا محلي براي مذاكره وجود دارد؟]
-تا مادامي كه اين مجرم برنگردد و آقاي كارتر به قوانين بين المللي احترام نگذارد، اين جاسوسها را ما نمي توانيم برگردانيم . ما چنانچه بعد از آمدن شاه هم جاسوسها رابرگردانيم اين براي اين است كه يك تخفيفي به آنها داده ايم . و الا اينها بايد محاكمهبشوند و در همين جا بر حسب قانون ما با آنها رفتار بشود.
-[آيا تنها شرطي كه شما مي گذاريد براي اين مسئله ، همين است . يعني برگشتن شاه ؟]
-تنها شرط، برگشتن شاه است . و اين روي تخفيفي است كه ما به اينها مي دهيم .
-[ايران و امريكا در حال جنگ اقتصادي و سياسي هستند و در عين حال ايران قبول نمي كند كه هيچ گونه نماينده اي را از نمايندگان امريكا بپذيرد و با آنها صحبت كند. علت اين مسئله چيست ؟]
-اين جنگ اقتصادي و سياسي است كه آقاي كارتر به وجود آورده است . و ما نه از جنگ سياسي او واهمه داريم و نه از اقتصادي . بلكه اعتقاد داريم كه جنگ سياسي حتما به ضررامريكاست و جنگ اقتصادي به ما ضرري نمي رساند. و مع ذلك تا شاه برنگردد و مجرم را به ما برنگرداند و كارتر سر به قوانين بين المللي فرود نياورد، ما نمي توانيم براي مذاكرات راه پيدا كنيم . ما در آقاي كارتر انساندوستي را سراغ نداريم .
-[از شما نقل كرده اند كه فرموده ايد، رابطه داشتن با امريكا به مصلحت ايران نيست . آيا اين امكانپذيراست كه در يك لحظه اي از زمان شما تصميم بگيريد كه تمامي روابط با امريكا را قطع بكنيد و تمام امريكاييان را و نيز اين گروگانها را به امريكا برگردانيد؟]
-امكان دارد اين معنا. بايد مطالعه بشود. اين نحو روابطي كه امريكا با ما تاكنون داشته است و اين طور سفارتخانه اي كه امريكا در ايران داشته است ، اينها قابل قبول نيستند. و اما اگراين محل جاسوسي تبديل بشود به محلي كه سفارتخانه صحيح در آن باشد و آن طورروابطي كه امريكا تاكنون با دولت ايران در رژيم سابق داشته است آن نباشد و ما صلاح بدانيم كه بعضي روابط محفوظ باشد و دولت صلاح ببيند كه بعضي از روابط محفوظباشد اين مانع ندارد. محفوظ مي ماند.
-[منظور بيشتر اين بود كه اگر روابط قطع شود، بلافاصله گروگانها برمي گردند؟ يا نه ؟]
-بايد ملاحظه كنيم كه اينها سفير بودند و مامور سفارتخانه بودند يا اينكه اشخاصي بودندكه براي جاسوسي آمدند. البته جاسوسها را ما نمي توانيم برگردانيم و هيچ قواعدي اقتضانمي كند كه جاسوس را برگرداند. لكن اگر مامورهاي رسمي عادي باشد، آن را اگر قطع رابطه شد مانع ندارد. -[آيا تمايل داريد كه با كارتر ملاقات كنيد و او را قانع كنيد كه به خواست شما گردن بنهد؟ و اگر چنين است آيا حاضريد در يك كشور سوم مانند فرانسه كه مدتي هم در آن زندگي كرده بوديد ايشان راملاقات كنيد؟]
-ملاقات ما تاثيري در امور ندارد. اگر آقاي كارتر بخواهد با اين ملاقات ، فرضا ما تنازلي بكنيم ، از آمدن مجرم كه ايشان به حسب قواعد بين المللي بايد تسليم بكند، بخواهند كه ما يك قدمي پايين بياييم ، اين امكان ندارد. و اگر او را بفرستند اينجا ملاقات ما ديگر چه فايده اي دارد. لهذا من مايل به ملاقات ايشان نيستم .
-[من در مقابل سفارت امريكا با بسياري از مردم صحبت كردم و آنها مي گويند هر اتفاقي بيفتد در هرحال اين گروگانهاي امريكايي كشته نخواهند شد. شما مي توانيد همان حرف را بگوييد؟]
-بلااشكال اين مسئله همان طوري است كه آنها گفتند. و مادامي كه اينجا هستند، در پناه اسلام هستند. هيچ ابدا به آنها ضرري نمي رسد و آنها در آنجا در كمال رفاه هستند. وقتي كه مجرم ما را دادند با اينكه بر حسب قواعد ما بايد اينها را محاكمه كنيم چون جاسوس هستند، ولي مع ذلك اگر مجرم ما را دادند، ما يك مرتبه تخفيف به آنها خواهيم داد وآنها را برمي گردانيم .
-[حضرت آيت الله ، اينجا يك نكته ظريفي است . توجه بفرماييد كه اگر شاه را برنگردانند محاكمه اينها،محاكمه جاسوسانشان قطعي است ؟]
-اگر چنانچه طولاني شود قطعي است .
-[و در آن صورت هر حكمي كه دادگاه بدهد بلي ؟]
-بلي .
پانویس :
1- محمدرضا پهلوي .
بزرگتر