1 صفر المظفر
شورش اهالى بغداد بر ضد حکومت وقت (249 ق)
پس از درگذشت منتصر باللّه )یازدهمین خلیفه عباسی(، مستعین باللّه به خلافت رسید.
ولیکن عده‌ای از نظامیان حکومتی، خلافت وی را به رسمیت نشناخته و خواهان خلافت معتز فرزند متوکل‌عباسی شدند.
در بغداد میان هواداران مستعین و هواداران معتز، چندین روز درگیری و نبرد شدید برقرار بود.
تعدادی از طرفین کشته و زخمی گردیدند و اماکن فراوانی دست‌خوش غارت و تخریب گردید و بر این شهر که دارالخلافه مسلمانان بود، هرج و مرج و بی‌‌نظمی حاکم گردید.
ولی سرانجام، هواداران مستعین پیروز شده و حکومت را بدست گرفتند.
رومیان که از اختلاف و پراکندگی مسلمانان، به ویژه درگیری‌‌های دارالخلافه بغداد، باخبر شده بودند، به مرزهای مسلمانان هجوم آوردند.
در نزدیکی شهر "ملطیه" میان سپاهیان روم و مدافعان مسلمان، نبرد شدیدی درگرفت و از طرفین، تعداد زیادی کشته، زخمی و اسیر گردیدند.
در این جنگ بی‌‌امان، عمر بن عبیدالله بن اقطع، فرمانده کل مسلمانان و علی بن یحیی ارمنی، از فرماندهان سپاه و حدود دوهزار نفر از سربازان مسلمان کشته شدند.
مردم بغداد که از اختلافات داخلی عباسیان و کشته شدن مسلمانان در نبرد با رومیان، ناراحت و نگران بودند، در اول صفر سال 249 قمری به طور خودجوش صدای اعتراض خویش را نسبت به ضعف و سستی دست‌اندرکاران حکومتی بلند نمودند.
اعتراضات آنان، پیوسته فراگیرتر می‌‌شد و جمعیت فراوانی را به خود جذب می‌‌کرد.
مردم خشمگین بغداد، زندان حکومتی را مورد هجوم قرار داده و آن را از دست مأموران بیرون آوردند و زندانیان را آزاد کردند.
آنان به خاطر اعتراض به دست‌اندرکاران حکومت، یکی از پل‌های بغداد را بریده و دیگری را به آتش کشیدند و انبارهای دولتی و سرمایه‌داران را مصادره کرده و برای تقویت سربازان مبارز، به سوی جبهه‌های جنگ ارسال کردند.
دیگر شهرنشینان بلاد اسلامی نیز از رفتار و کردار حاکمان و متصدیان امور ناراحت و متنفّر بودند.
در سامرا، شورشیان این شهر به تقلید از شورشیان بغداد، به زندان‌ها هجوم آورده و زندانیان را آزاد کردند.
اهالی اهواز، فارس و جبال ( مناطق کوهستانی سلسله جبال زاگرس و بخش های میانی ایران) جوانان خود را تجهیز کرده و برای پشتیبانی از مدافعان مسلمان به سوی سرحدات اعزام کردند.
شورش مسلمانان که می‌‌رفت از بغداد به همه بلاد اسلامی گسترش پیدا کند، از سوی زمامداران وقت سرکوب شد.
وُصیف، بُغای صغیر و عموم سپاهیان ترک‌نژاد بغداد، به دستور خلیفه عباسی، به سرکوبی شورشیان پرداختند و تعداد فراوانی از شورش‌گران و بی‌‌گناهان را از هستی ساقط کرده و آشوب آنان را از این طریق خاتمه دادند.
(1)
1- البدایة و النهایة (ابن کثیر)، ج 11-12، ص 5