28 صفر المظفر
درگذشت موسى بن بغا (264 ق)
موسی بن بغای کبیر، یکی از فرماندهان نظامی و ترک‌نژاد متوکل )دهمین خلیفه عباسی( بود و از سوی او، جهت سرکوبی قیام‌ها و شورش‌های مردمی به مناطق مختلف اسلامی اعزام گردید و با شدت و خشونت، اعتراضات مردمی را سرکوب کرد.
وی در خلافت معتز عباسی )سیزدهمین خلیفه عباسی(، مأموریت یافت برای از میان بردن نخستین حکومت شیعی در شمال ایران، با داعی کبیر )حسن بن زید علوی( حاکم طبرستان، به نبرد پردازد.
وی در آغاز باجستان بن وهسودان، عامل داعی‌‌کبیر در قزوین، برخورد کرد و با وی جنگ سختی نمود و بر سپاهیان علوی پیروز شد و شهرهای قزوین، زنجان و ابهر را بار دیگر از دست مخالفان خلیفه بیرون آورد و در سیطره سپاهیان خلیفه درآورد.
وی، آن گاه به "ری" رفت و پس از تصرف آن، در آن جا اقامت گزید و سپاهیان خود را به فرماندهی "مفلح" به جنگ داعی‌‌کبیر در طبرستان فرستاد.
(1)
مفلح، در آغاز به سمنان لشکر کشید و آن را از تسلط علویان خارج ساخت.
در همین هنگام، احمد بن محمد سکنی که از سوی طاهریان، حاکم منطقه بود، به سپاه خلیفه پیوست و به همراه مفلح به طبرستان هجوم آوردند.
آنان، پس از سمنان و مناطق جنوبی سلسله جبال البرز، به گرگان هجوم آوردند و آن را تصرف کردند.
سپس به شهرهای ساری، آمل، چالوس و سراسر مازندران هجوم آوردند و آن‌ها را از دست داعی کبیر بیرون آوردند.
داعی‌‌کبیر، به ناچار، در اطراف کلاردشت، در غرب مازندران پناه گرفت و از دیلمیان استمداد جست.
ولی دیلمیان، وی را یاری نکردند.
تا این که در سال 255 قمری، پس از خلع معتز عباسی از خلافت و مردن او، سپاهیان خلیفه، طبرستان و مناطق دیگر ایران را ترک کرده و به سوی بغداد روان شدند.
پس از خروج سربازان مفلح و موسی بن بغا از طبرستان، داعی‌‌کبیر، دوباره این مناطق سرسبز را به تصرف خود درآورد.
(2)
موسی بن بغا، در عصر خلافت مهتدی )چهاردهمین خلیفه عباسی( به یکی از قدرتمندترین فرماندهان نظامی و سیاسی تبدیل شد.
وی، خلیفه را وادار به پذیرش شرایط خود کرد و با دسیسه‌هایی چند، صالح بن وصیف را که از نزدیکان و فرماندهان عالی‌‌رتبه مهتدی بود، کشت و از این طریق، رقیب خود را از میان برداشت.
(3)
وی در عصر معتمدعباسی )پانزدهمین خلیفه عباسی( نیز از اقتدار کافی برخوردار بود.
موسی بن بغا در سال 259 قمری، از سوی معتمد عباسی مأموریت یافت که با جنبش زنگیان در جنوب عراق مبارزه کند.
ولی تلاش وی، سودی در بر نداشت.
وی در سال 260 قمری، از سوی معتمد عباسی، مأمور لشکرکشی به "ری" شد و در این شهر با هواداران حسن بن زید طالبی که بر این شهر تسلط یافته بود، مبارزه کرد و آنان را شکست داد و شهر را به تصرف خود درآورد.
هم چنین در سال 261 قمری، حکومت مناطق جنوبی ایران و عراق، همانند اهواز، بصره، بحرین و یمامه را از معتمدعباسی دریافت کرد و پس از مدتی، از منصب خود برکنار گردید.
(4)
سرانجام، پس از سال‌ها خدمت به خلفای عباسی و خیانت به مردم، و جنایت‌های بیشمار به مسلمانان، در 28 صفر سال 264 قمری، در عصر معتمد عباسی، به هلاکت رسید.
جنازه‌اش به سامرا منتقل شد و در آن جا به خاک سپرده شد.
(5)
1- تاریخ دمشق (ابن عساکر)، ج60، ص 401
2- تاریخ طبرستان (بهاءالدین بن اسفندیار)، ص 243
3- تاریخ ابن‌خلدون، ج2، ص 462
4- همان، ص 528
5- تاریخ دمشق، ج60، ص 401