حضرت پیامبر اعظم(ص) پس از هجرت به سوی مدینه در وادی قبا در جنوب یثرب(مدینه) مقیم شدند تا امام علی(ع) و خانواده ایشان نیز به ایشان ملحق شوند.
از مهم ترین اقدامات حضرت در قبا، تاسیس مسجد "قُبا" به عنوان نخستین پایگاه عبادی در اسلام بود.
به همین مناسبت به آیات و احادیث متناسبی اشاره می‌شود:
قرآن کریم: إنَّما یَعمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَن آمنَ بِاللَّهِ وَ الیَومِ الآخِرِ و أقامَ الصَّلوةَ و آتَی الزَّکوةَ و لَم یَخشَ إلَّا اللَّهَ فَعَسی اُولئِکَ أن یَکُونُوا مِنَ المُهتَدینَ (توبه ، آیه 18)
جز این نیست که مساجد خدا را آن کس آباد می‌کند که به خدا و روز واپسین ایمان داشته باشد و نماز بگذارد و زکات بپردازد و جز از خدا نترسد.
امید است که اینان از ره یافتگان باشند.
قال رسول‌الله(ص): مَن بَنی مَسجِداً و لَو کَمَفحَصِ قَطاةٍ بَنَی اللَّهُ لَهُ بَیتاً فِی الجَنَّةِ (بحار الأنوار ، ج 65 ، ص 46)
هر که مسجدی ، هر چند به اندازه لانه یک پرنده ، بنا کند ، خداوند برای او در بهشت خانه‌ای می‌سازد.
قال الصادق(ع): مَن بَنی مَسجِداً بَنَی اللَّهُ لَهُ بَیتاً فِی الجَنَّةِ (الکافی ، ج 3 ، ص 368)
هر کس مسجدی بسازد، خداوند برای او در بهشت خانه‌ای بنا می‌کند.
قال الصادق(ع): کانَ عَلِیّ‌علیه السلام قد جَعَلَ بَیتاً فی دارِهِ لَیسَ بِالصَّغیرِ و لابِالکَبیرِ لِصَلاتِهِ (میزان الحکمه ، ح 8297)
امام علی‌علیه السلام در منزل خود اتاقی را، که نه کوچک بود و نه بزرگ، برای اقامه نماز اختصاص داده بود.
قال رسول‌الله(ص): الجُلوسُ فِی المَسجِدِ لِانْتِظارِ الصَّلوةِ عِبادَةٌ (میزان الحکمه، ح 8304)
نشستن در مسجد به انتظار نماز، عبادت است.
قال رسول‌الله(ص): کُلُّ جُلوسٍ فِی المَسجِدِ لَغوٌ إلّا ثَلاثَةً : قِراءَةُ مُصَلٍّ أو ذِکرُ اللَّهِ أوسائلٌ عَن عِلمٍ (بحار الأنوار ، ج 77 ، ص 88)
هر نشستنی در مسجد بیهوده است مگر نشستن سه کس : نمازگزاری که [قرآن ]قرائت کند، کسی که ذکر خدا بگوید و یا کسی که به جست‌وجوی دانش باشد.
قال رسول‌الله(ص): مَن رَأیتُمُوهُ یُصَلِّی فِی المَسجِدِ جَماعَةً فَظَنُّوا بِهِ کُلَّ خَیرٍ (عوالی اللآلی ، ج 1 ، ص 341)
هر گاه دیدید کسی در مسجد نماز به جماعت می گزارد ، در هر کار خیری به او خوش گمان باشید.
قال الصادق(ع): عَلَیکُم بِإتیانِ المَساجِدِ فَإنَّها بُیوتُ اللَّهِ فِی الأرضِ (الأمالی ، صدوق ، ص 44)
بر شما باد به رفتن به مساجد ، که مساجد ، خانه‌های خدا در روی زمین‌اند.
قال الصادق(ع): عَلَیکُم بِالصَّلاةِ فِی المَساجِدِ(الکافی ، ج 2 ، ص 635)
بر شما باد به نماز گزاردن در مساجد.
قال الصادق(ع): صَلاةُ الرَّجُلِ جَماعَةً فِی المَسجدِ تَعدِلُ ثَمانِیَ و أرَبعینَ صَلاةً مُضاعَفَةً فِی المَسجِدِ (الأمالی ، طوسی ، ص 696)
نماز خواندن مرد به جماعت در مسجد، برابر با چهل و هشت نماز، [با پاداش ]دو چندان، در مسجد است.
قال رسول‌الله(ص): مَن کَنَسَ المَسجِدَ یَومَ الخَمیسِ لَیلَةِ الجُمُعَةِ فَأخرَجَ مِنهُ التُّرابَ غَفَرَاللَّهُ لَهُ (ثواب الأعمال ، ص 51)
هر کس در روز پنج‌شنبه برای شب جمعه ، مسجد را جاروب کند و خاک آن را بیرون ببرد، خداوند او را می‌آمرزد.
قال الکاظم(ع): إنَّ الجَنَّةَ و الحُورَ لَتَشتاقُ إلی مَن یَکسَحُ المَساجِدَ و یَأخُذُ مِنهُ القِذی (بحار الأنوار ، ج 83 ، ص 282)
بهشت و حورالعین مشتاق دیدار کسی هستند که مسجد را جاروب ، و آن را گردگیری می‌کند.