دسته بندی موضوعی احکام شرعی - ازدواج

1-اثر ازدواج
        محرم شدن مادرزن و مادران او به صرف عقد زن
        2385 - اگر کسی زنی را برای خود عقد نماید، اگر چه با او نزدیکی نکند، مادر ومادر مادر آن زن و مادر پدر او هر چه بالا روند به آن مرد محرم می شوند.

        حرمت ازدواج با دختر هر زنی که در عقد اوست
        2386 - اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید، دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پایین روند، چه در وقت عقد باشند یا بعدا به دنیا بیایند، به آن مردمحرم می شوند.

        محرم شدن دختر و نوه دختری زنی که عقد شود و با او نزدیکی شود
        2386 - اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید، دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پایین روند، چه در وقت عقد باشند یا بعدا به دنیا بیایند، به آن مردمحرم می شوند.

        ممنوعیت ازدواج با دختر اگر مادر او را برای خود عقد کرده باشد
        2387 - اگر با زنی که برای خود عقد کرده نزدیکی هم نکرده باشد، تا وقتی که آن زن در عقد او است نمی تواند با دختر او ازدواج کند.

        ممنوعیت ازدواج با خواهرزاده و برادرزاده زن بدون اجازه وی
        2392 - انسان نمی تواند بدون اجازه زن خود با خواهر زاده و برادر زاده او ازدواج کند ولی اگر بدون اجازه زنش آنان را عقد نماید و بعدا زن بگوید به آن عقدراضی هستم اشکال ندارد.

        بطلان عقد مرد با خواهرزاده و برادرزاده زن بدون رضایت زن
        2393 - اگر زن بفهمد شوهرش برادر زاده یا خواهر زاده او را عقد کرده و حرفی نزد، چنانچه بعدا رضایت ندهد عقد آنان باطل است ، بلکه اگر از حرف نزدنش معلوم باشد که باطنا راضی بوده احتیاط واجب آن است که شوهرش از برادرزاده او جدا شود، مگر آنکه اجازه دهد.

2-اجازه براى ازدواج
        لزوم اجازه پدر یا جد برای ازدواج دختر بالغ رشید باکره
        2376 - دختری که به حد بلوغ رسیده و رشیده است یعنی مصلحت خود راتشخیص می دهداگر بخواهد شوهر کند، چنانچه باکره باشد، باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیرد، و اجازه مادر و برادر لازم نیست .

        لزوم اجازه پدر یا جد برای ازدواج دختر بالغ رشیده باکره
        2376 - دختری که به حد بلوغ رسیده و رشیده است یعنی مصلحت خود راتشخیص می دهداگر بخواهد شوهر کند، چنانچه باکره باشد، باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیرد، و اجازه مادر و برادر لازم نیست .

        انتفا اجازه پدر یا جد برای ازدواج دختر در صورت غیبت آنان و نیاز به ازدواج
        2377 - اگر پدر و جد پدری غایب باشند، به طوری که نشود از آنان اذن گرفت و دختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد لازم نیست از پدر و جد پدری اجازه بگیرند و نیز اگر دختر باکره باشد در صورتی که بکارتش به واسطه شوهر کردن ازبین رفته باشد، اجازه پدر وجد لازم نیست . ولی اگر به واسطه وطی به شبهه یا از زنااز بین رفته باشد، احتیاط مستحب آن است که اجازه بگیرند.

3-ازدواج با اذن زن
        بطلان ازدواج با خواهرزاده و برادرزاده رضاعی زن بدون اجازه زن
        2481 - انسان نمی تواند بدون اذن زن خود با زنهایی که به واسطه شیر خوردن خواهرزاده یا برادر زاده زن او شده اند ازدواج کند و نیز اگر با پسری لواط کند نمی تواند با دختر و خواهر و مادر و مادربزرگ آن پسر که رضاعی هستند یعنی به واسطه شیر خوردن دختر و خواهر و مادر او شده اند ازدواج نماید.

4-ازدواج با برادرزاده رضاعى
        بطلان ازدواج با خواهرزاده و برادرزاده رضاعی زن بدون اجازه زن
        2481 - انسان نمی تواند بدون اذن زن خود با زنهایی که به واسطه شیر خوردن خواهرزاده یا برادر زاده زن او شده اند ازدواج کند و نیز اگر با پسری لواط کند نمی تواند با دختر و خواهر و مادر و مادربزرگ آن پسر که رضاعی هستند یعنی به واسطه شیر خوردن دختر و خواهر و مادر او شده اند ازدواج نماید.

5-ازدواج با برادرزاده زن
        ممنوعیت ازدواج با خواهرزاده و برادرزاده زن بدون اجازه وی
        2392 - انسان نمی تواند بدون اجازه زن خود با خواهر زاده و برادر زاده او ازدواج کند ولی اگر بدون اجازه زنش آنان را عقد نماید و بعدا زن بگوید به آن عقدراضی هستم اشکال ندارد.

6-ازدواج بابرادرزاده زن
        ممنوعیت ازدواج با خواهرزاده و برادرزاده بدون اجازه وی
        2392 - انسان نمی تواند بدون اجازه زن خود با خواهر زاده و برادر زاده او ازدواج کند ولی اگر بدون اجازه زنش آنان را عقد نماید و بعدا زن بگوید به آن عقدراضی هستم اشکال ندارد.

        بطلان عقد مرد با خواهرزاده و برادرزاده زن بدون رضایت زن
        2393 - اگر زن بفهمد شوهرش برادر زاده یا خواهر زاده او را عقد کرده و حرفی نزد، چنانچه بعدا رضایت ندهد عقد آنان باطل است ، بلکه اگر از حرف نزدنش معلوم باشد که باطنا راضی بوده احتیاط واجب آن است که شوهرش از برادرزاده او جدا شود، مگر آنکه اجازه دهد.

7-ازدواج با خواهر مفعول
        حرمت مادر و خواهر و دختر پسر لواط دهنده بر لواط کننده
        2405 - مادر و خواهر و دختر پسری که لواط داده بر لواط کننده حرام است اگر چه لواط کننده و لواط دهنده بالغ نباشند، ولی اگر گمان کند که دخول شده ،یا شک کند که دخول شده یا نه ، بر او حرام نمی شوند.

        اگر با مادر و خواهر و دختر کسی ازدواج کند و بعد با او لواط کند
        2406 - اگر با مادر یا خواهر یا دختر کسی ازدواج نماید و بعد از ازدواج با آن کس لواط کند، آنها بر او حرام نمی شوند.

8-ازدواج با خواهرزاده رضاعى
        بطلان ازدواج با خواهرزاده و برادرزاده رضاعی زن بدون اجازه زن
        2481 - انسان نمی تواند بدون اذن زن خود با زنهایی که به واسطه شیر خوردن خواهرزاده یا برادر زاده زن او شده اند ازدواج کند و نیز اگر با پسری لواط کند نمی تواند با دختر و خواهر و مادر و مادربزرگ آن پسر که رضاعی هستند یعنی به واسطه شیر خوردن دختر و خواهر و مادر او شده اند ازدواج نماید.

9-ازدواج با خواهرزاده زن
        ممنوعیت ازدواج با خواهرزاده و برادرزاده زن بدون اجازه وی
        2392 - انسان نمی تواند بدون اجازه زن خود با خواهر زاده و برادر زاده او ازدواج کند ولی اگر بدون اجازه زنش آنان را عقد نماید و بعدا زن بگوید به آن عقدراضی هستم اشکال ندارد.

        بطلان عقد مرد با خواهرزاده و برادرزاده زن بدون رضایت زن
        2393 - اگر زن بفهمد شوهرش برادر زاده یا خواهر زاده او را عقد کرده و حرفی نزد، چنانچه بعدا رضایت ندهد عقد آنان باطل است ، بلکه اگر از حرف نزدنش معلوم باشد که باطنا راضی بوده احتیاط واجب آن است که شوهرش از برادرزاده او جدا شود، مگر آنکه اجازه دهد.

10-ازدواج با خواهرزن
        حرمت ازدواج با خواهر زن مادامی که زن در عقد اوست
        2390 - اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد، یا صیغه تا وقتی که آن زن درعقد او است نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج نماید.

        عدم جواز ازدواج با خواهر زن در زمان عده طلاق رجعی
        2391 - اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می شود طلاق رجعی دهد، دربین عده نمی تواند خواهر او را عقد نماید ، بلکه در عده طلاق بائن هم که بعدابیان می شود، احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.

11-ازدواج با دختر خاله
        حکم ازدواج با دختر کسی که با او زنا کرده است
        2395 - اگر با دختر عمه یا دختر خاله خود ازدواج نماید و پیش از آن که با آنان نزدیکی کند با مادرشان زنا نماید عقد آنان اشکال ندارد.

12-ازدواج با دختر زانيه
        حرمت ازدواج با دختر کسی که با او زنا کرده است
        2394 - اگر انسان پیش از آنکه دختر عمه یا دختر خاله خود را بگیرد با مادرآنان زنا کند، دیگر نمی تواند با آنان ازدواج نماید.

        ممنوعیت ازدواج با دختر کسی که با او زنا کرده است
        2396 - اگر با زنی غیر از عمه و خاله خود زنا کند، احتیاط واجب آن است که با دختر او ازدواج نکند، ولی اگر زنی را عقد نماید و با او نزدیکی کند بعد بامادر او زنا کند، آن زن بر او حرام نمی شود، و همچنین است اگر پیش از آنکه با او نزدیکی کند با مادر او زنا نماید، ولی در این صورت احتیاط مستحب آن است که از آن زن جدا شود.

13-ازدواج با دختر زن پدر
        جواز ازدواج پدر و پسر با مادر و دختر
        2452 - اگر زن انسان از شوهر دیگرش دختری داشته باشد انسان می تواند آن دختر رابرای پسر خود که از آن زن نیست عقد کند و نیز اگر دختری را برای پسر خود عقد کندمی تواند با مادر آن دختر ازدواج نماید.

14-ازدواج با دختر عمه
        حکم ازدواج با دختر کسی که با او زنا کرده است
        2395 - اگر با دختر عمه یا دختر خاله خود ازدواج نماید و پیش از آن که با آنان نزدیکی کند با مادرشان زنا نماید عقد آنان اشکال ندارد.

15-ازدواج با دختر مفعول
        حرمت مادر و خواهر و دختر پسر لواط دهنده بر لواط کننده
        2405 - مادر و خواهر و دختر پسری که لواط داده بر لواط کننده حرام است اگر چه لواط کننده و لواط دهنده بالغ نباشند، ولی اگر گمان کند که دخول شده ،یا شک کند که دخول شده یا نه ، بر او حرام نمی شوند.

        اگر با مادر و خواهر و دختر کسی ازدواج کند و بعد با او لواط کند
        2406 - اگر با مادر یا خواهر یا دختر کسی ازدواج نماید و بعد از ازدواج با آن کس لواط کند، آنها بر او حرام نمی شوند.

16-ازدواج با دختر همسر
        ممنوعیت ازدواج با دختر اگر مادر او را برای خود عقد کرده باشد
        2387 - اگر با زنی که برای خود عقد کرده نزدیکی هم نکرده باشد، تا وقتی که آن زن در عقد او است نمی تواند با دختر او ازدواج کند.

17-ازدواج با دخترزن
        حرمت ازدواج با دختر در صورت ازدواج و آمیزش با مادر رضاعی او
        2468 - اگر انسان با زنی که دختری را شیر کامل داده ازدواج کند و با آن زن نزدیکی نماید دیگر نمی تواند آن دختر را برای خود عقد کند.

18-ازدواج با دو خواهر
        بطلان ازدواج مقارن با دو خواهر رضاعی و صحت اولی و بطلان دومی در غیر مقارن
        2483 - انسان نمی تواند با دو خواهر اگر چه رضاعی باشند یعنی به واسطه شیر خوردن خواهر یکدیگر شده باشند ازدواج کند و چنانچه دو زن را عقد کند و بعد بفهمد خواهربوده اند در صورتی که عقد آنان در یک وقت بوده هر دو باطل است و اگر در یک وقت نبوده عقد اولی صحیح و عقد دومی باطل می باشد.

19-ازدواج با زن شوهردار
        حکم زن شوهرداری را که برای خود عقد کرده است
        2402 - اگر انسان بداند زنی شوهر دارد و با او ازدواج کند باید از اوجداشود و بعدا هم نمی تواند او را برای خود عقد کند.

20-ازدواج با كافر
        جواز متعه کردن زن اهل کتاب توسط مرد مسلمان
        2397 - زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید، مرد مسلمان هم نمی تواندبا زنهای کافره غیر کتابیه بطور دائم ازدواج کند و به احتیاط واجب ازدواج دائم با زنهای کافره اهل کتاب نیز جایز نیست ، ولی صیغه کردن زنهای اهل کتاب مانند یهود و نصاری مانعی ندارد.

        عدم جواز ازدواج زن یا مرد مسلمان با کافر
        2397 - زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید، مرد مسلمان هم نمی تواندبا زنهای کافره غیر کتابیه بطور دائم ازدواج کند و به احتیاط واجب ازدواج دائم با زنهای کافره اهل کتاب نیز جایز نیست ، ولی صیغه کردن زنهای اهل کتاب مانند یهود و نصاری مانعی ندارد.

21-ازدواج با مادر عروس
        جواز ازدواج پدر و پسر با مادر و دختر
        2452 - اگر زن انسان از شوهر دیگرش دختری داشته باشد انسان می تواند آن دختر رابرای پسر خود که از آن زن نیست عقد کند و نیز اگر دختری را برای پسر خود عقد کندمی تواند با مادر آن دختر ازدواج نماید.

22-ازدواج با مادر مفعول
        حرمت مادر و خواهر و دختر و پسر لواط دهنده بر لواط کننده
        2405 - مادر و خواهر و دختر پسری که لواط داده بر لواط کننده حرام است اگر چه لواط کننده و لواط دهنده بالغ نباشند، ولی اگر گمان کند که دخول شده ،یا شک کند که دخول شده یا نه ، بر او حرام نمی شوند.

        اگر با مادر و خواهر و دختر کسی ازدواج کند و بعد با او لواط کند
        2406 - اگر با مادر یا خواهر یا دختر کسی ازدواج نماید و بعد از ازدواج با آن کس لواط کند، آنها بر او حرام نمی شوند.

23-ازدواج با متعه
        جواز عقد دائم با زنی که متعه انسان شده و عده اش تمام نشده است
        2432 - مرد می تواند زنی را که صیغه او بوده وهنوز عده اش تمام نشده به عقد دائم خود درآورد.

24-ازدواج با مطلقه
        حکم ازدواج با زنی که در نزد دو نفر غیر عادل طلاق داده شود
        2543 - اگر از روی علاماتی که در شرع معین شده ، مرد دو نفر را عادل بداند وزن خود را پیش آنان طلاق دهد، دیگری که آنان را عادل نمی داند بنابراحتیاط واجب ، نباید آن زن را برای خود یا برای کس دیگر عقد کند.

25-ازدواج با يائسه
        عدم قبول قول زن به اینکه یائسه ام
        2456 - اگر زن بگوید یائسه ام نباید حرف او را قبول کرد ولی اگر بگوید شوهرندارم حرف او قبول می شود.

26-ازدواج باغير مسلمان
        حرمت ازدواج با مردی که معلوم نیست مسلمان است
        109 - کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه پاک می باشد، ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلا نمی تواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود.

27-ازدواج بدون مهر
        صحت عقد بدون تعیین مهر و کیفیت تعیین مقدار آن
        2419 - اگر در عقد دائمی مهر را معین نکنند عقد صحیح است ، و چنانچه مرد با زن نزدیکی کند باید مهر او را مطابق مهر زنهائی که مثل او هستند بدهد.

28-ازدواج پس از زنا
        جواز ازدواج با زنی که در عده طلاق بائن یا متعه یا وفات زنا کند
        2398 - اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه ، یا طلاق بائن ، یا عده وفات است زنا کند، بعدا می تواند او را عقد نماید، اگر چه احتیاط مستحب آن است که با اوازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.

        حرمت زنی که در عده طلاق رجعی با او زنا کند
        2398 - اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه ، یا طلاق بائن ، یا عده وفات است زنا کند، بعدا می تواند او را عقد نماید، اگر چه احتیاط مستحب آن است که با اوازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.

        جواز ازدواج با زن بی شوهری که با او زنا کرده است
        2399 - اگر با زن بی شوهری که در عده نیست زنا کند، بعدا می تواند آن زن رابرای خود عقد نماید، ولی احتیاط مستحب آن است که صبر کند تا آن زن حیض ببیند بعد او را عقد نماید، بلکه احتیاط مزبور حتی الامکان نباید ترک شود، وهمچنین است اگر دیگری بخواهد آن زن را عقد کند.

29-ازدواج پس از عده
        اعتبار نداشتن شک در اتمام عده طلاق یا متعه بعد از ازدواج با شوهر دیگر
        2404 - زنی را که طلاق داده اند و زنی که صیغه بوده و شوهرش مدت او رابخشیده یا مدتش تمام شده ، چنانچه بعد از مدتی شوهر کند و بعد شک کند که موقع عقد شوهردوم عده شوهر اول تمام بوده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند.

30-ازدواج پسر نابالغ
        حکم نفقه زنی که پدر یا جد برای پسر نابالغ خود می گیرند
        2378 - اگر پدر یا جد پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد، پسر- بعد ازرسیدن به سن قابل برای تمتع گرفتن - باید خرج زن را در صورتی که از او تمکین داشته باشد بدهد.

        حکم پرداخت مهر زنی که جد یا پدر برای پسر نابالغ خود می گیرند
        2379 - اگر پدر یا جد پدری برای پسر نابالغ خود، زن بگیرد، چنانچه پسر درموقع عقد مالی داشته ، مدیون مهر زن است ، و اگر در موقع عقد مالی نداشته ، پدر یاجد او باید مهر زن را بدهند.

31-ازدواج توسط وكيل
        عدم جواز نگاه زناشوئی پیش از یقین به خواندن عقد توسط وکیل
        2365 - زن و مرد تا یقین نکنند که وکیل آنها صیغه را خوانده است نمی توانندبه یکدیگر نگاه محرمانه نمایند، و گمان به این که وکیل صیغه را خوانده است کفایت نمی کند ولی اگر وکیل بگوید صیغه را خوانده ام کافی است .

        حکم عقد موقتی که وکیلی برای زنی می خواند و ابتدای آن مشخص نیست
        2366 - اگر زنی کسی را وکیل کند که مثلا ده روز او را به عقد مردی درآورد وابتدای ده روز را معین نکند در صورتی که از گفته زن معلوم شود که به وکیل اختیار کامل داده ، آن وکیل می تواند هر وقت بخواهد او را به عقد آن مرد درآورد واگر معلوم باشد که زن ، روز یا ساعت معینی را قصد کرده ، باید صیغه را مطابق قصداو بخواند.

32-ازدواج حرام
        حرمت ازدواج با مردی که معلوم نیست مسلمان است
        109 - کسی که معلوم نیست مسلمان است یا نه پاک می باشد، ولی احکام دیگر مسلمانان را ندارد، مثلا نمی تواند زن مسلمان بگیرد و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود.

        حرمت ازدواج با دختران زنی که فرزند انسان را شیر دهد
        2465 - اگر زنی بچه ای را با شرایطی که در مسأله 2474 گفته می شود شیر دهد پدر آن بچه نمی تواند با دخترهایی که از آن زن به دنیا آمده اند ازدواج کند و نیزنمی تواند دخترهای شوهری را که شیر مال اوست برای خود عقد نماید بلکه احتیاطواجب آن است که دخترهای رضاعی او را هم برای خود عقد ننماید ولی جایز است بادخترهای رضاعی آن زن ازدواج کند اگر چه احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند و نگاه محرمانه یعنی نگاهی که انسان می تواند به محرمهای خود کند به آنان ننماید.

        حکم ازدواج با دختران رضاعی زنی که فرزند انسان را شیر دهد
        2465 - اگر زنی بچه ای را با شرایطی که در مسأله 2474 گفته می شود شیر دهد پدر آن بچه نمی تواند با دخترهایی که از آن زن به دنیا آمده اند ازدواج کند و نیزنمی تواند دخترهای شوهری را که شیر مال اوست برای خود عقد نماید بلکه احتیاطواجب آن است که دخترهای رضاعی او را هم برای خود عقد ننماید ولی جایز است بادخترهای رضاعی آن زن ازدواج کند اگر چه احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند و نگاه محرمانه یعنی نگاهی که انسان می تواند به محرمهای خود کند به آنان ننماید.

        حرمت ازدواج با دختر در صورت ازدواج و آمیزش با مادر رضاعی او
        2468 - اگر انسان با زنی که دختری را شیر کامل داده ازدواج کند و با آن زن نزدیکی نماید دیگر نمی تواند آن دختر را برای خود عقد کند.

        حرمت ازدواج با مادر رضاعی دختری که به عقد انسان در آمده است
        2469 - اگر انسان با دختری ازدواج کند دیگر نمی تواند با زنی که آن دختر را شیرکامل داده ازدواج نماید.

        حرمت ازدواج با دختر رضاعی پدر
        2470 - انسان نمی تواند با دختری که مادر یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشدانسان نمی تواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیرخواری را برای خود عقدکند بعد مادر یا مادر بزرگ یا زن پدر او از شیر همان پدر آن دختر را شیر دهد عقدباطل می شود.

        حرمت ازدواج با دختر رضاعی مادر یا مادربزرگ انسان
        2470 - انسان نمی تواند با دختری که مادر یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشدانسان نمی تواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیرخواری را برای خود عقدکند بعد مادر یا مادر بزرگ یا زن پدر او از شیر همان پدر آن دختر را شیر دهد عقدباطل می شود.

        حرمت ازدواج با خواهرزاده رضاعی یا برادرزاده رضاعی
        2471 - با دختری که خواهر یا زن برادر انسان از شیر برادرش او را شیر کامل داده نمی شود ازدواج کرد و همچنین است اگر خواهرزاده یا برادرزاده یا نوه خواهریا نوه برادر انسان آن دختر را شیر داده باشد.

        حرمت ازدواج با دختر رضاعی خواهرزاده یا برادرزاده یا نوه خواهر و برادر
        2471 - با دختری که خواهر یا زن برادر انسان از شیر برادرش او را شیر کامل داده نمی شود ازدواج کرد و همچنین است اگر خواهرزاده یا برادرزاده یا نوه خواهریا نوه برادر انسان آن دختر را شیر داده باشد.

        حرمت ازدواج با دختری که همسر آدمی او را شیر دهد و بطلان عقد او
        2472 - اگر زنی بچه دختر خود را شیر دهد آن دختر به شوهر خود حرام می شود وهمچنین است اگربچه ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد ولی اگر بچه پسرخود را شیر دهد زن پسرش که مادر آن طفل شیر خوار است بر شوهر خود حرام نمی شود.

33-ازدواج دائم
        بیان عقد ازدواج و دو قسم موقت و دائم آن
        2362 - اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود،چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد او هم می تواند آن چه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش رابدهد نمی تواند چیزی را که به صاحب مال می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.

        کیفیت اجرای عقد ازدواج دائم
        2368 - اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: "زوجتک نفسی علی الصداق المعلوم " (یعنی خود را زن تو نمودم به مهری که معین شده )، پس از آن بدون فاصله مرد بگوید: "قبلت التزویج " (یعنی قبول کردم ازدواج را) عقدصحیح است . و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلا اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل بگوید: "زوجت موکلتی فاطمةموکلک احمد علی الصداق المعلوم " پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید: "قبلت لموکلی احمد علی الصداق "، صحیح می باشد.

34-ازدواج دختر
        لزوم اجازه پدر یا جد برای ازدواج دختر بالغ رشیده باکره
        2376 - دختری که به حد بلوغ رسیده و رشیده است یعنی مصلحت خود راتشخیص می دهداگر بخواهد شوهر کند، چنانچه باکره باشد، باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیرد، و اجازه مادر و برادر لازم نیست .

        انتفا اجازه پدر یا جد برای ازدواج دختر در صورت غیبت آنان و نیاز به ازدواج
        2377 - اگر پدر و جد پدری غایب باشند، به طوری که نشود از آنان اذن گرفت و دختر هم احتیاج به شوهر کردن داشته باشد لازم نیست از پدر و جد پدری اجازه بگیرند و نیز اگر دختر باکره باشد در صورتی که بکارتش به واسطه شوهر کردن ازبین رفته باشد، اجازه پدر وجد لازم نیست . ولی اگر به واسطه وطی به شبهه یا از زنااز بین رفته باشد، احتیاط مستحب آن است که اجازه بگیرند.

35-ازدواج در بيمارى
        ارث بردن شوهری که در مرض موت زن با او ازدواج کند
        2776 - اگر زن در حال مرض شوهر کند، و به همان مرض بمیرد شوهرش اگر چه با اونزدیکی نکرده باشد، از او ارث می برد.

36-ازدواج در عده
        حکم عقد زنی که در عده دیگری است
        2400 - اگر زنی را که در عده دیگری است برای خود عقد کند، چنانچه مرد و زن یایکی از آنان بدانند که عده زن تمام نشده و بدانند عقد کردن زن در عده حرام است ،َن زن بر او حرام (ابدی ) می شود، اگر چه مرد بعد از عقد با آن زن نزدیکی نکرده باشد.

        حکم عقد زنی که در عده دیگری است
        2401 - اگر زنی را برای خود عقد کند و بعد معلوم شود که در عده بوده ، چنانچه هیچکدام نمی دانسته اند زن در عده است و نمی دانسته اند که عقد کردن زن در عده حرام است ، در صورتی که مرد با او نزدیکی کرده باشد آن زن بر او حرام می شود.

        حکم فرزندی که از ازدواج با زن در عده متولد شود
        2455 - اگر مرد نداند که زن در عده است و با او ازدواج کند، چنانچه زن هم نداند و بچه ای از آنان به دنیا آید، حلال زاده است و شرعا فرزند هر دومی باشد ولی اگر زن می دانسته که در عده است ، شرعا بچه فرزند پدر است و درهر دو صورت عقد آنان باطل است و به یکدیگر حرام می باشند.

37-ازدواج سهوى با محارم
        حکم ازدواج مردی که به زنش بگوید بواسطه شیر خوردن بهم محرم شده اند
        2494 - اگر مرد پیش از آن که زنی را برای خود عقد کند بگوید به واسطه شیرخوردن آن زن بر او حرام شده : مثلا بگوید شیر مادر او را خورده چنانچه تصدیق او ممکن باشد نمی تواند با آن زن ازدواج کند. و اگر بعد از عقد بگوید و خود زن هم حرف اورا قبول نماید عقد باطل است پس اگر مرد با او نزدیکی نکرده باشد یا نزدیکی کرده باشد ولی در وقت نزدیکی کردن زن بداند بر آن مرد حرام است ، مهر ندارد و اگر بعداز نزدیکی بفهمد که بر آن مرد حرام بوده ، شوهر باید مهر او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد.

        حکم ازدواج زنی که به مرد بگوید بواسطه شیر خوردن بهم محرم شده اند
        2495 - اگر زن پیش از عقد بگوید به واسطه شیر خوردن بر مردی حرام شده چنانچه تصدیق او ممکن باشد نمی تواند با آن مرد ازدواج کند و اگر بعد از عقد بگویدمثل صورتی است که مرد بعد از عقد بگوید که زن بر او حرام است و حکم آن در مسأله پیش گفته شد.

38-ازدواج مجدد
        حکم مهر زنی که مهرش را با شوهرش صلح کند که زن دیگر نگیرد
        2460 - اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد، احتیاط واجب آن است که زن مهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.

39-ازدواج موقت
        بیان عقد ازدواج و دو قسم موقت و دائم آن
        2362 - اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود،چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد او هم می تواند آن چه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش رابدهد نمی تواند چیزی را که به صاحب مال می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.

        حکم عقد موقتی که وکیلی برای زنی می خواند و ابتدای آن مشخص نیست
        2366 - اگر زنی کسی را وکیل کند که مثلا ده روز او را به عقد مردی درآورد وابتدای ده روز را معین نکند در صورتی که از گفته زن معلوم شود که به وکیل اختیار کامل داده ، آن وکیل می تواند هر وقت بخواهد او را به عقد آن مرد درآورد واگر معلوم باشد که زن ، روز یا ساعت معینی را قصد کرده ، باید صیغه را مطابق قصداو بخواند.

        کیفیت اجرای عقد ازدواج موقت
        2369 - اگر خود زن و مرد بخواهند صیغه عقد غیر دائم را بخوانند، بعد از آن که مدت و مهر را معین کردند، چنانچه زن بگوید: "زوجتک نفسی فی المدة المعلومة علی المهر المعلوم " بعد بدون فاصله مرد بگوید: "قبلت " صحیح است . و اگر دیگری را وکیل کنند و اول وکیل زن به وکیل مرد بگوید: "متعت موکلتی موکلک فی المدة المعلومة علی المهر المعلوم " پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید: "قبلت لموکلی هکذا"، صحیح می باشد.

        جواز متعه کردن زن اهل کتاب توسط مرد مسلمان
        2397 - زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید، مرد مسلمان هم نمی تواندبا زنهای کافره غیر کتابیه بطور دائم ازدواج کند و به احتیاط واجب ازدواج دائم با زنهای کافره اهل کتاب نیز جایز نیست ، ولی صیغه کردن زنهای اهل کتاب مانند یهود و نصاری مانعی ندارد.

        جواز شرط عدم آمیزش در عقد متعه
        2423 - زنی که صیغه می شود اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکی نکند، عقدو شرط او صحیح است و شوهر فقط می تواند لذتهای دیگر از او ببرد ولی اگر بعدا به نزدیکی راضی شود، شوهر می تواند با او نزدیکی نماید.

        عدم ارث و همخوابی برای زن متعه شده
        2425 - زنی که صیغه شده حق همخوابی ندارد و از شوهر ارث نمی برد و شوهر هم ازاو ارث نمی برد.

        صحت عقد متعه در صورت جهل زن به عدم همخوابی و وجوب نفقه
        2426 - زنی که صیغه شده اگر نداند که حق خرجی و همخوابی ندارد عقد او صحیح است و برای آن که نمی دانسته ، حقی به شوهر پیدا نمی کند.

        جواز بیرون رفتن زن متعه شده بدون اذن شوهر
        2427 - زنی که صیغه شده ، می تواند بدون اجازه شوهر از خانه بیرون برود، ولی اگر به واسطه بیرون رفتن ، حق شوهر از بین می رود بیرون رفتن او حرام است .

        حکم زنی که به غیر از مدت و مبلغی که گفته او را متعه کنند
        2428 - اگر زنی مردی را وکیل کند که به مدت و مبلغ معین او را برای خود صیغه نماید، چنانچه مرد او را به عقد دائم خود درآورد یا به غیر از مدت یا مبلغی که معین شده او را صیغه کند، وقتی آن زن فهمید اگر بگوید راضی هستم عقد صحیح و گرنه باطل است .

40-ازدواج واجب
        وجوب ازدواج برای کسی که بدون ازدواج به حرام می افتد
        2443 - کسی که به واسطه نداشتن زن به حرام میافتد، واجب است زن بگیرد.

41-اقسام ازدواج
        تقسیم ازدواج به دائم و غیردائم
        2362 - اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود،چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد او هم می تواند آن چه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش رابدهد نمی تواند چیزی را که به صاحب مال می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.

42-بطلان ازدواج
        بطلان عقد ازدواج اگر زن مرتد شود
        2448 - اگر زن پیش از آن که شوهرش با او نزدیکی کند به طوری که در مسأله پیش گفته شد مرتد شود عقد او باطل می گردد ولی اگر بعد از نزدیکی مرتد شود باید به دستوری که در احکام طلاق گفته خواهد شد عده نگه دارد پس اگر در بین عده مسلمان شود عقد باقی و اگر تا آخر عده مرتد بماند عقد باطل است .

43-بطلان ازدواج
        بطلان عقد مرتد و حکم عده نگهداشتن همسر او
        2450 - مردی که از پدر و مادر غیر مسلمان به دنیا آمده و مسلمان شده ، اگرپیش از نزدیکی با عیالش مرتد شود عقد او باطل می گردد و اگر بعد از نزدیکی مرتد شود زن او باید به مقداری که در احکام طلاق گفته می شود، عده نگهدارد پس اگرپیش از تمام شدن عده ، شوهر او مسلمان شود، عقد باقی و گرنه باطل است .

44-بطلان عقد ازدواج
        بطلان عقد دختر شیرخواری که مادر یا مادربزرگ یا زن پدر او را شیر دهد
        2470 - انسان نمی تواند با دختری که مادر یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشدانسان نمی تواند با آن دختر ازدواج نماید و چنانچه دختر شیرخواری را برای خود عقدکند بعد مادر یا مادر بزرگ یا زن پدر او از شیر همان پدر آن دختر را شیر دهد عقدباطل می شود.

        حرمت زن به شوهر خود در صورت شیر دادن مادرزن به بچه شوهرش
        2472 - اگر زنی بچه دختر خود را شیر دهد آن دختر به شوهر خود حرام می شود وهمچنین است اگربچه ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر دهد ولی اگر بچه پسرخود را شیر دهد زن پسرش که مادر آن طفل شیر خوار است بر شوهر خود حرام نمی شود.

        حرمت دختر به شوهرش در صورت شیر دادن زن پدر به بچه شوهر آن دختر
        2473 - اگر زن پدر دختری ، بچه شوهر آن دختر را از شیر آن پدر شیر دهد، آن دختربه شوهر خود حرام می شود چه بچه از همان دختر یا زن دیگر شوهر او باشد.

        حرمت دختر به شوهرش در صورت شیر دادن زن پدر دختر به بچه شوهر آن دختر
        2473 - اگر زن پدر دختری ، بچه شوهر آن دختر را از شیر آن پدر شیر دهد، آن دختربه شوهر خود حرام می شود چه بچه از همان دختر یا زن دیگر شوهر او باشد.

45-بكارت در ازدواج
        جواز فسخ ازدواج در صورت شرط بکارت و تخلف شرط
        2444 - اگر شوهر در عقد شرط کند که زن باکره باشد و بعد از عقد معلوم شود که باکره نبوده ، می تواند عقد را به هم بزند.

46-ترک ازدواج
        استحباب وصلت نکردن با کسی که در مسجد حاضر نمی شود
        897 - مستحب است انسان با کسی که در مسجد حاضر نمی شود، غذا نخورد ودرکارها با او مشورت نکند، و همسایه او نشود، و از او زن نگیرد و به او زن ندهد.

47-خواندن عقد ازدواج
        بطلان عقد به غلط خواندن عقد بطوری که معنی عوض شود
        2371 - اگر در عقد یک حرف غلط خوانده شود که معنی آن را عوض کند عقدباطل است .

        جواز خواندن عقد برای کسی که قرائت عربی اش صحیح است
        2372 - کسی که دستور زبان عربی را نمی داند، اگر قرائتش صحیح باشد ومعنای هر کلمه از عقد را جداگانه بداند و از هر لفظی معنای آن را قصد نماید،می تواند عقد را بخواند.

48-زكات براى ازدواج
        جواز پرداخت زکات به پسر یا پدر برای ازدواج
        1951 - پدر می تواند به پسرش زکات بدهد که برای خود زن بگیرد پسر هم می تواند برای آن که پدرش زن بگیرد، زکات خود را به او بدهد.

49-شرائط عقد ازدواج
        اعتبار عربی بودن عقد و قصد زناشوئی و رضایت و عقل و بلوغ و تعیین زن و شوهر
        2370 - عقد ازدواج چند شرط دارد: اول : آنکه به عربی صحیح خوانده شود به احتیاط واجب ، و اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربی صحیح بخوانند به هر لفظی که صیغه را بخوانند صحیح است و لازم هم نیست که وکیل بگیرند اما بایدلفظی بگویند که معنی "زوجت و قبلت " را بفهماند.

50-شرط در ضمن ازدواج
        بطلان شرط اختیار طلاق برای زن
        2539 - هرگاه زن در ضمن عقد با شوهر شرط کند که اگر شوهر مسافرت نماید، یا مثلاشش ماه به او خرجی ندهد، اختیار طلاق با او باشد، این شرط باطل است ، ولی چنانچه شرط کند که اگر مرد مسافرت کند، یا مثلا تا شش ماه خرجی ندهد، از طرف اوبرای طلاق خود وکیل باشد، چنانچه پس از مسافرت مرد یا خرجی ندادن شش ماه ، خودرا طلاق دهد صحیح است .

        جواز وکالت گرفتن از شوهر برای طلاق در صورت بروز امری
        2539 - هرگاه زن در ضمن عقد با شوهر شرط کند که اگر شوهر مسافرت نماید، یا مثلاشش ماه به او خرجی ندهد، اختیار طلاق با او باشد، این شرط باطل است ، ولی چنانچه شرط کند که اگر مرد مسافرت کند، یا مثلا تا شش ماه خرجی ندهد، از طرف اوبرای طلاق خود وکیل باشد، چنانچه پس از مسافرت مرد یا خرجی ندادن شش ماه ، خودرا طلاق دهد صحیح است .

51-شرط ضمن ازدواج
        لزوم وفای به شرط زن در عقد مبنی بر بیرون نبردن از شهری
        2451 - اگر زن در عقد با مرد شرط کند که او را از شهری بیرون نبرد و مرد هم قبول کند نباید زن را از آن شهر بیرون ببرد.

52-صيغه ازدواج
        لزوم خواندن صغه در ازدواج دائم و موقت
        2363 - در زناشویی چه دائم چه غیر دائم باید صیغه خوانده شود و تنها راضی بودن زن و مرد کافی نیست و صیغه عقد را یا خود زن و مرد می خوانند یا دیگری راوکیل می کنند که از طرف آنان بخواند.

        جواز اجرای صیغه عقد ازدواج توسط زن
        2364 - وکیل لازم نیست مرد باشد، زن هم می تواند برای خواندن صیغه عقد از طرف دیگری وکیل شود.

        کیفیت اجرای عقد ازدواج دائم
        2368 - اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: "زوجتک نفسی علی الصداق المعلوم " (یعنی خود را زن تو نمودم به مهری که معین شده )، پس از آن بدون فاصله مرد بگوید: "قبلت التزویج " (یعنی قبول کردم ازدواج را) عقدصحیح است . و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلا اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل بگوید: "زوجت موکلتی فاطمةموکلک احمد علی الصداق المعلوم " پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید: "قبلت لموکلی احمد علی الصداق "، صحیح می باشد.

        کیفیت اجرای عقد ازدواج موقت
        2369 - اگر خود زن و مرد بخواهند صیغه عقد غیر دائم را بخوانند، بعد از آن که مدت و مهر را معین کردند، چنانچه زن بگوید: "زوجتک نفسی فی المدة المعلومة علی المهر المعلوم " بعد بدون فاصله مرد بگوید: "قبلت " صحیح است . و اگر دیگری را وکیل کنند و اول وکیل زن به وکیل مرد بگوید: "متعت موکلتی موکلک فی المدة المعلومة علی المهر المعلوم " پس بدون فاصله وکیل مرد بگوید: "قبلت لموکلی هکذا"، صحیح می باشد.

53-عقد ازدواج
        بیان عقد ازدواج و دو قسم موقت و دائم آن
        2362 - اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود،چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد او هم می تواند آن چه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد یا عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش رابدهد نمی تواند چیزی را که به صاحب مال می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید.

54-عقد ازدواج اجبارى
        صحت عقد ازدواج اجباری برای زن و مردی که بعدا راضی بشوند
        2374 - اگر زن و مرد یا یکی از آن دو را به ازدواج مجبور نمایند وبعد از خواندن عقد راضی شوند و بگویند به آن عقد راضی هستیم ، عقد صحیح است .

55-عقد ازدواج براى فرزند
        جواز عقد زناشوئی توسط پدر و جد پدری برای فرزند نابالغ
        2375 - پدر و جد پدری می توانند برای فرزند نابالغ یا دیوانه خود که به حال دیوانگی بالغ شده است ازدواج کنند و بعد از آن که طفل بالغ شد یا دیوانه عاقل گردید، اگر ازدواجی که برای او کرده اند مفسده ای نداشته ، نمی تواند آن را به هم بزند و اگر مفسده ای داشته ، می تواند آن را به هم بزند.

56-فسخ ازدواج
        موارد هفتگانه جواز فسخ ازدواج توسط مرد
        2380 - اگر مرد بعد از عقد بفهمد که زن یکی از هفت عیب را دارد می تواندعقد را به هم بزند : اول : دیوانگی . دوم : مرض خوره . سوم : مرض برص .چهارم : کوری . پنجم : شل بودن به طوری که معلوم باشد. ششم : آنکه افضا شده ، یعنی راه بول و حیض و یا راه حیض و غائط او یکی شده باشد، ولی اگر راه حیض وغائط او یکی شده باشد، به هم زدن عقد اشکال دارد و باید احتیاط شود. هفتم : آنکه گوشت یا استخوانی یا غده ای در فرج او باشد که مانع از نزدیکی شود.

        عیوبی که زن می تواند بسبب آنها ازدواج را بهم بزند
        2381 - اگر زن بعد از عقد بفهمد که شوهر او دیوانه است یا آلت مردی نداردیا عنین است و نمی تواند وطی و نزدیکی نماید یا تخمهای او را کشیده اند می تواندعقد را به هم بزند. و تفصیل این مسأله و مسأله سابق در کتاب تحریر الوسیله ضبط شده است .

        عدم حاجت به طلاق در ازدواجهائی که بواسطه عیوب مذکور فسخ می شود
        2382 - اگر مرد یا زن ، به واسطه یکی از عیب هایی که در دو مسأله پیش گفته شدعقد را به هم بزند، باید بدون طلاق از هم جدا شوند.

        حکم پرداخت مهر زن در جائی که ازدواج فسخ می شود
        2383 - اگر به واسطه آن که مرد عنین است و نمی تواند وطی و نزدیکی کند، زن عقدرا به هم بزند شوهر باید نصف مهر را بدهد. ولی اگر به واسطه یکی از عیبهای دیگری که گفته شد، مرد یا زن عقد را به هم بزنند، چنانچه مرد با زن نزدیکی نکرده باشدچیزی بر او نیست و اگر نزدیکی کرده ، باید تمام مهر را بدهد.

        جواز فسخ ازدواج در صورت شرط بکارت و تخلف شرط
        2444 - اگر شوهر در عقد شرط کند که زن باکره باشد و بعد از عقد معلوم شود که باکره نبوده ، می تواند عقد را به هم بزند.

57-فسخ عقد ازدواج
        حکم فسخ عقدی که جد یا پدر برای فرزندشان خوانده اند
        2375 - پدر و جد پدری می توانند برای فرزند نابالغ یا دیوانه خود که به حال دیوانگی بالغ شده است ازدواج کنند و بعد از آن که طفل بالغ شد یا دیوانه عاقل گردید، اگر ازدواجی که برای او کرده اند مفسده ای نداشته ، نمی تواند آن را به هم بزند و اگر مفسده ای داشته ، می تواند آن را به هم بزند.

58-مهر در ازدواج
        صحت عقد ازدواج اگر چه مرد قصد داشته باشد مهر را نپردازد
        2446 - اگر مرد مهر زن را در عقد معین کند وقصدش این باشد که آن را ندهدعقد صحیح است ولی مهر را باید بدهد.

59-وكالت براى ازدواج
        جواز وکالت مرد از طرف زن و عقد وی برای خود
        2367 - یک نفر می تواند برای خواندن صیغه عقد دائم یا غیر دائم از طرف دونفر وکیل شود و نیز انسان می تواند از طرف زن وکیل شود و او را برای خود به طوردائم یا غیر دائم عقد کند، ولی احتیاط مستحب آن است که عقد را دو نفربخوانند.

        جواز وکالت یک نفر برای مرد و زن در اجراء عقد ازدواج
        2367 - یک نفر می تواند برای خواندن صیغه عقد دائم یا غیر دائم از طرف دونفر وکیل شود و نیز انسان می تواند از طرف زن وکیل شود و او را برای خود به طوردائم یا غیر دائم عقد کند، ولی احتیاط مستحب آن است که عقد را دو نفربخوانند.