دسته بندی موضوعی احکام شرعی - عده

1-اتمام عده
        دو شرط قبول قول زن مبنی بر تمام شدن عده
        2521 - اگر زن بگوید عده ام تمام شده ، با دو شرط از او قبول می شود: اول :َنکه مورد تهمت نباشد. دوم : از طلاق یا مردن شوهرش به قدری گذشته باشد که درآن مدت ، تمام شدن عده ممکن باشد.

2-ارث در عده
        ارث بردن زن و شوهر در عده طلاق رجعی فقط
        2777 - اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعی بدهند، و در بین عده بمیرد، شوهر از او ارث می برد. و نیز اگر شوهر در بین عده زن بمیرد، زن از اوارث می برد. ولی اگر بعد از گذشتن عده رجعی یا در عده طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمی برد.

3-ازدواج پس از عده
        اعتبار نداشتن شک در اتمام عده طلاق یا متعه بعد از ازدواج با شوهر دیگر
        2404 - زنی را که طلاق داده اند و زنی که صیغه بوده و شوهرش مدت او رابخشیده یا مدتش تمام شده ، چنانچه بعد از مدتی شوهر کند و بعد شک کند که موقع عقد شوهردوم عده شوهر اول تمام بوده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند.

4-ازدواج در عده
        حکم عقد زنی که در عده دیگری است
        2400 - اگر زنی را که در عده دیگری است برای خود عقد کند، چنانچه مرد و زن یایکی از آنان بدانند که عده زن تمام نشده و بدانند عقد کردن زن در عده حرام است ،َن زن بر او حرام (ابدی ) می شود، اگر چه مرد بعد از عقد با آن زن نزدیکی نکرده باشد.

        حکم عقد زنی که در عده دیگری است
        2401 - اگر زنی را برای خود عقد کند و بعد معلوم شود که در عده بوده ، چنانچه هیچکدام نمی دانسته اند زن در عده است و نمی دانسته اند که عقد کردن زن در عده حرام است ، در صورتی که مرد با او نزدیکی کرده باشد آن زن بر او حرام می شود.

        حکم فرزندی که از ازدواج با زن در عده متولد شود
        2455 - اگر مرد نداند که زن در عده است و با او ازدواج کند، چنانچه زن هم نداند و بچه ای از آنان به دنیا آید، حلال زاده است و شرعا فرزند هر دومی باشد ولی اگر زن می دانسته که در عده است ، شرعا بچه فرزند پدر است و درهر دو صورت عقد آنان باطل است و به یکدیگر حرام می باشند.

5-انعقاد نطفه در عده
        حکم فرزندی که از ازدواج با زن در عده متولد شود
        2455 - اگر مرد نداند که زن در عده است و با او ازدواج کند، چنانچه زن هم نداند و بچه ای از آنان به دنیا آید، حلال زاده است و شرعا فرزند هر دومی باشد ولی اگر زن می دانسته که در عده است ، شرعا بچه فرزند پدر است و درهر دو صورت عقد آنان باطل است و به یکدیگر حرام می باشند.

6-زن در عده
        حرمت بیرون رفتن زن از خانه در زمان عده طلاق رجعی
        2523 - کسی که زنش را طلاق رجعی داده ، حرام است او را از خانه ای که موقع طلاق درآن خانه بوده بیرون کند، ولی در بعضی از مواقع در کتابهای مفصل گفته شده ، بیرون کردن او اشکال ندارد، و نیز حرام است زن برای کارهای غیر لازم از آن خانه بیرون رود.

        حرمت بیرون کردن زن از خانه در زمان عده طلاق رجعی
        2523 - کسی که زنش را طلاق رجعی داده ، حرام است او را از خانه ای که موقع طلاق درآن خانه بوده بیرون کند، ولی در بعضی از مواقع در کتابهای مفصل گفته شده ، بیرون کردن او اشکال ندارد، و نیز حرام است زن برای کارهای غیر لازم از آن خانه بیرون رود.

7-زنا در عده طلاق
        جواز ازدواج با زنی که در عده طلاق بائن یا متعه یا وفات زنا کند
        2398 - اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه ، یا طلاق بائن ، یا عده وفات است زنا کند، بعدا می تواند او را عقد نماید، اگر چه احتیاط مستحب آن است که با اوازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.

        حرمت زنی که در عده طلاق رجعی با او زنا کند
        2398 - اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه ، یا طلاق بائن ، یا عده وفات است زنا کند، بعدا می تواند او را عقد نماید، اگر چه احتیاط مستحب آن است که با اوازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.

8-زنا در عده وفات
        جواز ازدواج با زنی که در عده طلاق بائن یا متعه یا وفات زنا کند
        2398 - اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه ، یا طلاق بائن ، یا عده وفات است زنا کند، بعدا می تواند او را عقد نماید، اگر چه احتیاط مستحب آن است که با اوازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.

        حرمت زنی که در عده طلاق رجعی با او زنا کند
        2398 - اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه ، یا طلاق بائن ، یا عده وفات است زنا کند، بعدا می تواند او را عقد نماید، اگر چه احتیاط مستحب آن است که با اوازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.

9-زينت در عده وفات
        حرمت زینت کردن برای زنی که در عده وفات است
        2518 - زنی که در عده وفات می باشد حرام است لباس الوان بپوشد و سرمه بکشد و همچنین کارهای دیگری که زینت حساب شود بر او حرام می باشد.

10-شك در عده
        اعتبار نداشتن شک در اتمام عده طلاق یا متعه بعد از ازدواج با شوهر دیگر
        2404 - زنی را که طلاق داده اند و زنی که صیغه بوده و شوهرش مدت او رابخشیده یا مدتش تمام شده ، چنانچه بعد از مدتی شوهر کند و بعد شک کند که موقع عقد شوهردوم عده شوهر اول تمام بوده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند.

11-عده با حيض نديدن
        لزوم سه ماه عده برای زنی که حیض نمی بیند و در سن زنان یائسه نیست
        2512 - زنی که حیض نمی بیند اگر در سن زنهایی باشد که حیض می بینند، چنانچه شوهرش بعد از نزدیکی کردن او را طلاق دهد، باید بعد از طلاق تا سه ماه عده نگهدارد.

        کیفیت سه ماه عده برای زن در طلاق
        2513 - زنی که عده او سه ماه است ، اگر اول ماه طلاقش بدهند، باید سه ماه هلالی یعنی از موقعی که ماه دیده می شود تا سه ماه عده نگهدارد، و اگر در بین ماه طلاقش بدهند، باید باقی ماه را با دو ماه بعد از آن و نیز کسری ماه اول را از ماه چهارم عده نگهدارد تا سه ماه تمام شود، مثلا اگر غروب روز بیستم ماه طلاقش بدهند و آن ماه بیست و نه روز باشد، باید نه روز باقی ماه را با دو ماه بعد از آن و بیست روز از ماه چهارم عده نگهدارد، و احتیاط مستحب آن است که از ماه چهارم بیست و یک روز عده نگهدارد تا با مقداری که از ماه اول عده نگهداشته سی روزشود.

12-عده حامله
        بیان عده طلاق زن آبستن
        2514 - اگر زن آبستن را طلاق دهند، عده اش تا دنیا آمدن یا سقط شدن بچه او است ، بنابر این اگر مثلا یک ساعت بعد از طلاق بچه او به دنیا آید، عده اش تمام می شود.

13-عده دختر
        عدم عده در زن یائسه و دختر کمتر از نه سال
        2510 - زنی که نه سالش تمام نشده و زن یائسه عده ندارد، یعنی اگر چه شوهرش بااو نزدیکی کرده باشد، بعد از طلاق می تواند فورا شوهر کند.

14-عده در آميزش خطائى
        لزوم عده نگهداشتن در صورت نزدیکی با زن نامحرم به خیال اینکه زن واقعی خودش می باشد
        2536 - اگر با زن نامحرمی به گمان این که عیال خود او است نزدیکی کند، چه زن بداند که او شوهرش نیست یا گمان کند که شوهرش می باشد باید عده نگهدارد.

        لزون عده نگهداشتن اگر زن نداند که زانی شوهر او نیست
        2537 - اگر با زنی که می داند عیالش نیست ، زنا کند، چنانچه زن نداند که آن مرد شوهر او نیست ، بنابر احتیاط واجب باید عده نگهدارد.

15-عده طلاق
        عدم جواز ازدواج با خواهر زن در زمان عده طلاق رجعی
        2391 - اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می شود طلاق رجعی دهد، دربین عده نمی تواند خواهر او را عقد نماید ، بلکه در عده طلاق بائن هم که بعدابیان می شود، احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.

        بیان کیفیت عده طلاق نگهداشتن
        2511 - زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست ، اگر شوهرش با او نزدیکی کند وطلاقش دهد، بعد از طلاق باید عده نگهدارد یعنی بعد از آن که در پاکی طلاقش داد، به قدری صبر کند که دوبار حیض ببیند و پاک شود و همین که حیض سوم رادید، عده او تمام می شود و می تواند شوهر کند، ولی اگر پیش از نزدیکی کردن با اوطلاقش دهد، عده ندارد، یعنی می تواند بعد از طلاق فورا شوهر کند.

        اعتبار ابتدای عده از زمان خواندن صیغه طلاق
        2516 - ابتدای عده طلاق از موقعی است که خواندن صیغه طلاق تمام می شود، چه زن بداند طلاقش داده اند یا نداند، پس اگر بعد از تمام شدن عده بفهمد که او را طلاق داده اند، لازم نیست دوباره عده نگهدارد.

16-عده متعه
        وجوب نگهداشتن برای زن متعه پس از انجام مدت عقد
        2515 - زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست ، اگر صیغه شود، مثلا یک ماهه یایک ساله ، چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدت آن زن تمام شود یا شوهر مدت را به او ببخشد، در صورتی که حیض می بیند، باید به مقدار دو حیض و اگرحیض نمی بیند، چهل و پنج روز باید از شوهر کردن خودداری نماید.

        کیفیت عده نگهداشتن زن متعه
        2515 - زنی که نه سالش تمام شده و یائسه نیست ، اگر صیغه شود، مثلا یک ماهه یایک ساله ، چنانچه شوهرش با او نزدیکی نماید و مدت آن زن تمام شود یا شوهر مدت را به او ببخشد، در صورتی که حیض می بیند، باید به مقدار دو حیض و اگرحیض نمی بیند، چهل و پنج روز باید از شوهر کردن خودداری نماید.

17-عده وفات
        وجوب حنوط نسبت به زنی که در عده وفات شوهرش بمیرد
        589 - زنی که شوهر او مرده و هنوز عده اش تمام نشده ، اگر چه حرام است خود راخوشبو کند، ولی چنانچه بمیرد، حنوط او واجب است .

        تعریف عده وفات به خودداری از شوهر کردن تا چهار ماه و ده روز
        2517 - زنی که شوهرش مرده ، اگر آبستن نباشد، باید تا چهار ماه و ده روزعده نگهدارد یعنی از شوهر کردن خودداری نماید اگر چه یائسه یا صیغه باشد، یاشوهرش با او نزدیکی نکرده باشد، و اگر آبستن باشد باید تا موقع زاییدن عده نگهدارد، ولی اگر پیش از گذشتن چهار ماه و ده روز، بچه اش به دنیا آید، باید تاچهارماه و ده روز از مرگ شوهرش صبر کند، و این عده را عده وفات می گویند.

        لزوم عده وفات نگهداشتن برای زنی که شوهرش مرده است
        2517 - زنی که شوهرش مرده ، اگر آبستن نباشد، باید تا چهار ماه و ده روزعده نگهدارد یعنی از شوهر کردن خودداری نماید اگر چه یائسه یا صیغه باشد، یاشوهرش با او نزدیکی نکرده باشد، و اگر آبستن باشد باید تا موقع زاییدن عده نگهدارد، ولی اگر پیش از گذشتن چهار ماه و ده روز، بچه اش به دنیا آید، باید تاچهارماه و ده روز از مرگ شوهرش صبر کند، و این عده را عده وفات می گویند.

        حکم زنی که بعد از عده وفات شوهر دیگری کند و بعد بفهمد شوهر او بعدا مرده است
        2519 - اگر زن یقین کند که شوهرش مرده و بعد از تمام شدن عده وفات شوهر کند،چنانچه معلوم شود شوهر او بعدا مرده است ، باید از شوهر دوم جدا شود و درصورتی که آبستن باشد، به مقداری که در عده طلاق گفته شد برای شوهر دوم عده طلاق و بعد برای شوهر اول عده وفات نگهدارد، و اگر آبستن نباشد، برای شوهر اول عده وفات و بعد برای شوهر دوم عده طلاق نگهدارد.

18-عده يائسه
        عدم عده در زن یائسه و دختر کمتر از نه سال
        2510 - زنی که نه سالش تمام نشده و زن یائسه عده ندارد، یعنی اگر چه شوهرش بااو نزدیکی کرده باشد، بعد از طلاق می تواند فورا شوهر کند.