دسته بندی موضوعی احکام شرعی - وکالت

1-اجرت وكالت
        لزوم پرداخت اجرت وکالت بعد از انجام وکالت
        2269 - اگر انسان کسی را برای کاری وکیل کند و چیزی برای او قرار بگذارد بعد ازانجام آن کار، چیزی را که قرار گذاشته باید به او بدهد.

2-بطلان وكالت
        بطلان وکالت با از بین رفتن چیزی که بابت آن وکیل شده است
        2268 - اگر وکیل یا موکل بمیرد یا دیوانه همیشگی شود وکالت باطل می شود ونیز اگر گاه گاهی دیوانه شود و یا بیهوش شود بنابراحتیاط واجب باید به معامله ای که انجام می دهد ترتیب اثر ندهند و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود، مثلا گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد وکالت باطل می شود.

3-تعريف وكالت
        تعریف وکالت به واگذار کردن کاری که حق دخالت در آن را دارد به دیگری
        2256 - انسان می تواند در مرضی که به آن مرض از دنیا می رود هر قدر از مال خودرا به مصرف خود و عیال و مهمان و کارهایی که اسراف شمرده نمی شود برساند. و نیز اگر مال خود را به کسی ببخشد یا ارزانتر از قیمت بفروشد یا اجاره دهدصحیح است .

        تعریف وکالت به واگذاری انجام کاری به دیگری
        2256 - انسان می تواند در مرضی که به آن مرض از دنیا می رود هر قدر از مال خودرا به مصرف خود و عیال و مهمان و کارهایی که اسراف شمرده نمی شود برساند. و نیز اگر مال خود را به کسی ببخشد یا ارزانتر از قیمت بفروشد یا اجاره دهدصحیح است .

4-توكيل در اداء زكات
        حکم قصد قربت هنگامی که در دادن زکات کسی را وکیل کند
        1959 - اگر کسی را وکیل کند که زکات مال او را بدهد چنانچه وکیل وقتی که زکات را به فقیر می دهد از طرف مالک نیت زکات کند کافی است .

5-توكيل در استيجار
        حکم اجیر گرفتن بنا برای صاحب کار
        2216 - اگر صاحب کار بنا را وکیل کند که برای او عمله بگیرد چنانچه بناکمتر از مقداری که از صاحب کار می گیرد به عمله بدهد زیادی آن بر او حرام است وباید آن را به صاحب کار بدهد، ولی اگر اجیر شود که ساختمان را تمام کند و برای خود اختیار بگذارد که خودش بسازد یا به دیگری بدهد در صورتی که کمتر ازمقداری که اجیر شده به دیگری بدهد زیادی آن برای او حلال می باشد.

6-توكيل در فطره
        سقوط زکات فطره در صورت وکیل کردن برای پرداخت آن
        1994 - اگر کسی را که نان خور اوست و در شهر دیگر است ، وکیل کند که از مال او فطره خود را بدهد چنانچه اطمینان داشته باشد که فطره را می دهد، لازم نیست خودش فطره او را بدهد.

7-دائره وكالت
        عدم جواز وکیل گرفتن انسان برای کارهائی که مجاز به انجام آن نیست
        2260 - کاری را که انسان نمی تواند انجام دهد، یا شرعا نباید انجام دهد نمی تواندبرای انجام آن از طرف دیگری وکیل شود، مثلا کسی که در احرام حج است چون نباید،صیغه عقد زناشویی را بخواند، نمی تواند برای خواندن صیغه از طرف دیگری وکیل شود.

        جواز وکالت دادن به کسی در انجام کلیه کارهای خویش
        2261 - اگر انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خودش وکیل کند صحیح است .ولی اگر برای یکی از کارهای خود وکیل نماید و آن کار را معین نکند وکالت صحیح نیست .

8-شرائط وكالت
        صحت صیغه بچه ممیزی که فقط در خواندن صیغه وکیل شده
        2259 - موکل یعنی کسی که دیگری را وکیل می کند، و نیز کسی که وکیل می شود باید بالغ و عاقل باشند و از روی قصد و اختیار اقدام کنند و بچه ممیز هم اگرفقط در خواندن صیغه وکیل شده باشد و صیغه را با شرایطش بخواند صیغه ای که خوانده صحیح است .

        لزوم بلوغ و عقل و اختیار در وکیل و موکل
        2259 - موکل یعنی کسی که دیگری را وکیل می کند، و نیز کسی که وکیل می شود باید بالغ و عاقل باشند و از روی قصد و اختیار اقدام کنند و بچه ممیز هم اگرفقط در خواندن صیغه وکیل شده باشد و صیغه را با شرایطش بخواند صیغه ای که خوانده صحیح است .

9-صيغه وكالت
        عدم لزوم خواندن صیغه در وکالت
        2257 - در وکالت لازم نیست صیغه بخوانند و اگر انسان به دیگری بفهماند که اورا وکیل کرده و او هم بفهماند قبول نموده ، مثلا مال خود را به کسی بدهد که برای او بفروشد و او مال را بگیرد وکالت صحیح است .

10-عزل از وكالت
        بطلان کار وکیل پس از عزل وکالت و خبردار شدن
        2262 - اگر وکیل را عزل کند یعنی از کار بر کنار نماید بعد از آن که خبر به او رسید نمی تواند آن کار را انجام دهد. ولی اگر پیش از رسیدن خبر آن کار راانجام داده باشد صحیح است .

        صحت کار وکیل پیش از خبردار شدن از عزل وکالت
        2262 - اگر وکیل را عزل کند یعنی از کار بر کنار نماید بعد از آن که خبر به او رسید نمی تواند آن کار را انجام دهد. ولی اگر پیش از رسیدن خبر آن کار راانجام داده باشد صحیح است .

11-مورد وكالت
        بطلان وکالت با از بین رفتن چیزی که بابت آن وکیل شده است
        2268 - اگر وکیل یا موکل بمیرد یا دیوانه همیشگی شود وکالت باطل می شود ونیز اگر گاه گاهی دیوانه شود و یا بیهوش شود بنابراحتیاط واجب باید به معامله ای که انجام می دهد ترتیب اثر ندهند و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود، مثلا گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد وکالت باطل می شود.

12-وكالت براى ازدواج
        جواز وکالت مرد از طرف زن و عقد وی برای خود
        2367 - یک نفر می تواند برای خواندن صیغه عقد دائم یا غیر دائم از طرف دونفر وکیل شود و نیز انسان می تواند از طرف زن وکیل شود و او را برای خود به طوردائم یا غیر دائم عقد کند، ولی احتیاط مستحب آن است که عقد را دو نفربخوانند.

        جواز وکالت یک نفر برای مرد و زن در اجراء عقد ازدواج
        2367 - یک نفر می تواند برای خواندن صیغه عقد دائم یا غیر دائم از طرف دونفر وکیل شود و نیز انسان می تواند از طرف زن وکیل شود و او را برای خود به طوردائم یا غیر دائم عقد کند، ولی احتیاط مستحب آن است که عقد را دو نفربخوانند.

13-وكالت براى طلاق
        جواز وکالت گرفتن از شوهر برای طلاق در صورت بروز امری
        2539 - هرگاه زن در ضمن عقد با شوهر شرط کند که اگر شوهر مسافرت نماید، یا مثلاشش ماه به او خرجی ندهد، اختیار طلاق با او باشد، این شرط باطل است ، ولی چنانچه شرط کند که اگر مرد مسافرت کند، یا مثلا تا شش ماه خرجی ندهد، از طرف اوبرای طلاق خود وکیل باشد، چنانچه پس از مسافرت مرد یا خرجی ندادن شش ماه ، خودرا طلاق دهد صحیح است .

14-وكالت پس از بيهوشى
        بطلان وکالت به مرگ یا جنون یا بیهوشی وکیل یا موکل
        2268 - اگر وکیل یا موکل بمیرد یا دیوانه همیشگی شود وکالت باطل می شود ونیز اگر گاه گاهی دیوانه شود و یا بیهوش شود بنابراحتیاط واجب باید به معامله ای که انجام می دهد ترتیب اثر ندهند و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود، مثلا گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد وکالت باطل می شود.

15-وكالت در اجاره
        جواز وکالت از طرف مالک برای اجاره مال او
        2174 - انسان می تواند از طرف دیگری وکیل شود و مال او را اجاره دهد.

16-وكالت در فروش
        حکم مالی را که مالک بگوید به قیمت معینی بفروش و زیادترش مال خودت
        2138 - اگر انسان جنسی را به کسی بدهد و قیمت آن را معین کند و بگوید این جنس را به این قیمت بفروش و هر چه زیادتر فروختی مال خودت باشد، هرچه زیادتر از آن قیمت بفروشد مال دلال است . و نیز اگر بگوید این جنس را به این قیمت به تو فروختم ، و او بگوید قبول کردم ، یا به قصد فروختن جنس را به اوبدهد و او هم به قصد خریدن بگیرد، هر چه زیادتر از آن قیمت بفروشد مال خوداوست .

17-وكالت زن
        جواز اجرای صیغه عقد ازدواج توسط زن
        2364 - وکیل لازم نیست مرد باشد، زن هم می تواند برای خواندن صیغه عقد از طرف دیگری وکیل شود.