احکام شرعی - احکام طهارت/ - وضو/ - شرایط وضو - تطابق با فتوای آیت الله العظمی مکارم

265 - شرایط صحیح بودن وضو ( دوازده چيز است ...) سیزده چیز است : شرط اول : آنکه آب وضو پاک باشد.

266 - اگر غیر از آب آلوده مضاف ، آب دیگری برای وضو ندارد، چنانچه وقت نمازتنگ است ، باید تیمم کند و اگر وقت دارد، ( احتياط واجب آن است كه صبر كند تا...) باید صبر کند تا آب صاف شود و وضو بگیرد.

267 - وضو با آب غصبی و بان آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه ،( اشكال دارد و اگر صاحب آب قبلا اجازه داده و انسان نمي داند ازاجازه اش برگشته يا نه ، وضوي او صحيح است .) حرام و باطل است ولی اگر سابقا راضی بوده و انسان نمی داند که ازرضایتش برگشته یا نه ، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد، وضوی او صحیح است .

268 - وضو گرفتن از حوض مدرسه ای که انسان نمی داند آن حوض را برای همه مردم وقف کرده اند یا برای محصلین همان مدرسه ، ( اشكال دارد مگر در صورتي كه معمولا مردم متدين از آب آن جا وضو بگيرندبه طوري كه نشانه عمومي بودن وقف باشد.) در صورتی که معمولا مردم از آب آن وضو بگیرند، اشکال ندارد.

269 - کسی که نمی خواهد در مسجدی نماز بخواند، اگر نداند حوض آن را برای همه مردم وقف کرده اند یا برای کسانی که در آن جا نماز می خوانند، نمی تواند ازحوض آن وضو بگیرد، ( مگر اين كه از عمل افراد متدين بفهمد كه وقف آن ، عام است .) ولی اگر معمولا کسانی هم که نمی خواهند در آن جا نمازبخوانند از حوض آن وضو می گیرند، می تواند از حوض آن وضو بگیرد.

270 - وضو گرفتن از حوض تیمچه ها و مسافرخانه ها و مانند اینها برای کسانی که ساکن آن جاها نیستند، در صورتی صحیح است که ( از عمل افراد متدين بفهمد كه وقف آن عام است .) معمولا کسانی هم که ساکن آن جاها نیستند، با آب آنها وضو بگیرند.

271 - وضو گرفتن ( از نهرهاي بزرگ و كوچك ...) در نهرهای بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضی است ، اشکال ندارد. ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند، احتیاطواجب آن است که با آب آنها وضو نگیرند. ( و اگر مجراي نهرها را بدون اجازه صاحبش تغيير داده اند، احتياط آن است كه از آن وضو نگيرند.)

272 - اگر فراموش کند آب غصبی است و با آن وضو بگیرد صحیح است . ( ولي كسي كه خودش آب را غصب كرده اگر غصبي بودن آن را فراموش كند ووضو بگيرد وضوي او محل اشكال است .)

273 - اگر آب وضو در ظرف غصبی ( يا طلا و نقره ...) است و غیر از آن آب دیگری ندارد بایدتیمم کند و چنانچه با آن آب وضو بگیرد ( اشكال دارد خواه وضو را به صورت ارتماسي بگيرد و يا با دست آب رابرداشته به صورت و دست بريزد، اما مي تواند آبي را كه در ظرف طلا و نقره است در ظرف ديگري بريزد و از آن وضو بگيرد.) باطل است و اگر آب مباح دیگری داردچنانچه در آن ظرف غصبی ، وضوی ارتماسی بگیرد و یا با آن ظرف ، آب به صورت ودستها بریزد وضویش باطل است ولی اگر با کف دست آب از آن ظرف بردارد و به صورت و دستها بریزد وضویش صحیح است اگر چه از جهت تصرف در ظرف غصبی فعل حرام ، مرتکب شده است و وضوی او از ظرف طلا و نقره به احتیاط واجب مثل وضوی از ظرف غصبی است .

274 - اگر در حوضی که مثلا یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است ، ( اگر وضوي او تصرف در غصب محسوب شود، اشكال دارد. همچنين اگر شير آب يا قسمتي از لوله كشي غصبي باشد.) وضو بگیرد صحیح است ، ولی اگر وضوی او تصرف در غصب حساب شود، گناهکار است .

275 - اگر در صحن یکی از امامان یا امام زادگان که سابقا قبرستان بوده ، حوض یانهری بسازند، چنانچه انسان نداند که زمین صحن را برای قبرستان وقف کرده اند، وضوگرفتن در آن حوض و نهر اشکال ندارد.

276 - اگر پیش از تمام شدن وضو، جایی را که شسته یا مسح کرده نجس شود، صحیح است .

277 - اگر غیر از اعضای وضو جایی از بدن نجس باشد، وضو صحیح است . ولی اگرمخرج را از بول یا غائط تطهیر نکرده باشد، ( احتياط مستحب ...) اولی آن است که اول آن را تطهیرکند، بعد وضو بگیرد.

278 - اگر یکی از اعضای وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پیش از وضو آن جا را آب کشیده یا نه ، ( وضوي او صحيح است ، ولي بايد براي نماز آن را آب بكشد، و اگر چيزي باآن ملاقات كرده تطهير كند.) چنانچه در موقع وضو ملتفت پاک بودن و نجس بودن آن جا نبوده ، وضو باطل است . و اگر می داند ملتفت بوده یا شک دارد که ملتفت بوده یا نه ، وضو صحیح است . و در هر صورت جایی را که نجس بوده باید آب بکشد.

279 - اگر در صورت یا دستها بریدگی یا زخمی است که خون آن بند نمی آید و آب برای آن ضرر ندارد، باید در آب کر یا جاری فرو برد ( يا زير شير آب بگيرد و قدري فشار دهد...) و قدری فشار دهد که خون بند بیاید بعد به دستوری که گفته شد وضوی ارتماسی بگیرد. ( اما اگر آب ضرر دارد بايد به دستور وضوي جبيره كه بعدا مي آيد عمل كند.)

280 - هرگاه وقت به قدری تنگ است که اگر وضو بگیرد، ( تمام يا مقداري از واجبات نماز بعد از وقت خوانده مي شود...) تمام نماز یا مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود، باید تیمم کند. ولی اگر برای وضو و تیمم یک اندازه وقت لازم است ، باید وضو بگیرد.

281 - کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند، ( هرگاه براي نماز وضو بگيرد باطل است ، اما اگر به قصد كار ديگري مانندخواندن قرآن باشد صحيح است .) اگر وضو بگیرد، صحیح است ،چه برای آن نماز وضو بگیرد یا برای کار دیگر.

282 - لازم نیست نیت وضو را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذراند، ولی باید در تمام وضو متوجه باشد که وضو می گیرد، به طوری که اگر از او بپرسند چه می کنی ، بگوید وضو می گیرم .

283 - اگر بین ( نظر آيةالله مكارم شيرازي در مسأله 2/282، در شرط دهم بيان شده است .) کارهای وضو به قدری فاصله شود که وقتی می خواهد جایی رابشوید یا مسح کند، رطوبت جاهایی که پیش از آن شسته یا مسح کرده خشک شده باشد،وضو باطل است و اگر فقط رطوبت جایی که جلوتر از محلی است که می خواهد بشویدیا مسح کند خشک شده باشد، مثلا موقعی که می خواهد دست چپ را بشوید رطوبت دست راست خشک شده باشد و صورت تر باشد، وضو صحیح است .

284 - اگر کارهای وضو را پشت سر هم بجا آورد، ولی به واسطه گرمای هوا یاحرارت زیاد بدن و مانند اینها رطوبت خشک شود، وضوی او صحیح است .

285 - راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد. پس اگر بعد از شستن صورت و دستها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح کند، وضوی او صحیح است .

286 - کسی که نمی تواند وضو بگیرد، باید نایب بگیرد که او را وضو دهد. وچنانچه مزد هم بخواهد در صورتی که بتواند باید بدهد، ولی باید خود او نیت وضو کند و با دست خود مسح نماید، و اگر نمی تواند باید نایبش دست او رابگیرد و به جای مسح او بکشد. و اگر این هم ممکن نیست ، باید از دست او رطوبت بگیرند و با آن رطوبت سر و پای او را مسح کنند. و احتیاط واجب در صورت امکان ضم تیمم است .

287 - هر کدام از کارهای وضو را که می تواند به تنهایی انجام دهد، نباید در آن کمک بگیرد.

288 - کسی که می ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضوبرساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد، ولی اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته ، وضویش صحیح است . ( پايان مسأله در رساله آيةالله مكارم شيرازي .) اگر چه احتیاطمستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تیمم کند. و چنانچه با آن وضو نمازخوانده ، دوباره آن را اعاده نماید.

289 - اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار کمی که وضو با آن صحیح است ضرر ندارد و بیشتر از آن ضرر دارد، باید با همان مقدار وضو بگیرد.

290 - اگر می داند چیزی به اعضای وضو چسبیده ، ولی شک دارد که از رسیدن آب جلوگیری می کند یا نه ، باید آن را برطرف کند یا آب را به زیر آن برساند.

291 - ( اگر زير ناخن كمي چرك باشد وضو اشكال ندارد، ولي بهتر است آن را تميزكند. اما اگر ناخن را بگيرد، بايد آن چرك را كه مانع رسيدن آب به بدن است برطرف كند. و نيز اگر ناخن بيش از حد معمول بلند باشد و چرك زير آن مانع رسيدن آب وضو است ، بايد آن را برطرف سازد.) اگر زیر ناخن چرک باشد، وضو اشکال ندارد. ولی اگر ناخن را بگیرند، باید برای وضو آن چرک را برطرف کنند. و نیز اگر ناخن بیشتر از معمول بلندباشد، باید چرک زیر مقداری را که از معمول بلندتر است برطرف نمایند.

292 - اگر در صورت و دستها و جلوی سر و روی پاها به واسطه سوختن یا چیز دیگربرآمدگی پیدا شود، شستن و مسح روی آن کافی است و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زیر پوست لازم نیست ، بلکه اگر پوست یک قسمت آن کنده شود لازم نیست آب را به زیر قسمتی که کنده نشده برساند. ولی چنانچه پوستی که کنده شده گاهی به بدن می چسبد و گاهی بلند می شود، باید آن را قطع کند یا آب را به زیر آن برساند. ( به شرط اين كه ضرر نداشته باشد.)

293 - اگر انسان شک کند که به اعضای وضوی او چیزی چسبیده یا نه ، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد مثل آنکه بعد از گل کاری شک کند گل بدست او چسبیده یانه ، باید وارسی کند یا به قدری دست بمالد که اطمینان پیدا کند که اگر بوده برطرف شده یا آب به زیر آن رسیده است .

294 - جایی را که باید شست و مسح کرد هر قدر چرک باشد اگر چرک آن مانع ازرسیدن آب به بدن نباشد اشکال ندارد. و همچنین است اگر بعد از گچ کاری و مانند آن چیز سفیدی که جلوگیری از رسیدن آب به پوست نمی نماید بر دست بماند، ولی اگر شک کند که با بودن آنها آب به بدن می رسد یا نه ، باید آنها را برطرف کند.

295 - اگر پیش از وضو بداند که در بعضی از اعضای وضو مانعی از رسیدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده یا نه ، وضوی اوصحیح است . ولی اگر بداند که موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده ، باید دوباره وضوبگیرد. ( اين مسأله در رساله آيةالله مكارم شيرازي ذكر نشده است .)

296 - اگر در بعضی از اعضای وضو مانعی باشد که گاهی آب به خودی خود زیر آن می رسد و گاهی نمی رسد، و انسان بعد از وضو شک کند که آب زیر آن رسیده یا نه ،چنانچه بداند موقع وضو ملتفت رسیدن آب به زیر آن نبوده ، باید دوباره وضو بگیرد.( اين مسأله در رساله آيةالله مكارم شيرازي ذكر نشده است .)

297 - اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است در اعضای وضو ببیند ونداند موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده ، وضوی او صحیح است . ( به شرط اين كه احتمال بدهد در حال وضو توجه به اين امر داشته است .) ولی اگر بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده ، احتیاط واجب آن است که دوباره وضوبگیرد.

298 - ( اگر بعد از فراقت وضو شك كند همه كارهاي وضو را انجام داده يا نه ، ياشرايط در آن جمع بوده يا نه ، اعتنا نكند. اما اگر در حال وضو شك كند، بايد به جاآورد.) اگر بعد از وضو شک کند چیزی که مانع رسیدن آب است در اعضای وضوبوده یا نه ، وضو صحیح است .