احکام شرعی - احکام خمس/ - گنج - تطابق با فتوای آیت الله العظمی مکارم

1806 - گنج مالی است که در زمین یا درخت یا کوه یا دیوار پنهان باشد و کسی آن را پیدا کند، و طوری باشد که به آن گنج بگویند.

1807 - اگر انسان در زمینی که ملک کسی نیست گنجی پیدا کند، ( و مالك آن گنج به هيچوجه شناخته نيست ، مال خود اوست و بايد خمس آن را بدهد.) مال خود اوست و باید خمس آن را بدهد.

1808 - نصاب گنج 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا است ، یعنی اگر قیمت چیزی را که از گنج به دست می آورد، ( مساوي با قيمت يكي از اين دو باشد، خمس در آن واجب است .) بعد از کم کردن مخارجی که برای آن کرده به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا برسد، باید خمس آن را بدهد.

1809 - اگر در زمینی که از دیگری خریده گنجی پیدا کند و بداند مال کسانی که قبلا مالک آن زمین بوده اند نیست ، مال خود او می شود و باید خمس آن را بدهد ولی اگر احتمال دهد که مال یکی از آنان است ،( بايد بنابر احتياط واجب ...) باید به او اطلاع دهد و چنانچه معلوم شود مال او نیست ، باید به کسی که پیش از او مالک زمین بوده اطلاع دهد ( و به همين ترتيب بنابر احتياط واجب ...) و به همین ترتیب به تمام کسانی که پیش از او مالک زمین بوده اند( و آنها را مي شناسد...) خبر دهد، واگر معلوم شود مال هیچ یک آنان نیست مال خود او می شود و باید خمس آن را بدهد.

1810 - اگر در ظرفهای متعددی که در یک جا دفن شده مالی پیدا کند که قیمت آنهاروی هم 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا باشد، باید خمس آن را بدهد ولی چنانچه در چند جا گنج پیدا کند، هر کدام آنها که قیمتش به این مقدار برسد، خمس آن واجب است و گنجی که قیمت آن به این مقدار نرسیده خمس ندارد.

1811 - اگر دو نفر گنجی پیدا کنند که قیمت سهم هر یک آنان به 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا برسد، باید خمس آن را بدهند.

1812 - اگر کسی حیوانی را بخرد و در شکم آن مالی پیدا کند چنانچه احتمال دهد که مال فروشنده است ، بنابر احتیاط واجب باید به او خبر دهد و اگر معلوم شود مال او نیست ، باید به ترتیب ، صاحبان قبلی آن را خبر کند، و چنانچه معلوم شود که مال هیچ یک آنان نیست ، ( مال خود او مي شود و احتياط مستحب آن است كه خمس آن را شبيه خمس معدن بدهد، خواه به اندازه نصاب باشد يا نه ، ولي اگر ماهي بخرد و در دل آن گوهري بيابد، مال خود اوست نه مال صيادي كه قبلا آن را صيد كرده و به ديگري فروخته ، و نه مال فروشندگان قبل از او، و احتياط مستحب آن است كه خمس آن رابدهد.) اگرچه قیمت آن 105 مثقال نقره یا 15 مثقال طلا نباشد، بنابر احتیاط واجب باید خمس آن را بدهد.