احکام شرعی - احکام طهارت/ - وضو/ - احکام وضوی جبیره - تطابق با فتوای آیت الله العظمی خویی

324 - چیزی که با آن زخم و شکسته را می بندند و دوایی که روی زخم و مانند آن می گذارند جبیره نامیده می شود. اگر در یکی از جاهای وضو زخم یا دمل یا شکستگی باشد، چنانچه روی آن باز است و آب برای آن ضرر ندارد، باید به طور معمول وضوگرفت .

325 - اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دستها است و روی آن باز است و آب ریختن روی آن ضرر دارد، ( بايد اطراف زخم يا دمل را به طوري كه در وضو گفته شد از بالا به پايين بشويد. ولي چنانچه كشيدن دست تر...) اگر اطراف آن را بشوید کافی است . ولی چنانچه کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد، بهتر آن است که دست تر بر آن بکشد و بعدپارچه پاکی روی آن بگذارد و دست تر را روی پارچه هم بکشد. ( و اما در شكستگي ، لازم است تيمم بنمايد.) و اگر این مقدارهم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید، باید اطراف زخم را به طوری که در وضو گفته شد، از بالا به پایین بشوید و بنابر احتیاط مستحب پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد. و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست شستن اطراف زخم کافی است و در هر صورت تیمم لازم نیست .

326 - اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها است و روی آن بازاست چنانچه نتواند آن را مسح کند ( به اين معني كه زخم ، تمام محل مسح را گرفته باشد، يا آنكه از مسح جاهاي سالم نيز متمكن نباشد، در اين صورت لازم است ، تيمم نمايد و بنابر احتياط وضو نيزگرفته و پارچه پاكي روي آن بگذارد و روي پارچه را با تري آب وضو كه در دست مانده مسح كند.) باید پارچه پاکی روی آن بگذارد و روی پارچه را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند و بنابر احتیاط مستحب تیمم هم بنماید و اگر گذاشتن پارچه ممکن نباشد، باید بجای وضو تیمم کند و بهتر است یک وضو بدون مسح هم بگیرد.

327 - اگر روی دمل یا زخم یا شکستگی بسته باشد، چنانچه بازکردن آن ممکن است و زحمت و مشقت هم ندارد ( در رساله آيةالله خويي عبارت : "و زحمت و مشقت هم ندارد" ذكر نشده است .) و آب هم برای آن ضرر ندارد، باید روی آن راباز کند و وضو بگیرد، چه زخم و مانند آن در صورت و دستها باشد، یا جلوی سر و روی پاها.

328 - اگر زخم یا دمل یا شکستگی ( كه بسته است در صورت يا دستها باشد چنانچه باز كردن و ريختن آب روي آن ضرر دارد، بايد مقداري را كه متمكن است از اطراف شسته و روي جبيره را مسح نمايد.) در صورت یا دستها باشد و بشود روی آن را باز کرد، چنانچه ریختن آب روی آن ضرر دارد و کشیدن دست تر ضرر ندارد، واجب است دست تر روی آن بکشد.

329 - اگر نمی شود روی زخم را باز کرد ولی زخم و چیزی که روی آن گذاشته پاک است و رسانیدن آب به زخم ممکن ( و ضرر هم ندارد بايد آب را روي زخم از بالا به پايين برساند و اگرزخمي يا چيزي كه روي آن گذاشته شده نجس است چنانچه آب كشيدن آن و رساندن آب به روي زخم ممكن باشد بايد آن را آب بكشد و موقع وضو آب را به زخم برساند و درصورتي كه آب براي زخم ضرر ندارد ولي رساندن آب به روي زخم ممكن نيست يا زخم نجس است و نمي شود كه آن را آب كشيد بايد تيمم بنمايد.) است و ضرر و زحمت و مشقت هم ندارد،باید آب را به روی زخم برساند، و اگر زخم یا چیزی که روی آن گذاشته نجس است ،چنانچه آب کشیدن آن و رساندن آب به روی زخم ممکن باشد بدون زحمت و مشقت ،باید آن را آب بکشد و موقع وضو آب را به زخم برساند، و در صورتی که آب برای زخم ضرر دارد، یا آن که رساندن آب به روی زخم ممکن نیست یا زخم نجس است و نمی شود آن را آب کشید، باید اطراف زخم را بشوید و اگر جبیره پاک است روی آن را مسح کند، و اگر جبیره نجس است یا نمی شود روی آن را دست تر کشید،مثلا دوایی است که به دست می چسبد، پارچه پاکی را به طوری که جزء جبیره حساب شود، روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد و اگر این هم ممکن نیست احتیاطواجب آن است که وضو بگیرد و تیمم هم بنماید.

330 - اگر جبیره تمام صورت یا تمام یکی از دستها ( يا تمام هر دو دست را گرفته باشد، بنابر احتياط بايد تيمم نمايد ووضوي جبيره اي نيز بگيرد و اگر تمام سر يا پاها مجبور باشد بايد تيمم نمايد.) فرا گرفته باشدباز احکام جبیره جاری و وضوی جبیره ای کافی است ، ولی اگر معظم اعضای وضو راگرفته باشد، بنابر احتیاط، باید جمع نماید بین عمل جبیره و تیمم ، اگر چه کفایت تیمم دراین صورت بعید نیست .

331 - اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد، ( بنابر احتياط واجب بايد هم تيمم كند و هم وضوي جبيره اي بگيرد.(توضيح : اين مسأله در رساله آيةالله خويي ذكر نشده و نظر ايشان طبق منهاج الصالحين ، مسأله 105 نوشته شده است .)) باید تیمم بنماید.

332 - کسی که در کف دست و انگشتها جبیره دارد و در موقع وضو دست تر روی آن کشیده است ( سر و پا را با همان رطوبت مسح كند.) می تواند سر و پا را با همان رطوبت مسح کند یا از جاهای دیگر وضو رطوبت بگیرد.

333 - اگر جبیره تمام پهنای روی پا را گرفته ولی مقداری از طرف انگشتان ومقداری از طرف بالای پا باز است ، باید جاهایی که باز است روی پا را و جایی که جبیره است روی جبیره را مسح کند.

334 - اگر در صورت یا دستها چند جبیره باشد، باید بین آنها را بشوید. و اگرجبیره ها در سر یا روی پاها باشد، باید بین آنها را مسح کند. و در جاهایی که جبیره است باید بدستور جبیره عمل نماید.

335 - اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممکن نیست ، ( بايد تيمم نمايد مگر اينكه جبيره در مواضع تيمم باشد كه در اين صورت لازم است بين وضوو تيمم جمع نمايد و در هر دو صورت اگر برداشتن جبيره ممكن است بايد جبيره را بردارد پس اگر زخم در صورت ...) باید به دستور جبیره عمل کند، و بنابر احتیاط واجب تیمم هم بنماید واگر برداشتن جبیره ممکن است باید جبیره را بردارد، پس اگر زخم درصورت و دست است اطراف آن را بشوید و اگر در سر یا روی پاها است اطراف آن را مسح کند و برای جای زخم به دستور جبیره عمل نماید.

336 - اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست ، ولی به جهت دیگری آب ( براي آن ضرر دارد، بايد تيمم كند.)برای همه دست و صورت ضرر دارد، باید تیمم کند و احتیاط مستحب آن است که وضوی جبیره ای هم بگیرد، ولی اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد چنانچه اطراف آن را بشوید کافی بودن بعید نیست ، ولی احتیاط به تیمم ترک نشود.

337 - اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمی تواند آن را آب بکشد یاآب برای آن ضرر دارد، ( لازم است تيمم نمايد.) اگر روی آن بسته است ، باید به دستور جبیره عمل کند. و اگر معمولا باز است شستن اطراف آن کافی است .

338 - اگر در جای وضو یا غسل چیزی چسبیده است که برداشتن آن ممکن نیست ، یا به قدری مشقت دارد که نمی شود تحمل کرد، ( وظيفه اش تييم است . بلي اگر آن چيزي كه چسبيده دوا باشد، حكم جبيره رادارد.) باید به دستور جبیره عمل کند.

339 - ( در غير غسل ميت از ساير اغسال غسل جبيره اي مثل وضوي جبيره اي است ، ولي بايد آن را ترتيبي به جا آورند. و اظهر اين است كه اگر در بدن زخم يا دمل باشد ومحل مجبور باشد، واجب است غسل ، و احتياطا مسح بر جبيره هم نمايد و اگر محل مكشوف باشد، مكلف مخير است بين غسل و تيمم . و در صورتي كه غسل را اختيار كند،احتياط مستحب آن است كه پارچه پاكي روي زخم يا دمل باز، گذاشته و روي پارچه رامسح نمايد. و اما اگر در بدن شكستگي باشد، بايد غسل بنمايد و احتياطا روي جبيره را هم مسح كند. و در صورتي كه مسح روي جبيره ممكن نباشد، يا اين كه محل شكسته بازباشد، لازم است تيمم كند.) غسل جبیره ای مثل وضوی جبیره ای است ، ولی بنابر احتیاط واجب بایدآن را ترتیبی به جا آوردند نه ارتماسی .

340 - کسی که وظیفه او تیمم است ، اگر در بعضی از جاهای تییم او زخم یا دمل یاشکستگی باشد، باید به دستور وضوی جبیره ای ، تیمم جبیره ای نماید.

341 - کسی که باید با وضو یا غسل جبیره ای نماز بخواند چنانچه بداند که تا آخروقت عذر او برطرف نمی شود، می تواند در اول وقت نماز بخواند. ولی اگر امیددارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود، ( بهتر آن است كه صبر كند و اگر عذر او بر طرف نشد در آخر وقت نماز رابا وضو يا غسل جبيره اي بجا آورد، ولي در صورتي كه اول وقت نماز خواند و تا آخروقت ، عذرش برطرف شد، لازم است وضو گرفته يا غسل كرده و نماز را اعاده نمايد.) احتیاط واجب آن است که صبر کند واگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره ای بجا آورد.

342 - اگر انسان برای مرضی که در چشم اوست موی چشم خود را بچسباند، ( بايد تيمم نمايد.)باید وضو و غسل را جبیره ای انجام دهد، و احتیاط آن است که تیمم هم بنماید.

343 - کسی که نمی داند وظیفه اش تیمم است یا وضوی جبیره ای بنابر احتیاط واجب باید هر دو را بجا آورد.

344 - نمازهایی را که انسان با وضوی جبیره ای خوانده ، ( و تا آخر وقت عذرش مستمر بوده صحيح است ، و مي تواند با آن وضونمازهاي بعدي را نيز به جا آورد.) صحیح است و بعداز آن که عذرش برطرف شد، برای نمازهای بعد هم نباید وضو بگیرد، ولی اگربرای آنکه نمی دانسته تکلیفش جبیره است یا تیمم هر دو را انجام داده باشد، باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد.