احکام شرعی - احکام طهارت/ - وضو/ - شرایط وضو - تطابق با فتوای آیت الله العظمی خویی

265 - شرایط صحیح بودن وضو سیزده چیز است : شرط اول : آنکه آب وضو پاک باشد.

266 - اگر غیر از آب آلوده مضاف ، آب دیگری برای وضو ندارد، چنانچه وقت نمازتنگ است ، باید تیمم کند و اگر وقت دارد، باید صبر کند تا آب صاف شود و وضو بگیرد.

267 - وضو با آب غصبی و بان آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه ، حرام و باطل است ( ونيز اگر آب وضو از صورت و دستها در جاي غصبي بريزد چنانچه در غيرآنجا نتواند وضو بگيرد تكليف او تيمم است و اگر در غير آنجا بتواند وضو بگيردلازم است كه در غير آنجا وضو بگيرد ولي چنانچه در هر دو صورت ، معصيت كرده وهمانجا وضو بگيرد، وضويش صحيح است .) ولی اگر سابقا راضی بوده و انسان نمی داند که ازرضایتش برگشته یا نه ، وضو صحیح است و نیز اگر آب وضو از صورت و دستها در جای غصبی بریزد، وضوی او صحیح است .

268 - وضو گرفتن از حوض مدرسه ای که انسان نمی داند آن حوض را برای همه مردم وقف کرده اند یا برای محصلین همان مدرسه ، در صورتی که معمولا مردم از آب آن وضو بگیرند، اشکال ندارد.

269 - کسی که نمی خواهد در مسجدی نماز بخواند، اگر نداند حوض آن را برای همه مردم وقف کرده اند یا برای کسانی که در آن جا نماز می خوانند، نمی تواند ازحوض آن وضو بگیرد، ولی اگر معمولا کسانی هم که نمی خواهند در آن جا نمازبخوانند از حوض آن وضو می گیرند، می تواند از حوض آن وضو بگیرد.

270 - وضو گرفتن از حوض تیمچه ها و مسافرخانه ها و مانند اینها برای کسانی که ساکن آن جاها نیستند، در صورتی صحیح است که معمولا کسانی هم که ساکن آن جاها نیستند، با آب آنها وضو بگیرند.

271 - وضو گرفتن در نهرهای بزرگ اگر چه انسان نداند که صاحب آنها راضی است ، اشکال ندارد. ولی اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند، ( يا اين كه انسان بداند كه مالك راضي نيست ، يا اين كه مالك صغير يامجنون باشد، يا اين كه آن نهرها در تصرف غاصب باشند در تمام اين چند صورت وضوگرفتن با آب آنها جايز نيست . و اما نهرهايي كه در دهات و مانند دهات سيره مردم بر استفاده از آنها جاري است ، وضو گرفتن و ساير استفاده ها از آنها اشكال ندارد، اگر چه مالك آنها صغير يا مجنون باشد. و نيز مالك آنها حق منع استفاده مردم را ندارد.) احتیاطواجب آن است که با آب آنها وضو نگیرند.

272 - اگر فراموش کند آب غصبی است و با آن وضو بگیرد صحیح است . ( ولي كسي كه خودش آب را غصب كرده اگر غصبي بودن آن را فراموش كند ووضو بگيرد وضوي او باطل است .)

273 - اگر آب وضو در ظرف غصبی است و غیر از آن آب دیگری ندارد ( در صورتي كه بتواند به وجه مشروعي آن آب را در ظرف ديگر خالي نمايدلازم است خالي كرده و بعدا وضو بگيرد و چنانچه ميسور نباشد بايد تيمم كند و اگرآب ديگري دارد لازم است با آن وضو بگيرد و در هر دو صورت اگر معصيت كرده بادست و مانند آن آب را بر اعضاء وضو بريزد و وضو بگيرد وضويش صحيح است و بااين كيفيت اگر از ظرف طلا يا نقره وضو بگيرد وضوي او صحيح است چه آب ديگري داشته يا نداشته باشد اگر در ظرف غصبي وضوي ارتماسي بگيرد وضوي او باطل است چه آب ديگري داشته باشد يا نه و اما اگر در ظرف طلا و نقره وضوي ارتماسي بگيردصحت آن محل اشكال است .) بایدتیمم کند و چنانچه با آن آب وضو بگیرد باطل است و اگر آب مباح دیگری داردچنانچه در آن ظرف غصبی ، وضوی ارتماسی بگیرد و یا با آن ظرف ، آب به صورت ودستها بریزد وضویش باطل است ولی اگر با کف دست آب از آن ظرف بردارد و به صورت و دستها بریزد وضویش صحیح است اگر چه از جهت تصرف در ظرف غصبی فعل حرام ، مرتکب شده است و وضوی او از ظرف طلا و نقره به احتیاط واجب مثل وضوی از ظرف غصبی است .

274 - اگر در حوضی که مثلا یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است ، وضو بگیرد صحیح است ، ولی اگر وضوی او تصرف در غصب حساب شود، گناهکار است .

275 - اگر در صحن یکی از امامان یا امام زادگان که سابقا قبرستان بوده ، حوض یانهری بسازند، چنانچه انسان نداند که زمین صحن را برای قبرستان وقف کرده اند، وضوگرفتن در آن حوض و نهر اشکال ندارد.

276 - اگر پیش از تمام شدن وضو، جایی را که شسته یا مسح کرده نجس شود، صحیح است .

277 - اگر غیر از اعضای وضو جایی از بدن نجس باشد، وضو صحیح است . ولی اگرمخرج را از بول یا غائط تطهیر نکرده باشد، ( احتياط مستحب ...) اولی آن است که اول آن را تطهیرکند، بعد وضو بگیرد.

278 - اگر یکی از اعضای وضو نجس باشد و بعد از وضو شک کند که پیش از وضو آن جا را آب کشیده یا نه ، چنانچه در موقع وضو ملتفت پاک بودن و نجس بودن آن جا نبوده ، وضو باطل است . و اگر می داند ملتفت بوده یا شک دارد که ملتفت بوده یا نه ، وضو صحیح است . و در هر صورت جایی را که نجس بوده باید آب بکشد.

279 - اگر در صورت یا دستها بریدگی یا زخمی است که خون آن بند نمی آید و آب برای آن ضرر ندارد، ( بايد بعد از شستن اجزاي صحيحه آن عضو با رعايت ترتيب موضع زخم يابريدگي را در آب كر يا جاري فرو برد و قدري فشار دهد كه خون بند بيايد و انگشت خود را روي زخم يا بريدگي در زير آب از بالا به پايين بكشد تا آب بر آن جاري شود، و وضو صحيح است .) باید در آب کر یا جاری فرو برد و قدری فشار دهد که خون بند بیاید بعد به دستوری که گفته شد وضوی ارتماسی بگیرد.

280 - هرگاه وقت به قدری تنگ است که اگر وضو بگیرد، تمام نماز یا مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود، باید تیمم کند. ولی اگر برای وضو و تیمم یک اندازه وقت لازم است ، باید وضو بگیرد.

281 - کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند، ( اگر به قصد قربت يا براي كار مستحبي مثل خواندن قرآن وضو بگيرد، صحيح است و اگر با علم و عمد فقط براي خواندن آن نماز وضو بگيرد باطل است .) اگر وضو بگیرد، صحیح است ،چه برای آن نماز وضو بگیرد یا برای کار دیگر.

282 - لازم نیست نیت وضو را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذراند، ( بلكه اگر تمام افعال وضو به داعي امر خدا به جا آورده شود، كفايت مي كند.) ولی باید در تمام وضو متوجه باشد که وضو می گیرد، به طوری که اگر از او بپرسند چه می کنی ، بگوید وضو می گیرم .

283 - اگر بین کارهای وضو به قدری فاصله شود که وقتی می خواهد جایی رابشوید یا مسح کند، رطوبت جاهایی که پیش از آن شسته یا مسح کرده خشک شده باشد،وضو باطل است و اگر فقط رطوبت جایی که جلوتر از محلی است که می خواهد بشویدیا مسح کند خشک شده باشد، مثلا موقعی که می خواهد دست چپ را بشوید رطوبت دست راست خشک شده باشد و صورت تر باشد، وضو صحیح است .

284 - اگر کارهای وضو را پشت سر هم بجا آورد، ولی به واسطه گرمای هوا یاحرارت زیاد بدن و مانند اینها رطوبت خشک شود، وضوی او صحیح است .

285 - راه رفتن در بین وضو اشکال ندارد. پس اگر بعد از شستن صورت و دستها چند قدم راه برود و بعد سر و پا را مسح کند، وضوی او صحیح است .

286 - کسی که نمی تواند وضو بگیرد، باید نایب بگیرد که او را وضو دهد. وچنانچه مزد هم بخواهد در صورتی که بتواند ( و مضر به حالش نباشد، بايد بدهد...) باید بدهد، ولی باید خود او نیت وضو کند و با دست خود مسح نماید، و اگر نمی تواند باید نایبش دست او رابگیرد و به جای مسح او بکشد. و اگر این هم ممکن نیست ، باید از دست او رطوبت بگیرند و با آن رطوبت سر و پای او را مسح کنند. ( پايان مسأله در رساله آيةالله خويي .) و احتیاط واجب در صورت امکان ضم تیمم است .

287 - هر کدام از کارهای وضو را که می تواند به تنهایی انجام دهد، نباید در آن کمک بگیرد.

288 - کسی که می ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضوبرساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد، ولی اگر نداند که آب برای او ضرر دارد( وضو بگيرد، اگر چه بعد بفهمد ضرر داشته ولي ضرر به حدي كه شرعا حرام است نبوده باشد، وضوي او صحيح است .) و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته ، وضویش صحیح است . اگر چه احتیاطمستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تیمم کند. و چنانچه با آن وضو نمازخوانده ، دوباره آن را اعاده نماید.

289 - اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار کمی که وضو با آن صحیح است ضرر ندارد و بیشتر از آن ضرر دارد، باید با همان مقدار وضو بگیرد.

290 - اگر می داند چیزی به اعضای وضو چسبیده ، ولی شک دارد که از رسیدن آب جلوگیری می کند یا نه ، باید آن را برطرف کند یا آب را به زیر آن برساند.

291 - اگر زیر ناخن چرک باشد، وضو اشکال ندارد. ولی اگر ناخن را بگیرند، باید برای وضو آن چرک را برطرف کنند. و نیز اگر ناخن بیشتر از معمول بلندباشد، باید چرک زیر مقداری را که از معمول بلندتر است برطرف نمایند.

292 - اگر در صورت و دستها و جلوی سر و روی پاها به واسطه سوختن یا چیز دیگربرآمدگی پیدا شود، شستن و مسح روی آن کافی است و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زیر پوست لازم نیست ، بلکه اگر پوست یک قسمت آن کنده شود لازم نیست آب را به زیر قسمتی که کنده نشده برساند. ولی چنانچه پوستی که کنده شده گاهی به بدن می چسبد و گاهی بلند می شود، باید آن را قطع کند یا آب را به زیر آن برساند.

293 - اگر انسان شک کند که به اعضای وضوی او چیزی چسبیده یا نه ، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد مثل آنکه بعد از گل کاری شک کند گل بدست او چسبیده یانه ، باید وارسی کند یا به قدری دست بمالد که اطمینان پیدا کند که اگر بوده برطرف شده یا آب به زیر آن رسیده است .

294 - جایی را که باید شست و مسح کرد هر قدر چرک باشد اگر چرک آن مانع ازرسیدن آب به بدن نباشد اشکال ندارد. و همچنین است اگر بعد از گچ کاری و مانند آن چیز سفیدی که جلوگیری از رسیدن آب به پوست نمی نماید بر دست بماند، ولی اگر شک کند که با بودن آنها آب به بدن می رسد یا نه ، باید آنها را برطرف کند.

295 - اگر پیش از وضو بداند که در بعضی از اعضای وضو مانعی از رسیدن آب هست و بعد از وضو شک کند که در موقع وضو آب را به آنجا رسانده یا نه ، ( چنانچه احتمال بدهد كه در حال وضو ملتفت بوده ، وضوي او صحيح است .) وضوی اوصحیح است . ولی اگر بداند که موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده ، باید دوباره وضوبگیرد.

296 - اگر در بعضی از اعضای وضو مانعی باشد که گاهی آب به خودی خود زیر آن می رسد و گاهی نمی رسد، و انسان بعد از وضو شک کند که آب زیر آن رسیده یا نه ،چنانچه بداند موقع وضو ملتفت رسیدن آب به زیر آن نبوده ، باید دوباره وضو بگیرد.( بنابر احتياط واجب .)

297 - اگر بعد از وضو چیزی که مانع از رسیدن آب است در اعضای وضو ببیند ونداند موقع وضو بوده یا بعد پیدا شده ، وضوی او صحیح است . ولی اگر بداند که در وقت وضو ملتفت آن مانع نبوده ، احتیاط واجب آن است که دوباره وضوبگیرد.

298 - اگر بعد از وضو شک کند چیزی که مانع رسیدن آب است در اعضای وضوبوده یا نه ، ( چنانچه احتمال بدهد كه در حال وضو ملتفت بوده است ، وضو صحيح است .) وضو صحیح است .