احکام تبیان - پاسخ رهبری معظم به سوالات شرعی - خرید و فروش اعیان نجس

1088 - آیا خرید خوک های وحشی که توسط اداره صید و کشاورزان منطقه به دلیل حفاظت از مراتع و مزارع شکار می شوند،به منظور کنسروسازی و صادر کردن آن به کشورهای غیر اسلامی جایز است؟
ج. خرید و فروش گوشت خوک برای استفاده های غذایی انسان جایز نیست هرچند خریدار مسلمان نباشد، ولی اگر دارایمنفعت عقلایی حلال و قابل توجهی مانند استفاده از آن برای تغذیه حیوانات و یا به کارگیری چربی آن در صنعت صابون سازیو مانند آن باشد، در این صورت خرید و فروش آن اشکال ندارد .

1089 - آیا کار کردن در کارخانه کنسرو گوشت خوک یا کاباره های شبانه و یا مراکز فساد جایز است؟ و درآمد حاصل از آن چهحکمی دارد؟
ج. اشتغال به کارهای حرام مثل فروش گوشت خوک، شراب، ایجاد و اداره کاباره های شبانه، مراکز فساد و فحشا و قمار وشراب خواری و مانند آن، جایز نیست و کسب درآمد از طریق آن ها حرام است و انسان، مالک اجرتی که در برابر آن می گیرد نمیشود .

1090 - آیا فروش و هدیه کردن شراب یا گوشت خوک و یا هر چیزی که خوردن آن حرام است به کسی که آن را حلال میداند، صحیح است؟
ج. فروش و هدیه کردن چیزی که خوردن یا آشامیدن آن حرام است، اگر به قصد خوردن و آشامیدن باشد و یا انسان بداند کهخریدار آن را برای خوردن و آشامیدن مصرف می کند جایز نیست، هرچند خریدار خوردن آن را حلال بداند .

1091 - ما یک شرکت تعاونی برای فروش مواد غذایی و مصرفی داریم و از آن جا که بعضی از مواد غذایی موجود در آنفروشگاه از مردار یا چیزهایی که خوردن آن ها حرام است می باشند بنا بر این درآمدهای سالانه حاصل از آن ها که بین سهامداران توزیع می شوند چه حکمی دارند؟
ج. خرید و فروش آن دسته از مواد غذایی که خوردن آن ها حرام است، حرام و باطل می باشد و پول و درآمد حاصل از آن ها همحرام است و توزیع آن در بین سهام داران جایز نیست و در صورتی که اموال شرکت تعاونی با آن مخلوط شده باشد، حکم مالِمخلوط به حرام را دارد که اقسام آن در رساله های عملیه ذکر شده است .

1092 - اگر شخص مسلمانی هتلی را در یک کشور غیراسلامی تأسیس کند و ناچار باشد بعضی از انواع شراب و غذاهای حرامرا نیز بفروشد، زیرا اکثریت مردم آن کشور مسیحی هستند که با غذا شراب می نوشند و به هتلی که همراه غذا شراب ندهد نمیروند، با توجّه به این که شخص مزبور قصد دارد تمام درآمد حاصل از امور حرام را به حاکم شرع بپردازد آیا این کار برای او جایزاست؟
ج. تأسیس هتل یا غذاخوری در کشورهای غیراسلامی اشکال ندارد، ولی فروش شراب و غذاهای حرام جایز نیست، هرچندخریدار آن ها را حلال بداند و گرفتن پول آن ها جایز نیست هرچند آن شخص قصد داشته باشد آن پول را به حاکم شرع بپردازد .

1093 - الف) ماهی فلس دار که داخل تور بمیرد چه حکمی دارد؟ ب) خرید و فروش حیوانات آبزی حرام گوشت، چه صورت دارد؟ آیا فروش آن ها به کسی که آنها را حلال می داند جایز است؟ آیا خرید و فروش آن ها برای تغذیه غیر انسان مثل تغذیه پرندگان و حیوانات و همچنین برای استفاده های صنعتی جایز است؟
ج. الف) ماهی فلس دار که داخل تور صیاد بمیرد حلال است. ب) چیزی که خوردن آن حرام است، خرید و فروش آن برای خوردن جایز نیست هرچند خریدار، خوردن آن را حلال بداند، ولیاگر غیر از خوردن، منافع عقلایی حلال مثل استفاده های پزشکی یا صنعتی و یا تغذیه پرندگان و چارپایان و مانند آن داشتهباشد، خرید و فروش آن به قصد مزبور اشکال ندارد .

1094 - آیا اشتغال درامر حمل و نقل آن دسته از مواد غذایی که گوشت تذکیه نشده هم در بین آن ها وجود دارد، جایز است؟آیا بینِ بردن آن ها برای کسی که خوردن آن ها را حلال می داند و کسی که حلال نمی داند، تفاوتی وجود دارد؟
ج. حمل گوشت تذکیه نشده برای کسی که قصد خوردن آن را دارد، جایز نیست و فرقی نمی کند که مشتری خوردن آن را حلال بداند یا خیر .

1095 - آیا فروش خون به کسی که از آن استفاده می کند، جایز است؟
ج. فروش خون اگر به قصد عقلایی مشروع باشد، اشکال ندارد .

1096 - آیا برای یک فرد مسلمان جایز است که غذای حرام (مانند غذایی که محتوی گوشت خوک یا مردار است) و مشروباتالکلی را در سرزمین کفر به غیر مسلمان عرضه کند؟ حکم آن در صورت های زیر چیست؟ الف) اگر غذاها و مشروبات الکلی متعلّق به او نباشند و در برابر فروش آن ها هم سودی نبرد بلکه کار او فقط عرضه آن ها وغذاهای حلال به مشتری باشد. ‌ب) اگر با فرد غیرمسلمان در محل شریک باشد، به این صورت که فرد مسلمان مالک اجناس حلال و شریک غیر مسلمان مالکمشروبات الکلی و غذاهای حرام باشد و هر کدام به طور جداگانه از کالاهای خود سود ببرند. ج) اگر فرد مسلمان در محلی که مواد غذایی حرام و مشروبات الکلی فروخته می شود، فقط کار کند و مزد ثابتی بگیرد، چه صاحب آن محل مسلمان باشد و چه غیر مسلمان. ‌د) اگر فرد مسلمان در محل فروش مواد غذایی حرام و مشروبات الکلی به عنوان کارگر یا شریک کار کند ولی دخالتی در خرید وفروش آن ها نداشته و آن مواد متعلّق به او هم نباشند، بلکه او فقط در تهیه و فروش مواد غذایی نقش داشته باشد، با توجه به این که مشتری ها مشروبات الکلی را در همان محل نمی خورند، کار او چه حکمی دارد؟
ج. عرضه و فروش مشروبات الکلی مست کننده و غذاهای حرام و کار در محل فروش آن ها و مشارکت در ساخت و خرید وفروش آن ها و اطاعت از دیگران در این موارد، شرعاًً حرام است، اعم از این که انسان شریک در سرمایه بوده و یا کارگر روزانه باشد و نیز اعم از آن که فقط مواد غذایی حرام و مشروبات الکلی عرضه و فروخته شوند یا این که فروش همراه با مواد غذایی حلال باشد و همچنین اعم از این که کار انسان همراه با گرفتن سود و مزد باشد و یا مجانی و دراین مورد فرقی نمی کند که صاحب کار یا شریک او مسلمان باشد یا غیرمسلمان و به مسلمان عرضه و فروخته شود یا به غیر مسلمان، و به طور کلّی بر هرمسلمانی واجب است که از ساخت و خرید و فروش آن دسته از مواد غذایی که خوردن آن ها حرام است به منظور خوردن اجتناب کند و همچنین از ساخت و خرید و فروش مشروبات الکلی مست کننده و کسب منفعت از این طریق خودداری کند.

1097 - آیا کسب درآمد از طریق تعمیر کامیون های حمل مشروبات الکلی جایز است؟
ج. اگر کامیون ها برای حمل مشروبات الکلی مورد استفاده قرار بگیرند دراین صورت اشتغال به تعمیر آن ها جایز نیست .

1098 - یک شرکت تجاری با شعبه های فرعی برای فروش مواد غذایی به مردم وجود دارد که بعضی از مواد غذایی آن شرعاًحرام می باشد (مانند آن دسته از گوشت های وارداتی که مردار هستند) در نتیجه بخشی از اموال شرکت، از نظر شرعی حراممحسوب می شود، آیا خرید مایحتاج از شعبه های این شرکت که هم کالای حرام دارد و هم کالای حلال، جایز است؟ و بر فرضجواز، آیا گرفتن باقی مانده پولی که به فروشنده داده می شود، به دلیل این که مجهول المالک است، احتیاج به اجازه حاکم شرعدارد؟ و بر فرض که احتیاج به اجازه داشته باشد، آیا به کسی که کالاهای مورد نیاز خود را از آن شعبه ها خریداری می کند، ایناجازه را می دهید؟
ج. علم اجمالی به وجود مال حرام در اموال شرکت تا زمانی که همه آن ها مورد ابتلای مکلف نباشند مانع از صحّت خریدکالاهای مورد نیاز از آن شرکت نیست، بنا بر این خریداری کالاهای مورد نیاز از آن برای همه مردم بدون اشکال است و همچنیندریافت باقی مانده پول، تا زمانی که همه اموال شرکت مورد ابتلای شخص مشتری نباشند اشکال ندارد و همچنین تا زمانی که انسان علم به وجود مال حرام در عین کالایی که از شرکت خریده است نداشته باشد، اشکال ندارد و احتیاجی به اجازه حاکم شرعبرای تصرّف در کالا و پولی که از شرکت دریافت می کند، نیست .

1099 - آیا اشتغال به سوزاندن اموات غیرمسلمان و اجرت گرفتن در برابر آن، جایز است؟
ج. سوزاندن اجساد اموات غیرمسلمان، حرام نیست بنا بر این اشتغال به آن و گرفتن اجرت در برابر آن، اشکال ندارد .

1100 - آیا جایز است کسی که می تواند کار کند، از مردم درخواست کمک کرده و با کمکهای آنان زندگی نماید؟
ج. سزاوار نیست این کار را بکند .

1101 - آیا برای زنان جایز است که با فروش جواهرات در بازار زرگرها و غیر آن کسب درآمد کنند؟
ج. با رعایت حدود شرعی اشکال ندارد.

1102 - تزئین منازل (دکور) در صورتی که برای کارهای حرام به کار گرفته شوند، به خصوص اگر بعضی از اتاق ها برای پرستشبت مورد استفاده قرار بگیرند، چه حکمی دارد؟ و آیا ساخت سالن در صورتی که احتمال داده شود که برای رقص و مانند آناستفاده شود، جایز است یا خیر؟
ج. تزئین خانه به خودی خود در صورتی که به منظور استفاده در کارهای حرام نباشد، اشکال ندارد، ولی تزئین اتاق مخصوصپرستش بت، مثلاًً چیدن لوازم آن اتاق و تعیین محلی برای قراردادن بت و مانند آن، شرعاًً جایز نیست و ساخت سالن برایاستفاده حرام، جایز نیست ولی مجرّد احتمال مانعی ندارد .

1103 - آیا ساخت بنایی که شامل زندان و مرکز پلیس است و تحویل آن به دولت ظالم، جایز است؟ و آیا اشتغال در کارهایساختمانی آن نیز جایز است؟
ج. ساخت بنا با اوصاف مذکور اشکال ندارد به شرطی که به قصد برگزاری جلسات دادگاه ظلم در آن و ایجاد محلی برای زندانیکردن بی گناهان نباشد و همچنین به نظر کسی که آن را می سازد، به طور معمول در معرض استفاده های مزبور قرار نداشتهباشد که در این صورت گرفتن اجرت نیز در برابر ساختن آن اشکال ندارد .

1104 - شغل من گاوبازی در برابر تماشاگران است و آنان مبلغی را به عنوان هدیه در برابر تماشای آن به من می پردازند، آیانفس این کار جایز است؟
ج. عمل مذکور شرعاًً مذموم است ولی گرفتن هدایا از تماشاگران چنانچه پرداخت آن با اختیار و رضایت تماشاگران صورتگیرد، اشکال ندارد .

1105 - بعضی از افراد لباس های نظامی مخصوص ارتش را می فروشند، آیا خرید این لباس ها و استفاده از آن ها جایز است؟
ج. اگر احتمال بدهید که این لباس ها را از طریق قانونی به دست آورده اند و یا مجاز به فروش آن ها هستند، در این صورتخرید و استفاده از آن ها در مواردی که خلاف مقرّرات نباشد، اشکال ندارد .

1106 - استفاده از ترقّه و مواد قابل انفجار و ساخت و خرید و فروش آن ها اعم از این که موجب اذیت و آزار بشوند یا خیر،چه حکمی دارد؟
ج. در صورتی که موجب اذیت و آزار دیگران باشد و یا تبذیر مال محسوب شود ویا خلاف قانون و مقرّرات نظام جمهوریاسلامی باشد، جایز نیست .

1107 - کار پلیس و مأموران راهنمایی و رانندگی و گمرک و اداره مالیات بر درآمد در جمهوری اسلامی چه حکمی دارد؟ آیا آنچه در بعضی از روایات آمده است که دعای مأموری که کار افراد را به حکومت گزارش می دهد و دعای مأمور مالیات و گمرکمستجاب نمی شود، شامل آنان هم می گردد؟
افرادی هستند که انجام این کارها را در حکومت های طاغوتی و ظالم برعهده دارند .

1108 - بعضی از زنان برای تأمین هزینه های زندگی خانوادگی خود در آرایشگاه ها کار می کنند، آیا این کار ترویج بی عفّتی ویا تهدیدی برای عفّت جامعه اسلامی محسوب نمی شود؟
ج. آرایش کردن زنان فی نفسه و اجرت گرفتن دربرابر آن اشکال ندارد به شرطی که به منظور نشان دادن به نامحرم نباشد.

1109 - آیا جایز است شرکت ها در برابر واسطه گری و مقاطعه کاری که بین صاحب کار از طرفی و کارگران و بنّاها از طرفدیگر، انجام می دهند، اجرت دریافت کنند؟
ج. گرفتن اجرت در برابر عمل مباح اشکال ندارد .

1110 - آیا اجرتی که دّلال می گیرد، حلال است؟
ج. اگر در برابر انجام عمل مباحی و بنا به درخواست کسی باشد، اشکال ندارد.