احکام تبیان - پاسخ رهبری معظم به سوالات شرعی - مسائل متفرقه نماز

723 - چگونه باید افراد خانواده را برای خواندن نماز صبح بیدار نمود؟
ج. در این مورد کیفیت خاصی در رابطه با افراد خانواده وجود ندارد .

724 - نماز و روزه کسانی که به گروه ها و طایفه های مختلفی منسوب هستند و نسبت به هم بغض و حسد و حتی دشمنیبدون دلیل دارند، چه حکمی دارد؟
ج. برای مکلّف اظهار حسد و کینه و دشمنی با دیگران جایز نیست، ولی این امور باعث بطلان نماز و روزه نمی شود .

725 - اگر رزمنده ای در جبهه به علت شدت درگیری قادر بر قرائت فاتحه یا سجده و یا رکوع نباشد، چگونه باید نمازش را درآن جا بخواند؟
ج. باید به هر نحوی که برایش امکان دارد، نماز بخواند. اگر قادر بر انجام رکوع و سجده نیست، ایماء و اشاره به جای رکوع وسجود کافی است .

726 - پدر و مادر به فرزندانشان در چه سنی احکام شرعی و عبادات را باید تعلیم دهند؟
ج. مستحبّ است که ولیّ اطفال احکام شرعی و عبادات را پس از رسیدن آنان به سن تمیز به ایشان یاد دهد .

727 - بعضی از رانندگان اتوبوس های مسافربری که بین شهرها رانندگی می کنند، به نماز مسافران اهمیتی نمی دهند و بهتقاضای آنان برای توقف اتوبوس جهت ادای نماز، توجهی نمی کنند، لذا گاهی نماز مسافرین قضا می شود. وظیفه رانندگاناتوبوس ها در این باره چیست؟ مسافران نسبت به نمازشان چه وظیفه ای دارند؟
ج. بر مسافران واجب است که در صورت خوف از فوت وقت نماز، از راننده بخواهند که اتوبوس را در مکان مناسبی متوقفنماید، و بر راننده اجابت درخواست آنان واجب است، و اگر به علت عذر مقبول و یا بدون دلیل از توقف اتوبوس خودداری کند، دراین صورت تکلیف مسافران اگر خوف فوت وقت داشته باشند این است که نماز را در اتوبوس در همان حال حرکت بخوانند وتا آن جا که امکان دارد جهت قبله، قیام، رکوع و سجود را رعایت کنند .

728 - آیا مقصود از این گفته که »شارب خمر تا چهل روز نماز و روزه اش نماز و روزه نیست«، این است که در این مدت بر اوواجب نیست نماز بخواند و بعداً باید آن ها را قضا کند؟ یا این که مقصود جمع بین قضا و ادا است و یا آن که قضای آن ها بر اوواجب نیست بلکه ادا کافی است، ولی ثواب آن از نمازهای دیگر کمتر است؟
ج. منظور این است که شرب خمر مانع از قبول نماز و روزه است، نه این که با شرب خمر وجوب ادای نماز و روزه ساقط شود وقضا واجب گردد یا جمع بین ادا و قضا لازم شود .

729 - اگر مشاهده کنم که شخصی بعضی از افعال نمازش را اشتباه انجام می دهد، وظیفه شرعی ام چیست؟
ج. در این مورد چیزی بر شما واجب نیست، مگر این که اشتباه ناشی از جهل او به آن حکم باشد که در این صورت ارشاد وراهنمایی وی واجب است .

730 - نظر شریف جناب عالی درباره مصافحه نمازگزاران بعد از اتمام نماز چیست؟ قابل ذکر است که بعضی از علمای بزرگوارفرموده اند »راجع به این موضوع چیزی از ائمه (علیهم السلام) وارد نشده است«، لذا انگیزه ای برای انجام مصافحه وجود ندارد.
ولی در عین حال مشاهده می کنیم که مصافحه باعث افزایش دوستی و محبت بین نمازگزاران می شود. ج. مصافحه بعد از سلام و فراغت از نماز اشکال ندارد و به طور کلی مصافحه مؤمنین با هم مستحبّ است.