شب بیست و هفتم - شب مبعث
شب مبعث و از ليالي متبركه است و در آن چند عمل است
اول شيخ در مصباح فرموده روايت شده از حضرت ابو جعفر امام جواد عليه السلام كه فرمود: همانا در رجب شبي است كه بهتر است از آن چه كه مي تابد بر آن آفتاب و آن شب بيست و هفتم رجب است كه در صبح آن پيغمبر خدا صلي الله عليه و آله به رسالت مبعوث گرديد و به درستي كه از براي عامل در آن شب از شيعه ما اجر عمل شصت سال است به خدمت آن حضرت عرض شد كه عمل در آن شب چيست فرمود چون بجا آوردي نماز عشا را و به رختخواب رفتي پس بيدار مي شوي هر ساعتي كه خواستي از شب تا پيش از نيمه آن و بجا مي آوري دوازده ركعت نماز مي خواني در هر ركعتي حمد و سوره اي از سوره هاي كوچك مفصل و مفصل از سوره محمد است تا آخر قرآن پس چون سلام دادي در هر دو ركعتي و فارغ شدي از نمازها مي نشيني بعد از سلام و مي خواني حمد را هفت مرتبه و معوذتين را هفت مرتبه و قل هو الله أحد و قل ياأيها الكافرون هر كدام را هفت مرتبه و إنا أنزلناه و آية الكرسي هر كدام را هفت مرتبه و بخوان در عقب همه اين دعا را :
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدا ،وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ
ستایش خاص خدایی است که نگیرد فرزندی و نیست برای او در فرمانروایی شریکی و نیست برایش یاوری
مِنَ الذُّلِّ، وَكَبِّرْهُ تَكْبيراً، اَللّهُمَّ اِنّي اَسئَلُكَ بِمَعاقِدِ عِزِّكَ عَلَي اَرْكانِ
از خواری و به بزرگی کامل بزرگش شمار خدایا از تو خواهم به حق چیزهایی که موجبات عزتت برپایه های
عَرْشِكَ، وَمُنْتَهَي الرَّحْمَةِ مِنْ كِتابِكَ، وَبِاسْمِكَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ
عرشت می باشد و به حق سرحد نهایی رحمتت از کتابت و به نام بزرگتر بزرگتر
الْأَعْظَمِ، وَذِكْرِكَ الْأَعْليَ الْأَعْليَ الْأَعْلي ، وَبِكَلِماتِكَ التَّامَّاتِ، اَنْ
بزرگترت و به حق ذکرت که والاتر و برتر و اعلی است و به کلمات تام و تمامت که
تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَاَنْ تَفْعَلَ بي ما اَنْتَ اَهْلُهُ
درود فرستی بر محمد و آلش و انجام دهی درباره من آنچه را تو شایسته آنی
پس بخوان هر دعائي كه خواستي و مستحبّ است غسل در اين شب و گذشت در شب نيمه نمازي كه در اين شب نيز خوانده مي شود.
دوم زيارت حضرت امير المؤمنين عليه السلام. كه افضل اعمال اين شب است و از براي آن حضرت در اين شب سه زيارت است كه در باب زيارات به آن اشاره خواهد شد إن شاء الله و بدان كه ابو عبد الله محمد بن بطوطه كه يكي از علماي اهل سنت است و در ششصد سال پيش از اين زمان بوده در سفرنامه خود كه معروف است برحله ابن بطوطه در بيان ورود خود از مكه معظمه به نجف اشرف ذكر كرده روضه و قبر مبارك مولاي مان امير المؤمنين عليه السلام را و گفته اهل اين شهر تمامي رافضي هستند و از براي اين روضه مباركه كراماتي ظاهر شده از جمله آن كه در شب بيست و هفتم ماه رجب كه نام آن شب نزد اهل آنجا ليلة المحيا است مي آورند از عراقين و خراسان و بلاد فارس و روم هر شل و مفلوج و زمين گيري كه هست و جمع مي شود از آنها قريب سي چهل نفر در آنجا پس بعد از عشا مي آورند اين مبتلايان را نزد ضريح مقدس و مردم جمع مي شوند و منتظرند خوب شدن و برخاستن آنها را و اين جماعت مردم بعضي نماز مي خوانند و بعضي ذكر مي گويند و بعضي قرآن تلاوت مي كنند و بعضي تماشاي روضه مي كنند تا آنكه بگذرد نصف يا دو ثلث از شب آن وقت جميع اين مبتلايان و زمين گيران كه حركت نمي توانستند بكنند برمي خيزند در حالي كه صحيح و تندرست مي باشند و علتي در آنها نيست و مي گويند لا إله إلا الله محمد رسول الله علي ولي الله و اين امري است مشهور و مستفيض و من خودم آن شب را در آنجا درك نكردم لكن از مردمان ثقه كه اعتماد بر قول آنها بود شنيدم و هم ديدم در مدرسه اي كه مهمانخانه آن حضرت است سه نفر زمينگير كه قادر بر حركت نبودند يكي از اهل روم و ديگري از اهل اصفهان و سومي از اهل خراسان بود از آنها پرسيدم چگونه شما خوب نشده ايد و اينجا مانده ايد گفتند ما به شب بيست و هفتم نرسيديم و همين جا مانده ايم تا شب بيست و هفتم آينده كه شفا بگيريم و از براي اين شب مردم زياد از شهرها جمع مي شوند و بازار بزرگي اقامه مي شود تا مدت ده روز. فقير گويد مبادا استبعاد كني اين مطلب را همانا معجزات و كراماتي كه از اين مشاهد مشرفه بروز كرده و به تواتر رسيده زياده از آن است كه احصا شود و در ماه شوال گذشته سنه هزار و سيصد و چهل و سه در حرم مطهر حضرت ثامن الائمة الهداة و ضامن الامة العصاة مولانا أبو الحسن علي بن موسي الرضا صلوات الله عليهما سه نفر زن كه هر كدام به سبب مرض فلج و نحو آن زمينگير بودند و اطبا و دكترها از معالجه آنها عاجز شده بودند شفا يافتند و اين معجزات از آن قبر مطهر بر همه واضح و آشكارا گرديد مانند نمودار شدن خورشيد در سماء صاحيه مثل باز شدن در دروازه نجف اشرف بر روي عرب هاي باديه و به حدي اين مطلب واضح بود كه نقل شده دكترهايي كه مطلع بر مرض هاي آن زن ها بودند تصديق نمودند با آن كه در اين باب خيلي دقيق بودند بلكه بعضي از آنها تصديق خود را بر شفاي آنها نوشتند و اگر ملاحظه اختصار و عدم مناسبت محل نبود قصه آنها را نقل مي نمودم وَلَقَدْ اَجادَ شَيْخُنا الحُرُّ العامِلي في اُرْجُوزَتِهِ(چه زيبا سروده شيخ ما شيخ حرّ عاملى در قصيده اش):
وَما بَدا مِنْ بَرَكاتِ مَشْهَدهِ
و آن چه ظاهر است از برکت های مشهد و مرقدش
في كُلِّ يَوْمٍ اَمْسُهُ مِثْلُ غَدِهِ
در هر روزی دیروزش مانند فردایش است
وَكَشِفَا الْعمي وَالمَرْضي بِهِ
و برطرف کند کوری و بیماری را به او
اِجابَةُ الدُّعاءِ في اَعْتابِهِ
به وسیله مستجاب شدن دعا در آستانه او
سوم شيخ كفعمي در بلد الأمين فرموده كه در شب مبعث اين دعا را بخوانند :
اَللّهُمَّ اِنّي
خدایا از
اَسئَلُكَ بِالتَّجَلِيِ الْأَعْظَمِ في هذِهِ اللَّيْلَةِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ، وَالْمُرْسَلِ
تو خواهم به حق بزرگترین تجلی (تو) در این شب از این ماه بزرگ و به حق آن فرستاده
الْمُكَرَّمِ، اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَاَنْ تَغْفِرَ لَنا ما اَنْتَ بِهِ مِنَّا اَعْلَمُ،
گرامی که درود فرستی بر محمد و آلش و بیامرزی برای ما آنچه را تو بدان از ما داناتری
يا مَنْ يَعْلَمُ وَلا نَعْلَمُ، اَللّهُمَّ بارِكْ لَنا في لَيْلَتِنا هذِهِ الَّتي بِشَرَفِ
ای که می دانی و ما نمی دانیم خدایا مبارک گردان بر ما در این شبی که به واسطه شرافت
الرِّسالَةِ فَضَّلْتَها، وَبِكَرامَتِكَ اَجْلَلْتَها، وَبِالْمَحَلِّ الشَّريفِ اَحْلَلْتَها،
رسالت آن را فضیلت دادی و به کرامت خویش بزرگش کردی و به جای باشرافتی درش آوردی
اَللّهُمَّ فَاِنَّا نَسْئَلُكَ بِالْمَبْعَثِ الشَّريفِ، وَالسَّيِّدِ اللَّطيفِ، وَالْعُنْصُرِ
خدایا پس از تو خواهیم به آن بعثت شریف و آن آقای با لطف و عنصر
الْعَفيفِ، اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِهِ، وَ اَنْ تَجْعَلَ اَعْمالَنا في هذِهِ
پارسا که درود فرستی بر محمد و آلش و قرار دهی اعمال ما را در این
اللَّيْلَةِ وَفي سائِرِ اللَّيالي مَقْبُولَةً، وَذُنُوبَنا مَغْفُورَةً، وَحَسَناتِنا
شب و در سایر شب ها پذیرفته درگاهت و گناهانمان را آمرزیده و نیکی هایمان را مورد
مَشْكُورَةً، وَسَيِّئاتِنا مَسْتُورَةً، وَقُلوُبَنا بِحُسْنِ الْقَوْلِ مَسْرُورَةً،
قدردانی و بدی هایمان را پوشیده و دل هامان را به گفتار نیک خرسند
وَاَرْزاقَنا مِنْ لَدُنْكَ بِالْيُسْرِ مَدْرُورَةً، اَللّهُمَّ اِنَّكَ تَري وَلا تُري ،
و روزی هایمان را از نزد خود به آسانی فراوان
خدایا تو می بینی ولی خودت دیده نمی شوی
وَاَنْتَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلي ، وَاِنَّ اِلَيْكَ الرُّجْعي وَالْمُنْتَهي ، وَاِنَّ لَكَ
و تو در بلندترین دیدگاهی و بطور مسلم بازگشت و پایان بسوی توست و
الْمَماتَ وَالْمَحْيا، وَاِنَّ لَكَ الْأخِرَةَ وَالْأُولي ، اَللّهُمَّ اِنَّا نَعُوذُ بِكَ اَنْ
مرگ و زندگی به دست تو است و انجام و آغاز از آن تو است خدایا ما به تو پناه می بریم از
نَذِلَّ وَنَخْزي ، وَاَنْ نَأتِيَ ما عَنْهُ تَنْهي ، اَللّهُمَّ اِنَّا نَسْئَلُكَ الْجَنَّةَ
خوار شدن و رسوایی و دست زدن به کاری که تو آن را قدغن کرده ای خدایا ما از تو درخواست بهشت را
بِرَحْمَتِكَ، وَنَسْتَعيذُ بِكَ مِنَ النَّارِ، فَاَعِذْنا مِنْها بِقُدْرَتِكَ، وَنَسْئَلُكَ مِنَ
به رحمتت داریم و پناه جوییم به تو از آتش دوزخ پس ما را به قدرت خویش از آتش پناه ده و از تو
الْحُورِ الْعينِ، فَارْزُقْنا بِعِزَّتِكَ، وَاجْعَلْ اَوْسَعَ اَرْزاقِنا عِنْدَ كِبَرِ سِنِّنا،
حور العین درخواست کنیم پس به عزت خویش روزیمان گردان و وسیع ترین روزی ما را در هنگام پیری ما قرار ده
وَاَحْسَنَ اَعْمالِنا عِنْدَ اقْتِرابِ اجالِنا، وَاَطِلْ في طاعَتِكَ وَما يُقَرِّبُ
و بهترین اعمال ما را هنگام نزدیک شدن مرگ مان مقرر دار و طولانی کن عمر ما را در طاعت خود و در آنچه موجب تقرب
اِلَيْكَ وَيُحْظي عِنْدَكَ وَيُزْلِفُ لَدَيْكَ اَعْمارَنا، وَاَحْسِنْ في جَميعِ
درگاهت شود و سبب بهره مندی نزد تو و نزدیکی تو گردد و در تمام
اَحْوالِنا وَاُمُورِنا مَعْرِفَتَنا، وَلا تَكِلْنا اِلي اَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ فَيَمُنَّ عَلَيْنا،
احوال و کارهای ما معرفت مان را کامل و نیکو گردان و ما را به هیچ یک از خلق خود وامگذار که بر سر ما منت گذارد
وَتَفَضَّلْ عَلَيْنا بجَميعِ حَوائِجِنا لِلدُّنْيا وَالْاخِرَةِ، وَابْدَاْ بِابآئِنا وَاَبْنآئِنا
و برما تفضل فرما به برآوردن تمام حاجت های دنیا و آخرت ما و آغاز کن در تمام آن چه ما برای خودمان از تو خواستیم برای پدران و فرزندان مان
وَجَميعِ اِخْوانِنَا الْمُؤْمِنينَ في جَميعِ ما سَئَلْناكَ لِأَنْفُسِنا يا اَرْحَمَ
و همه برادران مؤمن ما ای مهربانترین
الرَّاحِمينَ، اَللّهُمَّ اِنَّا نَسْئَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظيمِ، وَمُلْكِكَ الْقَديمِ، اَنْ
مهربان ها خدایا از تو خواهیم به حق نام بزرگت و فرمانروایی دیرینه ات که
تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاَنْ تَغْفِرَ لَنَا الذَّنْبَ الْعَظيمَ، اِنَّهُ لا
درود فرستی بر محمد و آل محمد و این که بیامرزی برای ما گناه بزرگ ما را که به راستی
يَغْفِرُ الْعَظيمَ اِلَّا الْعَظيمُ، اَللّهُمَّ وَهذا رَجَبٌ الْمُكَرَّمُ الَّذي اَكْرَمْتَنابِهِ
نیامرزد بزرگ را مگر شخص بزرگ خدایا این ماه رجب است که گرامی است و همان ماهی است که ما را بدان گرامی داشته
اَوَّلُ اَشْهُرِ الْحُرُمِ، اَكْرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَيْنِ الْأُمَمِ، فَلَكَ الْحَمْدُ يا ذَاالْجُودِ
نخستین ماه محترمی است که ما را از میان همه امت ها بدان گرامی داشتی پس ستایش خاص تو است ای صاحب جود
وَالْكَرَمِ فَاَسْئَلُكَ بِهِ وَبِاسْمِكَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ، الْأَعْظَمِ الْأَجَلِّ الْأَكْرَمِ
و بزرگواری پس از تو خواهیم بدین ماه و به حق نام اعظم اعظم اعظمت و اجل اکرم تو
الَّذي خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ في ظِلِّكَ، فَلا يَخْرُجُ مِنْكَ اِلي غَيْرِكَ، اَنْ تُصَلِّيَ
که آن را آفریدی و در سایه ات مستقر گردید و آن نام از تو به دیگری نرسد که درود فرستی
عَلي مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَيْتِهِ الطَّاهِرينَ، وَاَنْ تَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلينَ فيهِ
بر محمد و خاندان پاک او و قرار دهی ما را از کسانی که در این ماه
بِطاعَتِكَ، وَالْأمِلينَ فيهِ لِشَفاعَتِكَ، اَللّهُمَّ اهْدِنا اِلي سَوآءِ السَّبيلِ،
به طاعت تو عمل کنیم و آنان که در این ماه آرزوی شفاعت تو را دارند خدایا ما را به راه راست راهنمایی فرما
وَاجْعَلْ مَقيلَنا عِنْدَكَ خَيْرَ مَقيلٍ، في ظِلٍّ ظَليلٍ وَمُلْكٍ جَزيلٍ، فَاِنَّكَ
و قرار ده جایگاه ما را در نزد خود بهترین جایگاه در سایه همیشگی رحمتت و سلطنت با عظمتت زیرا که تو
حَسْبُنا وَنِعْمَ الْوَكيلُ، اَللّهُمَّ اقْلِبْنا مُفْلِحينَ مُنْجِحينَ، غَيْرَ مَغْضُوبٍ
ما را کافی هستی و نیکو وکیلی هستی خدایا ما را برگردان به حال رستگاری و کامیابی که نه در زمره غضب شدگان باشیم
عَلَيْنا وَلا ضآلّينَ، بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ، اَللّهُمَّ اِنّي اَسئَلُكَ
و نه از جمله گمراهان به رحمتت ای مهربانترین مهربانان خدایا از تو خواهم
بِعَزآئِمِ مَغْفِرَتِكَ، وَبِواجِبِ رَحْمَتِكَ، السَّلامَةَ مِنْ كُلِّ اِثْمٍ، وَالْغَنيمَةَ
به حق وسائل حتمی آمرزشت و به آن رحمتت که بر خویش واجب کردی که مرا از هر گناهی سالم داری
مِنْ كُلِّ بِرٍّ، وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ، وَالنَّجاةَ مِنَ النَّارِ، اَللّهُمَّ دَعاكَ الدَّاعُونَ
و از هر نیکی بهره مند سازی و به بهشتم برسانی و از آتش دوزخ نجاتم بخشی خدایا خوانندگان تو را خواندند
وَدَعَوْتُكَ، وَسَئَلَكَ السَّآئِلُونَ وَسَئَلْتُكَ، وَطَلَبَ اِلَيْكَ الطَّالِبُونَ
و من نیز خواندمت و درخواست کنندگان از تو خواستند و من نیز از تو خواستم و جویندگان از تو جویا شدند
وَطَلَبْتُ اِلَيْكَ، اَللّهُمَّ اَنْتَ الثِّقَةُ وَالرَّجآءُ، وَاِلَيْكَ مُنْتَهَي الرَّغْبَةِ فِي
و من هم تو را جویا شدم خدایا تویی مورد اعتماد و امید و به سوی تو است آخرین مرحله میل و اشتیاق در
الدُّعآءِ، اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاجْعَلِ الْيَقينَ في قَلْبي ،
دعاء خدایا درود فرست بر محمد و آلش و بنه یقین را در دلم
وَالنُّورَ في بَصَري ، وَالنَّصيحَةَ في صَدْري ، وَذِكْرَكَ بِاللَّيْلِ وَالنَّهارِ
و روشنی در دیده ام و خیرخواهی در سینه ام و ذکر خود را در شب و روز
عَلي لِساني ، وَرِزْقاً واسِعاً غَيْرَ مَمْنُونٍ وَلا مَحْظُورٍ فَارْزُقْني ،
بر زبانم و روزی وسیع بی منت و بی مانعی روزیم گردان
وَبارِكْ لي فيما رَزَقْتَني ، وَاجْعَلْ غِنايَ في نَفْسي ، وَرَغْبَتي فيما
و در آن چه نصیبم کرده ای برکت ده و بی نیازی مرا در نفس خودم قرار ده و اشتیاقم را بدانچه
عِنْدَكَ، بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ،
نزد تو است به رحمتت ای مهربانترین مهربانان
پس به سجده برو وبگو:
اَلْحَمْدُ للَّهِ الَّذي
ستایش خاص خدایی است که
هَدانا لِمَعْرِفَتِهِ، وَخَصَّنا بِوِلايَتِهِ، وَوَفَّقَنا لِطاعَتِهِ،
ما را به معرفت خویش راهنمایی کرد و به دوستی خویش مخصوص گردانید و به طاعتش موفق داشت خدا را شکر...
شُكْراً شُكْراً
صد مرتبه.
پس سر از سجود بردار و بگو:
اَللّهُمَّ اِنّي قَصَدْتُكَ بِحاجَتي ، وَاعْتَمَدْتُ
خدایا من برای حاجتم تو را قصد کردم و در مورد
عَلَيْكَ بِمَسْئَلَتي ، وَتَوَجَّهْتُ اِلَيْكَ بِاَئِمَّتي وَسادَتي اَللّهُمَّ انْفَعْنا
خواسته ام بر تو اعتماد کردم و به وسیله پیشوایان و سرورانم به سوی تو روآوردم خدایا
بِحُبِّهِمْ، وَاَوْرِدْنا مَوْرِدَهُمْ، وَارْزُقْنا مُرافَقَتَهُمْ وَاَدْخِلْنَا الْجَنَّةَ في
به دوستی ایشان ما را سودمند کن و در جایگاه آنها واردمان کن و همنشینی ایشان را روزی ما گردان و در زمره آنان ما را داخل بهشت گردان
زُمْرَتِهِمْ، بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ.
به رحمتت ای مهربانترین مهربانان
و اين دعا را سيّد براي روز مبعث ذكر كرده