فصل ششم - اعمال ماه ذی الحجّه
اعمال مشترک دهه اول
بدان كه اين ماه از ماه‌هاي شريفه است و چون اين ماه داخل مي‌شد صلحاي صحابه و تابعين اهتمام عظيم در عبادت مي‌كردند و دهه اول آن ايامش ايام معلومات است كه در قرآن مجيد ذكر آن شده است و در نهايت فضيلت و بركت است و از رسول خدا صلي الله عليه و آله: مروي است كه عمل خير و عبادت در هيچ ايامي نزد حق تعالي محبوبتر نيست از اين دهه و از براي اين دهه اعمالي است.
اول روزه گرفتن نه روز اول اين دهه كه ثواب روزه تمام عمر دارد.
دوم خواندن دو ركعت نماز ما بين مغرب و عشا در تمام شب هاي اين دهه در هر ركعت بعد از حمد بخواند يك مرتبه توحيد و آيه
وَواعَدْنا مُوسي ثَلثينَ لَيْلَةً، وَاَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ ميقاتُ رَبِّهِ اَرْبَعينَ لَيْلَةً،وَقالَ مُوسي لِأَخيهِ هرُونَ اخْلُفني في قَوْمي ، وَاَصْلِحْ وَلا تَتَّبِعْ سَبيلَ الْمُفْسِدينَ
و وعده کردیم با موسی سی شب و کامل کردیم آن را به ده شب دیگر و بدین ترتیب وعده گاه خدا چهل شب تمام شد وموسی به برادرش هارون گفت جانشین من باش در میان قومم و کارشان را اصلاح کن و از راه فساد جویان پیروی مکن
تاباثواب حاجيان شريك شود.
سوم از روز اول تا عصر روز عرفه در عقب نماز صبح و پيش از مغرب بخواند اين دعا را كه شيخ و سيد از حضرت صادق عليه السلام روايت كرده اند:
اَللّهُمَ هذِهِ الْأَيَّامُ الَّتي فَضَّلْتَها عَلَي
خدایا این روزهائی است که برتری
الْأَيَّامِ وَشَرَّفْتَها، [وَ] قَدْ بَلَّغْتَنيها بِمَنِّكَ وَرَحْمَتِكَ، فَاَنْزِلْ عَلَيْنا مِنْ
و شرافتش دادی بر سایر روزها و به لطف و رحمتت مرا بدانها رساندی پس
بَرَكاتِكَ، وَاَوْسِعْ عَلَيْنا فيها مِنْ نَعْمآئِكَ، اَللّهُمَّ اِنّي اَسْئَلُكَ اَنْ
برکات خودت را بر ما فرو بار و از نعمتهای خود در این روزها بر ما وسعت ده خدایا من از تو خواهم که
تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَ الَ مُحَمَّدٍ، وَاَنْ تَهْدِيَنا فيها لِسَبيلِ الْهُدي ،
درود فرستی بر محمد و آل محمد و نیز خواهم که ما را در این روزها به راه هدایت
وَالْعَفافِ وَالْغِني ، وَالْعَمَلِ فيها بِما تُحِبُّ وَتَرْضي ، اَللّهُمَّ اِنّي
وپاکدامنی و بی نیازی راهنمائی فرمائی و موفقمان داری به انجام آنچه دوست داری و موجب خوشنودی تواست خدایا ازتو
اَسْئَلُكَ يا مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوي ، وَيا سامِعَ كُلِّ نَجْوي ، وَيا شاهِدَ كُلِ
خواهم ای جایگاه هر شکایت و ای شنوای هر سخن سِرّی و راز و ای حاضر در هر
مَلَأٍ، وَيا عالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَ الَ مُحَمَّدٍ، وَاَنْ
جمع و ای دانای هر نهان که درود فرستی بر محمد و آل محمد و
تَكْشِفَ عَنَّا فيهَا الْبَلاءَ وَتَسْتَجيبَ لَنا فيهَا الدُّعآءَ، وَتُقَوِّيَنا فيها
بگشائی در این روزها از ما بلاء و گرفتاری را و مستجاب گردانی در آنها دعای ما را و نیرو دهی به ما
وَتُعينَنا وَتُوَفِّقَنا فيها لِما تُحِبُّ رَبَّنا وَتَرْضي ، وَعَلي مَا افْتَرَضْتَ
در این روزها و کمکمان دهی و موفقمان داری پروردگارا بدانچه دوست داری و خوشنود گردی و بر آنچه واجب کرده ای
عَلَيْنا مِنْ طاعَتِكَ وَطاعَةِ رَسوُلِكَ وَاَهْلِ وِلايَتِكَ، اَللّهُمَّ اِنّي
بر ما از اطاعت خودت و اطاعت پیامبرت و اهل ولایتت خدایا از تو
اَسْئَلُكَ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ، اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، وَاَنْ
خواهم ای مهربانترین مهربانان که درود فرستی بر محمد و آل محمد و در این
تَهَبَ لَنا فيهَا الرِّضا، اِنَّكَ سَميعُ الدُّعآءِ، وَلا تَحْرِمْنا خَيْرَ ما تُنْزِلُ
ایام خوشنودی خویش را به من ببخش که براستی تو شنوای دعائی و محروم مکن ما را از خیری که در
فيها مِنَ السَّمآءِ، وَطَهِّرْنا مِنَ الذُّنوُبِ يا عَلاَّمَ الْغُيوُبِ، وَاَوْجِبْ لَنا
این روزها از آسمان فرو باری و پاکمان کن از گناهان ای دانای بر نادیدنیها و واجب گردان در این ایام
فيها دارَ الْخُلوُدِ، اَللَّهمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، وَلا تَتْرُكْ لَنا
برای ما خانه جاویدان را خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد و هیچ گناهی برای ما باقی
فيها ذَنْباً اِلاَّ غَفَرْتَهُ، وَلا هَمّاً اِلاَّ فَرَّجْتَهُ، وَلا دَيْناً اِلاَّ قَضَيْتَهُ، وَلا غائِباً
مگذار جز آنکه بیامرزی و نه اندوهی جز آنکه بگشائی و نه بِدهی جز آنکه بپردازی و نه غائبی
اِلاَّ اَدَّيْتَهُ، وَلا حاجَةً مِنْ حَوائِجِ الدُّنْيا وَالْآخِرَةِ اِلاَّ سَهَّلْتَها وَيَسَّرْتَها،
جز آنکه به ما برسانی و نه حاجتی از حاجات دنیا و آخرت جز آنکه آسان و هموارش گردانی
اِنَّكَ عَلي كُلِّشَيْ ءٍ قَديرٌ، اَللّهُمَّ يا عالِمَ الْخَفِيَّاتِ، يا راحِمَ الْعَبَراتِ،
که براستی تو بر هر چیز توانائی خدایا ای دانای اسرار پنهان ای رحم کننده بر اشک دیدگان
يا مُجيبَ الدَّعَواتِ، يا رَبَّ الْأَرَضينَ وَالسَّمواتِ، يا مَنْ لا تَتَشابَهُ
ای اجابت کننده دعاها ای پروردگار زمینها و آسمانها ای که
عَلَيْهِ الْأَصْواتُ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا فيها مِنْ
صداها(ی بیشمار) بر او اشتباه نشود درود فرست بر محمد و آل محمد و قرار ده ما را در این روزها از
عُتَقآئِكَ وَطُلَقآئِكَ مِنَ النَّارِ، وَالْفائِزينَ بِجَنَّتِكَ، وَالنَّاجينَ بِرَحْمَتِكَ
آزادشدگان و رهائی یافتگان از آتش و نائل شوندگان به بهشتت و نجات یافتگان بوسیله رحمتت
يااَرْحَمَ الرَّاحِمينَ، وَصَلَّي اللَّهُ عَلي سَيِّدِنا مُحَمَّدٍ وَ الِهِ اَجْمَعينَ.
ای مهربانترین مهربانان و درود خدا بر آقای ما محمد و آلش همگی
چهارم در هر روز از دهه بخواند پنج دعايي را كه حضرت جبرئيل براي حضرت عيسي عليه السلام از جانب حق تعالي هديه آورده كه در ايام اين دهه بخواند و آن پنج دعا اين است
(1)اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَهُوَعَلي كُلِّشَيْ ءٍ قَديرٌ
(1) گواهم دهم که معبودی جز خدای یگانه نیست که شریک ندارد از آن او است فرمانروائی و خاص او است ستایش هر چه خیر است بدست اوست و اوبر هر چیز توانا است
(2) اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ،اَحَداً صَمَداً، لَمْ يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً
(2)گواهی دهم که معبودی جز خدای یگانه نیست که شریک ندارد یکتا و بی نیاز است همسر و فرزند نگیرد
(3) اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، اَحَداً صَمَداً لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَدٌ
(3)گواهی دهم که معبودی جز خدای یگانه نیست که شریک ندارد یگانه بی نیازی که نزاید و نه زائیده شده و نیست برایش همتائی
(4) اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ،
(4) گواهی دهم که معبودی جز خدای یگانه نیست که شریکی ندارد از آن اوست فرمانروائی و خاص او است ستایش
يُحْيي وَيُميتُ، وَهُوَ حَيٌّ لا يَمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلي كُلِّشَيْ ءٍ قَديرٌ
زنده کند و بمیراند و او است زنده ای که نمیرد خیر بدست او است و او بر هر چیز توانا است
(5) حَسْبِيَ اللَّهُ وَكَفي ، سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ دَعا، لَيْسَ وَرآءَ اللَّهِ مُنْتَهي ،
(5) بس است مرا خدا و کافی است بشنود خدا صدای هر کس که دعا کند ورای خدا انتهائی نیست
اَشْهَدُ للَّهِ ِ بِما دَعا، وَاَنَّهُ بَري ءٌ مِمَّنْ تَبَرَّءَ، وَاَنَّ لِلَّهِ الْأخِرَةَوَالْأُولي .
گواهی دهم برای خدا بدانچه خوانده است و اینکه بیزار است از هر که از او بیزاری جسته و برای خدا است آخرت و دنیا
پس حضرت عيسي عليه السلام ثواب بسياري نقل كرده براي خواندن هر يك از اين پنج دعا را صد مرتبه و دور نيست چنانكه علامه مجلسي رحمة الله عليه فرموده اگر كسي هر روز هر يك از اين دعاها را ده مرتبه بخواند عمل به روايت كرده باشد و اگر هر روز هر يك را صد مرتبه بخواند بهتر خواهد بود پنجم بخواند در هر روز اين دهه اين تهليلات را كه از امير المؤمنين عليه السلام منقول است با ثواب بسيار و اگر روزي ده مرتبه بخواند بهتر است
لا إِلَهَ اِلَّا اللَّهُ عَدَدَ الّلَيالي وَالدُّهُورِ، لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ عَدَدَ اَمْواجِ الْبُحُورِ، لا
معبودی جزخدا نیست به شماره شبها و روزگاران معبودی جز خدا نیست به شماره موجهای دریاها
اِلهَ اِلَّا اللَّهُ و رَحْمَتُهُ خَيْرٌ مِما يَجْمَعُونَ، لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ عَدَدَ الشَّوْكِ
معبودی جز خدا نیست و رحمت او بهتر است از آنچه مردم جمع کنند معبودی جز خدا نیست به شماره هر خار
وَالشَّجَرِ، لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَالْوَبَرِ، لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ عَدَدَ الْحَجَرِ
و هر درخت معبودی جز خدا نیست به شماره هر مُو و کُرک معبودی جز خدا نیست به شماره هر سنگ
وَالْمَدَرِ، لا اِلهَ اِلاَّ اللَّهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُيُونِ، لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ فِي الّلَيْلِ اِذا
و کلوخ معبودی جز خدا نیست به شماره بهم خوردن چشمها معبودی جز خدا نیست در شب چون
عَسْعَسَ، وَالصُّبْحِ اِذا تَنَفَّسَ، لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ عَدَدَ الرِّياحِ فِي الْبَراري
تاریک شود و در صبح چون بدمد معبودی نیست جز خدا به شماره بادها در صحراها
وَالصُّخُورِ، لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ مِنَ الْيَوْمِ اِلي يَوْمِ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ.
و کوهها معبودی جز خدا نیست از امروز تا روز نفخ صور