نهج البلاغه - نامه : 41 - به یکی از کارگزارانش

41-  و من کتاب له ( علیه السلام ) إلى بعض عماله :
أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّی کُنْتُ أَشْرَکْتُکَ فِی أَمَانَتِی وَ جَعَلْتُکَ شِعَارِی وَ بِطَانَتِی وَ لَمْ یَکُنْ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِی أَوْثَقَ مِنْکَ فِی نَفْسِی لِمُوَاسَاتِی وَ مُوَازَرَتِی وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ إِلَیَّ فَلَمَّا رَأَیْتَ الزَّمَانَ عَلَى ابْنِ عَمِّکَ قَدْ کَلِبَ وَ الْعَدُوَّ قَدْ حَرِبَ وَ أَمَانَةَ النَّاسِ قَدْ خَزِیَتْ وَ هَذِهِ الْأُمَّةَ قَدْ فَنَکَتْ وَ شَغَرَتْ قَلَبْتَ لِابْنِ عَمِّکَ ظَهْرَ الْمِجَنِّ فَفَارَقْتَهُ مَعَ الْمُفَارِقِینَ وَ خَذَلْتَهُ مَعَ الْخَاذِلِینَ وَ خُنْتَهُ مَعَ الْخَائِنِینَ فَلَا ابْنَ عَمِّکَ آسَیْتَ وَ لَا الْأَمَانَةَ أَدَّیْتَ وَ کَأَنَّکَ لَمْ تَکُنِ اللَّهَ تُرِیدُ بِجِهَادِکَ وَ کَأَنَّکَ لَمْ تَکُنْ عَلَى بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّکَ وَ کَأَنَّکَ إِنَّمَا کُنْتَ تَکِیدُ هَذِهِ الْأُمَّةَ عَنْ دُنْیَاهُمْ وَ تَنْوِی غِرَّتَهُمْ عَنْ فَیْئِهِمْ فَلَمَّا أَمْکَنَتْکَ الشِّدَّةُ فِی خِیَانَةِ الْأُمَّةِ أَسْرَعْتَ الْکَرَّةَ وَ عَاجَلْتَ الْوَثْبَةَ وَ اخْتَطَفْتَ مَا قَدَرْتَ عَلَیْهِ مِنْ أَمْوَالِهِمُ الْمَصُونَةِ لِأَرَامِلِهِمْ وَ أَیْتَامِهِمُ اخْتِطَافَ الذِّئْبِ الْأَزَلِّ دَامِیَةَ الْمِعْزَى الْکَسِیرَةَ فَحَمَلْتَهُ إِلَى الْحِجَازِ رَحِیبَ الصَّدْرِ بِحَمْلِهِ غَیْرَ مُتَأَثِّمٍ مِنْ أَخْذِهِ کَأَنَّکَ لَا أَبَا لِغَیْرِکَ حَدَرْتَ إِلَى أَهْلِکَ تُرَاثَکَ مِنْ أَبِیکَ وَ أُمِّکَ فَسُبْحَانَ اللَّهِ أَ مَا تُؤْمِنُ بِالْمَعَادِ أَ وَ مَا تَخَافُ نِقَاشَ الْحِسَابِ أَیُّهَا الْمَعْدُودُ کَانَ عِنْدَنَا مِنْ أُولِی الْأَلْبَابِ کَیْفَ تُسِیغُ شَرَاباً وَ طَعَاماً وَ أَنْتَ تَعْلَمُ أَنَّکَ تَأْکُلُ حَرَاماً وَ تَشْرَبُ حَرَاماً وَ تَبْتَاعُ الْإِمَاءَ وَ تَنْکِحُ النِّسَاءَ مِنْ أَمْوَالِ الْیَتَامَى وَ الْمَسَاکِینِ وَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُجَاهِدِینَ الَّذِینَ أَفَاءَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ هَذِهِ الْأَمْوَالَ وَ أَحْرَزَ بِهِمْ هَذِهِ الْبِلَادَ فَاتَّقِ اللَّهَ وَ ارْدُدْ إِلَى هَؤُلَاءِ الْقَوْمِ أَمْوَالَهُمْ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ ثُمَّ أَمْکَنَنِی اللَّهُ مِنْکَ لَأُعْذِرَنَّ إِلَى اللَّهِ فِیکَ وَ لَأَضْرِبَنَّکَ بِسَیْفِی الَّذِی مَا ضَرَبْتُ بِهِ أَحَداً إِلَّا دَخَلَ النَّارَ وَ وَ اللَّهِ لَوْ أَنَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ فَعَلَا مِثْلَ الَّذِی فَعَلْتَ مَا کَانَتْ لَهُمَا عِنْدِی هَوَادَةٌ وَ لَا ظَفِرَا مِنِّی بِإِرَادَةٍ حَتَّى آخُذَ الْحَقَّ مِنْهُمَا وَ أُزِیحَ الْبَاطِلَ عَنْ مَظْلَمَتِهِمَا وَ أُقْسِمُ بِاللَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ مَا یَسُرُّنِی أَنَّ مَا أَخَذْتَهُ مِنْ أَمْوَالِهِمْ حَلَالٌ لِی أَتْرُکُهُ مِیرَاثاً لِمَنْ بَعْدِی فَضَحِّ رُوَیْداً فَکَأَنَّکَ قَدْ بَلَغْتَ الْمَدَى وَ دُفِنْتَ تَحْتَ الثَّرَى وَ عُرِضَتْ عَلَیْکَ أَعْمَالُکَ بِالْمَحَلِّ الَّذِی یُنَادِی الظَّالِمُ فِیهِ بِالْحَسْرَةِ وَ یَتَمَنَّى الْمُضَیِّعُ فِیهِ الرَّجْعَةَ وَ لاتَ حِینَ مَناصٍ .

نامه ای است از آن حضرت (علیه السلام):

 به یکی از کارگزارانش

بعد از حمد و ثنای خداوندی، من تو را در امانتم (حکومت) شریک گردانیدم و تو را برای خود همراز و به خود بسیار نزدیک نمودم و هیچ کس از دودمانم در پیش من برای مواسات و یاری و مددکاری و امانتداری و ادای امانت از تو موثق تر نبود.
 از آن موقع که دیدی روزگار به پسر عمویت حمله کرد و دست انداخت و دشمن شدت به خرج داد و چهره پیروزی به خود گرفت و امانت مردم دستخوش خیانت گشت و این امت سست و بی اصل شد، از پسر عمویت روی گرداندی مانند پشت کردن سپر به روی انسان، پس جدا شدی از او با دیگر کسانی که از او جدا شدند و او را تنها گذاشتی و با کسانی که او را رها کردند دمساز گشتی و خیانت کردی به او با خیانتکاران، پس تو نه پسر عمویت را یاوری کردی و نه امانت را ادا نمودی.
 گویی نیت تو از جهاد، خدا نبوده است و گویی تو برهانی برای کارهای خود از خدا نداشتی و گویی تو می خواستی این امت را در دنیایشان در حیله های خود غوطه ور سازی و آنان را درباره غنیمتی که به دست آورده اند فریب دهی.
 هنگامی که برای خیانت بیشتر و شدیتر فرصت پیدا کردی، شتاب در حمله نمودی و با حرکتی تند برجستی.
 به هر مالی که از اموال خاص بیوه زنان و یتیمان آنان قدرت پیدا کردی ربودی آن را مانند ربودن گرگ چابک، بز زخم خورده خون آلود را و آن را با دلی آسوده به حجاز فرستادی بدون این که از ربودن آن احساس گناه کنی.
 ای انسان بی مایه، گویی ارثی از پدر و مادرت را به جیب خانواده ات ریختی.
 پاک و بری است خداوند.
 (از این کاری که تو کرده ای) آیا ایمان به معاد نداری؟ آیا از دقت در حساب روز قیامت باکی نداری؟ ای کسی که در نزد ما از خردمندانی معدود محسوب می گشتی، چگونه آشامیدنی و خوراکی را گورا تلقی می کنی با این که می دانی حرام می خوری و حرام می آشامی! و کنیزها می خری و زنان را به ازدواج درمی آوری از اموال یتیمان و بینوایان و مومنان و مجاهدانی که خداوند آن اموال را به آنان واگذاشته و شهرها را به وسیله آنان حفظ فرموده است.
 از خدا بترس و اموال آن مردم را به خودشان برگردان، زیرا اگر این کار را نکنی و خداوند مرا بر تو مسلط بدارد، تو را چنان مجازات کنم که عذر من در نزد خدا باشد.
 و با آن شمشیر تو را می زنم که هیچ کس را با آن نزدم مگر این که داخل آتش شده است.
 و سوگند به خدا، اگر دو فرزندم حسن و حسین مثل تو خیانت می کردند، رضایت و خرسندی از من نمی دیدند و به هیچ خواسته ای از من نمی رسیدند تا حق را از آن دو بگیرم.
 و باطل را که با ظلمشان به وجود آمده بود از بین ببرم.
 و سوگند به خداوندی یاد می کنم که پروردگار عالمیان است، خوشحال نمی شدم اگر آنچه از اموال مسلمانان ربودی، برای من حلال بود، که پس از زندگانی خود برای وارثانم میراث می گذاشتم.
 پس مقداری درباره خویش مواظب باش.
 گویی مدت عمرت به پایان رسیده و زیر خاک دفن شدی و اعمالت به تو ارائه شد در آن جایگاهی که ستمکار با حسرت و تاسف فریاد برآورد و آن که عمرش را تباه کرده آرزوی برگشت به دنیا نماید، در حالی که (آن موقع جای گریز نیست.