194- و من خطبة له (علیه السلام) یصف فیها المنافقین : نَحْمَدُهُ عَلَى مَا وَفَّقَ لَهُ مِنَ الطَّاعَةِ وَ ذَادَ عَنْهُ مِنَ الْمَعْصِیَةِ وَ نَسْأَلُهُ لِمِنَّتِهِ تَمَاماً وَ بِحَبْلِهِ اعْتِصَاماً وَ نَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ خَاضَ إِلَى رِضْوَانِ اللَّهِ کُلَّ غَمْرَةٍ وَ تَجَرَّعَ فِیهِ کُلَّ غُصَّةٍ وَ قَدْ تَلَوَّنَ لَهُ الْأَدْنَوْنَ وَ تَأَلَّبَ عَلَیْهِ الْأَقْصَوْنَ وَ خَلَعَتْ إِلَیْهِ الْعَرَبُ أَعِنَّتَهَا وَ ضَرَبَتْ إِلَى مُحَارَبَتِهِ بُطُونَ رَوَاحِلِهَا حَتَّى أَنْزَلَتْ بِسَاحَتِهِ عَدَاوَتَهَا مِنْ أَبْعَدِ الدَّارِ وَ أَسْحَقِ الْمَزَارِ ، أُوصِیکُمْ عِبَادَ اللَّهِ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ أُحَذِّرُکُمْ أَهْلَ النِّفَاقِ فَإِنَّهُمُ الضَّالُّونَ الْمُضِلُّونَ وَ الزَّالُّونَ الْمُزِلُّونَ یَتَلَوَّنُونَ أَلْوَاناً وَ یَفْتَنُّونَ افْتِنَاناً وَ یَعْمِدُونَکُمْ بِکُلِّ عِمَادٍ وَ یَرْصُدُونَکُمْ بِکُلِّ مِرْصَادٍ قُلُوبُهُمْ دَوِیَّةٌ وَ صِفَاحُهُمْ نَقِیَّةٌ یَمْشُونَ الْخَفَاءَ وَ یَدِبُّونَ الضَّرَاءَ وَصْفُهُمْ دَوَاءٌ وَ قَوْلُهُمْ شِفَاءٌ وَ فِعْلُهُمُ الدَّاءُ الْعَیَاءُ حَسَدَةُ الرَّخَاءِ وَ مُؤَکِّدُو الْبَلَاءِ وَ مُقْنِطُو الرَّجَاءِ لَهُمْ بِکُلِّ طَرِیقٍ صَرِیعٌ وَ إِلَى کُلِّ قَلْبٍ شَفِیعٌ وَ لِکُلِّ شَجْوٍ دُمُوعٌ یَتَقَارَضُونَ الثَّنَاءَ وَ یَتَرَاقَبُونَ الْجَزَاءَ إِنْ سَأَلُوا أَلْحَفُوا وَ إِنْ عَذَلُوا کَشَفُوا وَ إِنْ حَکَمُوا أَسْرَفُوا قَدْ أَعَدُّوا لِکُلِّ حَقٍّ بَاطِلًا وَ لِکُلِّ قَائِمٍ مَائِلًا وَ لِکُلِّ حَیٍّ قَاتِلًا وَ لِکُلِّ بَابٍ مِفْتَاحاً وَ لِکُلِّ لَیْلٍ مِصْبَاحاً یَتَوَصَّلُونَ إِلَى الطَّمَعِ بِالْیَأْسِ لِیُقِیمُوا بِهِ أَسْوَاقَهُمْ وَ یُنْفِقُوا بِهِ أَعْلَاقَهُمْ یَقُولُونَ فَیُشَبِّهُونَ وَ یَصِفُونَ فَیُمَوِّهُونَ قَدْ هَوَّنُوا الطَّرِیقَ وَ أَضْلَعُوا الْمَضِیقَ فَهُمْ لُمَةُ الشَّیْطَانِ وَ حُمَةُ النِّیرَانِ أُولئِکَ حِزْبُ الشَّیْطانِ أَلا إِنَّ حِزْبَ الشَّیْطانِ هُمُ الْخاسِرُونَ .
در وصف منافقان خطبه ای است از آن حضرت (علیه السلام): امیرالمومنین (علیه السلام) در این خطبه منافقین را توصیف می فرماید. ستایش می کنیم خدا را برای توفیق اطاعت که به ما عنایت فرمود و ما را از معصیت برکنار فرمود، و تمامی احسان را از او و چنگ زدن به طناب او را مسالت می نماییم. و شهادت می دهیم که محمد (صلی الله علیه و آله )بنده و فرستاده او است، آن بزرگوار در راه وصول به رضوان الله به هرگونه تلاش و تکاپوی شدید فرو رفت و در این راه هر غصه ای را آشامید. تا آن جا که نزدیکان او رنگ عوض کردند و دگرگون گشتند و آنان که از او دور بودند، علیه او برخاستند. عرب مهارهای خود را از وی برتافت و برای جنگ با او، تازیانه بر شکمهای مرکبهای جنگی خود زد (بسیار سخت شتافت) تا عداوت و خصومت خود را از دورترین مکان ها و دورترین کاشانه ها به او نشان دهد.
ای بندگان خدا، شما را به تقوای الهی توصیه می کنم و از اهل نفاق برحذر می دارم، زیرا آنان هستند گمراهان و گمراه کنندگان و لغزندگان و عوامل لغزش. دائما در حال رنگ عوض کردن و غوطه خوردن در آشوبها می باشند و هدف آنان قرار دادن شما در سختی ها و حوادث سنگین است و برای شما از هر طرف کمین می گیرند. دل های آنان بیمار است و چهره های آنان پاک نما. کار آنان حرکتهای مخفیانه است و برای اضرار، در پنهانی ها می خزند. وصفشان دارو است و سخنشان وعده شفا می دهد و کارشان درد علاج ناپذیر است. حسادان رفاه و آسایش مردم و تقویت کننده بلا و مصیبت و نومید کنندگان امیدواران هستند. در هر راهی (که در حیات اجتماعی برای سعادت انسان ها کشیده شده است) افتاده ای را بر خاک هلاکت افکنده اند. و برای منحرف ساختن هر قلبی به سوی خویش وسیله ای آماده دارند، و برای هر اندوهی اشکها در اختیار. تبادل در مدح و تعریف یکدیگر دارند و در انتظار پاداش دادن به یکدیگرند. اگر سوالی کنند، اصرار ورزند و اگر کسی را ملامت کنند، اسرار او را فاش سازند و اگر حکم کنند، اسراف بورزند. برای هر حقی باطلی آماده دارند و برای هر واقعیت راست، عاملی برای انحراف، و برای هر زنده ای کشنده ای، و برای هر دری کلیدی در آستین، و برای هر تاریکی چراغی مهیا. برای وصول به آنچه که طمع در آن دارند، اظهار نومیدی و استغناء از آن نمایند تا بازارهای خود را بر پای دارند و کالاهای خود را به فروش برسانند. سخن می گویند، تا مردم را به اشتباه بیندازند، و توصیف می کنند و باطل را با آن می آرایند و یا حق را با آن تیره و زشت می سازند. راه برای وصول به ضلالت را آسان می سازند و راه تنگ (برای خروج از آن ضلالت) را کج و پیچیده می نمایند. آنان هستند گروه شیطان و شدیدترین نقطه آتش ها، (آنان حزب شیطانند، بدانید حزب شیطانند که زیانکارانند).