مفاتیح الجنان - دعا در حرم امام حسین علیه السلام- بصورت تصویری

مقصد دوم - آداب زیارت امام حسین علیه السلام

در آدابي كه زاير حضرت سيد الشهداء عليه السلام بايد مراعات آنها را نمايد در طريق زيارت و در آن حرم مطهر و آن چند چيز است اول :سه روز روزه دارد پيش از آنكه از خانه بيرون رود و در روز سوم غسل كند چنانكه حضرت صادق عليه السلام به صفوان دستور العمل دادند و بيايد در ذكر زيارت هفتم و شيخ محمد بن المشهدي در مقدمات زيارت عيدين ذكر فرموده كه چون اراده كني زيارت آن حضرت را پس سه روز روزه بدار و روز سوم غسل كن و اهل و عيال خود را بسوي خود جمع كن و بگو :

اَللّهُمَّ اِنّي اَسْتَوْدِعُكَ الْيَوْمَ نَفْسي وَاَهْلي وَمالي وَ وُلْدِي
وَكُلَّ مَنْ كانَ مِنّي بِسَبيلٍ
الشَّاهِدَ مِنْهُمْ وَالْغآئِبَ
اَللّهُمَ احْفَظْنا [بِحِفْظِكَ] بِحِفْظِ الْأيمانِ وَاحْفَظْ عَلَيْنا
اَللّهُمَّ اجْعَلْنا في حِرْزِكَ
وَلا تَسْلُبْنا نِعْمَتَكَ
وَلا تُغَيِّرْ ما بِنا مِنْ نِعْمَةٍ وَعافِيَةٍ
وَزِدْنا مِنْ فَضْلِكَ اِنَّا اِلَيْكَ راغِبُونَ.

آنگاه از منزل خود بيرون برو با حال خشوع و بسيار بگو :

لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ
وَاللَّهُ اَكْبَرُ
وَالْحَمْدُ للَّهِ ِ.

و ثناي خداوند و صلوات بر پيغمبر و آل او صلوات الله عليهم بفرست و راه بيفت به آرامي و وقار و روايت شده كه: حق تعالي خلق مي كند از عرق زوار قبر امام حسين عليه السلام از هر عرقي هفتاد هزار ملك كه تسبيح مي كنند خداي تعالي را و استغفار مي كنند براي او و براي زوار امام حسين عليه السلام تا آنكه روز قيامت برپا شود دوم از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه: چون به زيارت امام حسين عليه السلام بروي زيارت كن آن حضرت را محزون و غمناك و ژوليده مو و غبار آلوده و گرسنه و تشنه كه آن حضرت با اين احوال شهيد شده است و حاجات خود را طلب نما و برگرد و آن را وطن خود قرار مده سوم آنكه در سفر زيارت آن حضرت توشه را از چيزهاي لذيذ مانند برياني و حلواها قرار ندهد و خوراك خود را نان با لبن يعني شير يا ماست قرار دهد از حضرت صادق عليه السلام روايت است كه فرمود: شنيده ام كه جماعتي به زيارت امام حسين عليه السلام مي روند و با خود سفره ها برمي دارند كه در آنها بزغاله هاي بريان و حلواها هست و اگر به زيارت قبر پدران يا دوستان خود بروند اينها را با خود برنمي دارند و در حديث معتبر ديگر منقول است كه: آن حضرت به مفضل بن عمر فرمود كه زيارت كنيد امام حسين عليه السلام را بهتر از آن است كه زيارت نكنيد و زيارت نكنيد بهتر از آن است كه زيارت كنيد مفضل گفت پشت مرا شكستي فرمود كه و الله اگر به زيارت قبر پدران خود برويد اندوهگين و غمناك مي رويد و به زيارت آن حضرت كه مي رويد سفره ها با خود برمي داريد بلكه مي بايد ژوليده مو و گرد آلود برويد مؤلف گويد پس چقدر شايسته است براي اغنيا و تجار كه ملاحظه اين مطلب را در اين سفر بنمايند و هرگاه در بلادي كه در بين راه ايشان است تا كربلا بعض دوستانشان كه ايشان را دعوت و ميهماني مي كنند و در زمان حركت از منزلشان سفره و ناهار خوريهاي آنها را از مطبوخات لذيذه و مرغ بريان و ساير بريانيها مملو مي كنند قبول نكنند و بگويند كه ما مسافر كربلا هستيم و شايسته نيست براي ما تغذي به اين نحو غذاها شيخ كليني رحمة الله عليه روايت كرده كه: بعد از شهادت امام حسين عليه السلام زوجه كلبيه آن حضرت اقامه ماتم نمود براي آن حضرت و گريست و گريستند ساير زنها و خدمتكاران تا حدي كه اشكهاي آنها خشك شد و ديگر اشكشان نيامد پس از يك جايي براي آن مخدره هديه فرستادند جوني كه معني آن را مرغ قطا گفته اند براي آنكه از خوردن آن قوتي بگيرند در گريستن بر امام حسين عليه السلام چون آن محترمه آن را ديد پرسيد اين چيست گفتند هديه اي است كه فلاني فرستاده براي شما كه استعانت بجوئيد به آن در ماتم حسين عليه السلام فرمود (لسنا في عرس فما نصنع بها) ما كه در عروسي نيستيم ما را چه به اين خوراك پس امر فرمود آن را از خانه بيرون بردند چهارم از چيزهايي كه در سفر زيارت امام حسين عليه السلام مندوب است تواضع و فروتني و خشوع و راه رفتن مانند بنده ذليل پس كساني كه در طريق زيارت آن حضرت سوار مي شوند بر اين مراكب جديده كه به قوه بخار بسرعت حركت مي نمايد و امثال آن بايد خيلي ملتفت خود باشند كه تجبر و تكبر نكنند و بر ساير زايرين و بندگان خدا كه بسختي و مشقت به كربلا مي روند بزرگي ننمايند و آنها را به چشم حقارت نظر نكنند علماء در احوال اصحاب كهف نقل كرده اند كه آنها از مخصوصين دقيانوس و بمنزله وزراي او بودند وقتي كه حق تعالي رحمت خود را شامل حال آنها فرمود و بفكر خدا پرستي و اصلاح كار خود برآمدند صلاح خود را در اين ديدند كه از مردم كناره گيرند و در غاري مأوي گرفته به عبادت خدا مشغول شوند پس سوار بر اسبها شده و از شهر بيرون آمدند همين كه سه ميل راه رفتند تمليخا كه يكي از آنها بود گفت (يا إخوتاه جاءت مسكنه الآخرة و ذهب ملك الدنيا انزلوا عن خيولكم و امشوا علي أرجلكم) اي برادران اين راه راه آخرت است و بايد بنحو فقيري و مسكنت رفت و ملك و رياست دنيا را بايد كنار گذاشت اكنون از اسبها بايد پياده شويد و با پاي پياده به درگاه حق تعالي برويد تا شايد پروردگار شما بر شما رحم نمايد و گشايشي در امر شما نصيب شما فرمايد پس همگي از اسبهاي خويش پياده شدند و در آن روز آن محترمين معظمين با پاي پياده هفت فرسخ راه رفتند تا آنكه پاهاي ايشان مجروح شد و خون از آنها متقاطر گرديد پس زايرين اين قبر مطهر اين مطلب را در نظر داشته باشند و هم بدانند كه هر چه در اين راه شخص براي خدا تواضع كند باعث رفعت مقام او خواهد شد و لهذا در آداب زيارت آن جناب از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام منقول است كه: هر كه به زيارت قبر امام حسين عليه السلام برود پياده حق تعالي بنويسد از براي او به عدد هرگامي هزار حسنه و محو مي كند از او هزار گناه و بلند كند از براي او در بهشت هزار درجه پس چون به شط فرات برسي غسل كن و پاهاي خود را برهنه كن و نعلهاي خود را در دست خود بگير و راه رو مانند راه رفتن بنده ذليل پنجم آنكه اگر در بين راه زوار پياده ديد كه وامانده و خسته شده و از او استعانتي خواست تا ممكن شود در كار او اهتمام نموده و او را به منزل برساند و مبادا با او استخفاف و بي اعتنايي نمايد شيخ كليني به سند معتبر از أبو هارون روايت كرده كه: من حاضر بودم در خدمت حضرت صادق عليه السلام كه فرمود به مردمي كه در نزد او بودند چه شده از براي شما كه استخفاف مي نمائيد به ما پس برخاست از بين آنها مردي از اهل خراسان و گفت پناه مي بريم به خدا از آنكه ما استخفاف كنيم به شما يا به چيزي از امر شما فرمود آري تو خودت يكي از آن اشخاص هستي كه سبك شمردي و خوار نمودي مرا آن مرد گفت پناه مي برم به خدا كه من خوار نموده باشم شما را فرمود واي بر تو آيا نشنيدي فلان كس را در وقتي كه نزديك به جحفه بوديم با تو گفت مرا بقدر يك ميل سوار كن كه به خدا سوگند من خسته شدم به خدا سوگند كه تو سر بسوي او بلند نكردي و استخفاف به او نمودي و هر كسي كه مؤمني را خوار نمايد ما را خوار نموده و حرمت خدا را ضايع كرده مؤلف گويد كه ما در آداب زيارت در ادب نهم كلامي با روايتي از علي بن يقطين كه مناسب است با اين مقام ذكر كرديم به آنجا رجوع كن كه در آن موعظه نيكويي است و اين ادب كه در اينجا ذكر شد اختصاص به زوار امام حسين عليه السلام ندارد لكن چون اين مطلب در راه زيارت آن حضرت خيلي اتفاق مي افتد لهذا ما در اينجا ذكر نموديم ششم از ثقه جليل القدر محمد بن مسلم مروي است كه به حضرت امام محمد باقر عليه السلام عرض كرد كه چون ما به زيارت پدرت حسين بن علي عليهما السلام مي رويم آيا نه چنان است كه در حجيم فرمود بلي گفت پس بر ما لازم است آنچه بر حاجيان لازم است فرمود كه بر تو لازم است كه نيكو مصاحبت بنمايي با هر كه رفيق تو است و بر تو لازم است كه كم سخن بگويي مگر سخن خير و لازم است بر تو كه ياد خدا بسيار بكني و لازم است كه جامه هايت پاكيزه باشد و لازم است كه غسل كني پيش از آنكه داخل حاير شوي و لازم است كه با خشوع و رقت باشي و نماز بسيار بكني و صلوات بر محمد و آل محمد بسيار بفرستي و بايد كه خود را نگاه داري از چيزهايي كه سزاوار نيست تو را و بايد كه ديده خود را از حرام و شبهه بپوشاني و احسان به برادران مؤمن پريشان خود بكني و اگر كسي را ببيني كه خرجيش تمام شده او را دستگيري كني و خرجي خود را ميان خود و ايشان برابر قسمت كني و لازم است بر تو تقيه كه قوام دين تو به آن است و پرهيزكاري از چيزهايي كه خدا از آنها نهي كرده است و ترك كني خصومت و بسيار قسم خوردن و مجادله و منازعه كه در آن قسم باشد پس چون چنين كني تمام مي شود ثواب حج و عمره از براي تو و مستوجب مي شوي از جانب آن كسي كه طلب ثواب او كرده به مال خرج كردن و از اهل خود دور افتادن اينكه برگردي به آمرزش گناهان و رحمت و خوشنودي خدا هفتم در روايت ابو حمزه ثمالي از حضرت صادق عليه السلام در باب زيارت امام حسين عليه السلام منقول است كه: چون به نينوا رسيدي بارهاي خود را در آنجا بگذار و روغن بر خود ممال و سرمه مكش و گوشت مخور مادامي كه در آنجا مقيم مي باشي هشتم غسل به آب فرات است كه روايات در فضيلت آن بسيار است در حديثي از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه: هر كه غسل كند به آب فرات و زيارت كند قبر امام حسين عليه السلام را از گناهان خالي شود مانند روزي كه از مادر متولد شده باشد و اگر چه گناهان كبيره بوده باشد و روايت شده كه: خدمت آن حضرت عرض شد كه بسا شود كه ما به زيارت قبر امام حسين عليه السلام برويم و دشوار باشد بر ما غسل زيارت بسبب سرما يا غير آن فرمود كه هر كه غسل كند در فرات و زيارت كند حسين عليه السلام را نوشته شود براي او از فضيلت آنقدر كه به شماره در نيايد و از بشير دهان روايت است كه حضرت صادق عليه السلام فرمود كه: هر كه به زيارت قبر حسين بن علي عليهما السلام برود پس وضو بگيرد و غسل كند در فرات برندارد قدمي و نگذارد قدمي مگر آنكه بنويسد حق تعالي براي او حجه و عمره و در بعضي روايات است كه: غسل كن از فرات از موضعي كه برابر قبر آن حضرت واقع شود و خوب است چنانكه از بعضي روايات استفاده مي شود چون به فرات برسد صد مرتبه اللَّهُ أَكْبَرُ و صد مرتبه لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ و صد مرتبه صلوات بر پيغمبر و آل آن حضرت بفرستد نهم چون خواستي داخل حاير مقدس شوي از دري كه در جانب مشرق واقع است داخل شو چنانكه حضرت صادق عليه السلام به يوسف كناسي فرمودند دهم در روايت ابن قولويه است كه: حضرت صادق عليه السلام به مفضل بن عمر فرمود كه اي مفضل چون برسي به قبر امام حسين عليه السلام بر در روضه بايست و اين كلمات را بخوان كه ترا به هر كلمه نصيبي از رحمت الهي خواهد بود .

اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ آدَمَ صَفْوَةِ اللَّهِ
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ نُوحٍ نَبِيِّ اللَّهِ
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ اِبْراهيمَ خَليلِ اللَّهِ
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ مُوسي كَليمِ اللَّهِ
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ عيسي رُوحِ اللَّهِ
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ مُحَمَّدٍ حَبيبِ اللَّهِ
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ عَلِيٍّ وَصِيِّ رَسُولِ اللَّهِ
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وَارِثَ الْحَسَنِ الرَّضِيِّ
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا وارِثَ فاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ اَيُّهَا الشَّهيدُ الصِّدّيقُ
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ اَيُّهَا الْوَصِيُّ الْبآرُّ الْتَّقِيُّ
اَلسَّلامُ عَلَي الْأَرْواحِ الَّتي حَلَّتْ بِفِنآئِكَ
وَاَناخَتْ بِرَحْلِكَ
اَلسَّلامُ عَلي مَلائِكَةِ اللَّهِ الْمُحْدِقينَ بِكَ
اَشْهَدُ اَنَّكَ قَدْ اَقَمْتَ الصَّلوةَ
وَآتَيْتَ الزَّكاةَ
وَاَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ
وَنَهَيْتَ عَنِ الْمُنْكَرِ
وَعَبَدْتَ اللَّهَ مُخْلِصاً حَتّي اَتيكَ الْيَقينُ
اَلسَّلامُ عَلَيْكَ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكاتُهُ.

پس بسوي قبر روانه مي شوي و به هر قدمي كه بر مي داري يا مي گذاري مثل ثواب كسي داري كه در خون خود دست و پا زده باشد در راه خدا پس چون به نزديك قبر برسي دست بر قبر بمال و بگو:

اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا حُجَّةَ اللَّهِ في اَرْضِهِ وَسَمائِهِ

پس مي روي و متوجه نماز مي شوي و بهر ركعت كه مي كني نزد آن حضرت مثل ثواب كسي داري كه حج و عمره هزار مرتبه كرده باشد و هزار بنده را آزاد كرده باشد و هزار مرتبه از براي خدا به جهاد ايستاده باشد با پيغمبر مرسل الخبر يازدهم از ابو سعيد مدائني منقول است كه گفت: رفتم به خدمت حضرت صادق عليه السلام و پرسيدم كه بروم به زيارت قبر حسين عليه السلام فرمود بلي برو بزيارت قبر حسين عليه السلام فرزند رسول خدا صلي الله عليه و آله نيكترين نيكان و پاكيزه ترين پاكيزگان و نيكوكارترين نيكوكاران و چون آن حضرت را زيارت كني نزد سر آن حضرت هزار مرتبه تسبيح حضرت امير المؤمنين عليه السلام را بخوان و نزد پاهاي آن حضرت هزار مرتبه تسبيح حضرت فاطمه عليها السلام را بخوان پس نزد آن حضرت دو ركعت نماز بكن و در آن دو ركعت سوره يس و الرحمن بخوان پس چون چنين كني ثواب عظيم از براي تو خواهد بود گفتم فداي تو شوم تسبيح علي و فاطمه عليهما السلام را به من بياموز فرمود بلي اي ابو سعيد تسبيح علي عليه السلام اين است :

سُبْحانَ الَّذي لا تَنْفَدُ خَزآئِنُهُ
سُبْحانَ الَّذي لا تَبيدُ مَعالِمُهُ
سُبْحانَ الَّذي لا يَفْني ما عِنْدَهُ
سُبْحانَ الَّذي لا يُشْرِكُ اَحَداً في حُكْمِهِ
سُبْحانَ الَّذي لاَ اضْمِحْلالَ لِفَخْرِهِ
سُبْحانَ الَّذي لاَ انْقِطاعَ لِمُدَّتِهِ
سُبْحانَ الَّذي لا اِلهَ غَيْرُهُ

و تسبيح حضرت فاطمه عليها السلام اين است :

سُبْحانَ ذِي الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظيمِ
سُبْحانَ ذِي الْعِزِّ الشَّامِخِ الْمُنيفِ
سُبْحانَ ذِي الْمُلْكِ الْفاخِرِ الْقَديمِ
سُبْحانَ ذِي الْبَهْجَةِ وَالْجَمالِ
سُبْحانَ مَنْ تَرَدّي بِالنُّورِ وَالْوَقارِ
سُبْحانَ مَنْ يَري اَثَرَ النَّمْلِ فِي الصَّفا
وَوَقْعَ الطَّيْرِ فِي الْهَوآءِ.

دوازدهم آنكه نماز فريضه و نافله را نزد قبر امام حسين عليه السلام بجا آورد زيرا كه نماز نزد آن حضرت مقبول است سيد بن طاوس گفته كه جد و جهد كن كه از تو فوت نشود فريضه و نافله در حاير شريف همانا روايت شده كه: نماز واجبي نزد آن حضرت برابر است با حج و نماز نافله با عمره. مؤلف گويد كه در روايت مفضل گذشت ثواب بسياري براي نماز در حاير شريف و در روايت معتبري از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه: هر كه زيارت كند آن حضرت را و دو ركعت نماز يا چهار ركعت نزد آن حضرت بكند ثواب حج و عمره براي او نوشته شود و آنچه از اخبار ظاهر مي شود آن است كه نماز زيارت و غير آن را در عقب قبر آن حضرت و در بالا سر كردن هر دو خوب است و اگر در بالا سر كند عقبتر بايستد كه محاذي اصل قبر مقدس نباشد و در روايت ابو حمزه ثمالي است از حضرت صادق عليه السلام كه: در نزد سر آن حضرت دو ركعت نماز بگزارد در ركعت اول سوره حمد و سوره يس بخوان و در ركعت دوم سوره حمد و سوره الرحمن بخوان و اگر خواهي در پشت قبر نماز را بكن و در بالاي سر بهتر است و چون فارغ شوي نماز كن آنچه خواهي و اما اين دو ركعت نماز زيارت ناچار است نزد هر قبري كه زيارت كنند و ابن قولويه از حضرت باقر عليه السلام روايت كرده كه به شخصي فرمود اي فلان چه مانع است ترا كه هرگاه حاجتي براي تو روي دهد بروي نزد قبر حسين صلوات الله عليه و چهار ركعت نماز گزاري نزد او پس حاجت خود را بطلبي بدرستي كه نماز فريضه نزد آن حضرت معادل است با حج و نماز نافله معادل است با عمره

دعا در حرم امام حسین علیه السلام

سيزدهم بدان كه عمده اعمال در روضه مطهره امام حسين عليه السلام دعا است زيرا كه اجابت دعا در تحت آن قبه ساميه يكي از چيزهايي است كه در عوض شهادت حق تعالي به آن حضرت لطف فرموده و زائر بايد آن را غنيمت دانسته در تضرع و انابه و توبه و عرض حاجات كوتاهي نكند و در طي زيارات آن حضرت ادعيه بسياري با مضامين عاليه وارد شده و اگر بناي اختصار نبود من چند دعايي در اينجا ذكر مي كردم و بهتر آن است كه از دعاهاي صحيفه كامله آنچه تواند بخواند كه بهترين دعاها است و ما در اواخر اين باب بعد از زيارات جامعه دعايي نقل كنيم كه در همه حرمهاي شريفه خوانده شود و بدان كه در ملحقات اين كتاب دعايي ذكر مي شود كه جامع ترين دعاها است كه در روضات ائمه عليهم السلام خوانده مي شود از خواندن آن غفلت نكني و بجهت آنكه اين محل را خالي نگذاريم اين دعاي مختصر را كه در ضمن يكي از زيارات نقل شده ذكر مي كنيم و آن دعا اين است كه مي گويي در آن حرم شريف در حالي كه دستها را بسوي آسمان بلند كرده باشي

اَللّهُمَّ قَدْ تَري مَكاني
وَتَسْمَعُ كَلامي وَتَري مَقامي وَتَضَرُّعي وَمَلاذي بِقَبْرِ حُجَّتِكَ وَابْنِ نَبِيِّكَ
وَقَدْ عَلِمْتَ يا سَيِّدي حَوائِجي
وَلا يَخْفي عَلَيْكَ حالي
وَقَدْ تَوَجَّهْتُ اِلَيْكَ بِابْنِ رَسُولِكَ وَحُجَّتِكَ وَاَمينِكَ
وَقَدْ اَتَيْتُكَ مُتَقَرِّباً بِهِ اِلَيْكَ وَاِلي رَسُولِكَ
فَاجْعَلْني بِهِ عِنْدَكَ وَجيهاً فِي الدُّنْيا وَالْأخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبينَ
وَاَعْطِني بِزِيارَتي اَمَلي
وَهَبْ لي مُنايَ
وَتَفَضَّلْ عَلَيَّ بِشَهْوَتي وَرَغْبَتي
وَاقْضِ لي حَوآئِجي
وَلا تَرُدَّني خآئِباً وَلا تَقْطَعْ رَجآئي
وَلا تُخَيِّبْ دُعآئي
وَعَرِّفْنِي الْأِجابَةَ في جَميعِ ما دَعَوْتُكَ
مِنْ اَمْرِ الدّينِ وَالدُّنْيا وَالْأخِرَةِ
وَاجْعَلْني مِنْ عِبادِكَ الَّذينَ صَرَفْتَ عَنْهُمُ الْبَلايا وَالْأَمْراضَ
وَالْفِتَنَ وَالْأَعْراضَ
مِنَ الَّذينَ تُحْييهِمْ في عافِيَةٍ
وَتُميتُهُمْ في عافِيَةٍ
وَتُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ في عافِيَةٍ
وَتُجيرُهُمْ مِنَ النَّارِ في عافِيَةٍ
وَوَفِّقْ لي بِمَنٍّ مِنْكَ صَلاحَ ما اُؤَمِّلُ في نَفْسي
وَاَهْلي وَوُلْدي وَاِخْواني وَمالي
وَجَميعِ ما اَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ.