فصل دوم - فضیلت و اعمال ماه شعبان
مقدمه
بدان كه شعبان ماه بسيار شريفي است و منسوب است به حضرت سيد انبياء صلي الله عليه و آله و آن حضرت اين ماه را روزه مي داشت و وصل مي كرد به ماه رمضان و مي فرمود: شعبان ماه من است هر كه يك روز از ماه مرا روزه بدارد بهشت او را واجب شود و از حضرت صادق عليه السلام روايت است كه: چون ماه شعبان داخل مي شد حضرت امام زين العابدين عليه السلام اصحاب خود را جمع مي نمود و مي فرمود اي گروه اصحاب من مي دانيد اين چه ماهي است اين ماه شعبان است و حضرت رسول صلي الله عليه و آله مي فرمود شعبان ماه من است پس روزه بداريد در اين ماه براي محبت پيغمبر خود و براي تقرب به سوي پروردگار خود به حق آن خدائي كه جان علي بن الحسين بدست قدرت اوست سوگند ياد مي كنم كه از پدرم حسين بن علي عليهما السلام شنيدم كه فرمود شنيدم از اميرالمؤمنين عليه السلام كه هر كه روزه دارد شعبان را براي محبت پيغمبر خدا و تقرب به سوي خدا دوست دارد خدا او را و نزديك گرداند او را به كرامت خود در روز قيامت و بهشت را براي او واجب گرداند و شيخ روايت كرده از صفوان جمال كه گفت: فرمود به من حضرت صادق عليه السلام كه وادار كن كساني را كه در ناحيه و اطراف تو هستند بر روزه شعبان گفتم فدايت شوم مگر مي بيني در فضيلت آن چيزي فرمود بلي به درستي كه رسول خدا صلي الله عليه و آله هر گاه مي ديد هلال شعبان را امر مي فرمود منادي را كه ندا مي كرد در مدينه اي اهل مدينه من رسولم از جانب رسول خدا صلي الله عليه و آله به سوي شما مي فرمايد آگاه باشيد به درستي كه شعبان ماه من است پس خدا رحمت كند كسي را كه ياري كند مرا بر ماه من يعني روزه بدارد آن را پس گفت حضرت صادق عليه السلام كه امير المؤمنين عليه السلام مي فرمود كه فوت نشد از من روزه شعبان از زماني كه شنيدم منادي رسول خدا صلي الله عليه و آله ندا كرد در شعبان و فوت نخواهد شد از من تا مدتي كه حيات دارم إن شاء الله تعالي پس مي فرمود كه روزه دو ماه كه شعبان و رمضان باشد توبه و مغفرت است از خدا و روايت كرده اسماعيل بن عبد الخالق كه گفت: بودم نزد حضرت صادق عليه السلام كه در ميان آمد ذكر روزه شعبان حضرت فرمود كه در فضيلت روزه شعبان چنين و چنان است حتي آن كه مردي مرتكب خون حرام مي شود پس روزه مي گيرد شعبان را نفع مي بخشد او را و آمرزيده مي شود و بدان كه اعمال اين ماه شريف بر دو قسم است اعمال مشتركه و اعمال مختصه.
فضیلت و اعمال مشترکه
اما اعمال مشتركه: پس آن چند امر است.
اول هر روز هفتاد مرتبه بگويد
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ
دوم هر روز هفتاد مرتبه بگويد
أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِي لا إِلَهَ إِلا هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ
الْحَيُّ الْقَيُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ
و در بعضي روايات الحي القيوم پيش از الرحمن الرحيم است و عمل بهر دو خوب است و از روايات مستفاد مي شود كه بهترين دعاها و ذكرها در اين ماه استغفار است و هر كه هر روز از اين ماه استغفار كند هفتاد مرتبه مثل آن است كه هفتاد هزار در ماه هاي ديگر استغفار كند.
سوم تصدق كند در اين ماه اگرچه به نصف دانه خرمايي باشد تا حق تعالي بدن او را بر آتش جهنم حرام گرداند (از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه: از آن جناب سؤال كردند از فضيلت روزه رجب فرمود چرا غافليد از روزه شعبان راوي عرض كرد يا ابن رسول الله چه ثواب دارد كسي كه يك روز از شعبان را روزه بدارد فرمود به خدا قسم بهشت ثواب او است عرض كرد يا ابن رسول الله بهترين اعمال در اين ماه چيست فرمود تصدق و استغفار هر كه تصدق كند در ماه شعبان حق تعالي آن را تربيت كند همچنان كه يكي از شما شتر بچه اش را تربيت مي كند تا آن كه در روز قيامت برسد به صاحبش در حالتي كه به قدر كوه احد شده باشد)
چهارم در تمام اين ماه هزار بار بگويد
لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ لا نَعْبُدُ إِلا إِيَّاهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ
كه ثواب بسيار دارد از جمله آن كه عبادت هزار ساله در نامه عملش بنويسند.
پنجم در هر پنجشنبه اين ماه دو ركعت نماز كند در هر ركعت بعد از حمد صد مرتبه توحيد و بعد از سلام صد بار صلوات بفرستد تا حق تعالي برآورد هر حاجتي كه دارد از امر دين و دنياي خود و روزه اش نيز فضيلت دارد (و روايت شده كه: در هر روز پنجشنبه ماه شعبان زينت مي كنند آسمان ها را پس ملائكه عرض مي كنند خداوندا بيامرز روزه داران اين روز را و دعاي ايشان را مستجاب گردان) (و در خبر مروي است كه: هر كه روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه دارد حق تعالي بيست حاجت از حوائج دنيا و بيست حاجت از حاجت هاي آخرت او را برآورد). ششم در اين ماه صلوات بسيار فرستد.
صلوات شعبانیه
هفتم در هر روز از شعبان در وقت زوال و در شب نيمه آن بخواند اين صلوات مرويه از حضرت امام زين العابدين عليه السلام را
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ
وَمَوْضِعِ الرِّسالَةِ
وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِكَةِ
وَمَعْدِنِ الْعِلْمِ
وَاَهْلِ بَيْتِ الْوَحْيِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ
مُحَمَّدٍ
الْفُلْكِ الْجارِيَةِ
فِي اللُّجَجِ الْغامِرَةِ
يَأْمَنُ مَنْ رَكِبَها
وَيَغْرَقُ
مَنْ تَرَكَهَا
الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ
وَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَاللّازِمُ لَهُمْ
لاحِقٌ
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
الْكَهْفِ الْحَصينِ
وَغِياثِ
الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَكينِ
وَمَلْجَأِ الْهارِبينَ
وَعِصْمَةِ الْمُعْتَصِمينَ
اَللّهُمَ
صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
صَلوةً كَثيرَةً تَكُونُ لَهُمْ رِضاً
وَلِحَقِ
مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ اَدآءً وَقَضآءً
بِحَوْلٍ مِنْكَ وَقُوَّةٍ يا رَبَّ الْعالَمينَ
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
الطَّيِّبينَ الْأَبْرارِ الْأَخْيارِ
الَّذينَ
اَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ
وَفَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَوِلايَتَهُمْ
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلي
مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ
وَاعْمُرْ قَلْبي بِطاعَتِكَ
وَلا تُخْزِني بِمَعْصِيَتِكَ
وَارْزُقْني مُواساةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَيْهِ مِنْ رِزْقِكَ بِما وَسَّعْتَ عَلَيَّ مِنْ
فَضْلِكَ
وَنَشَرْتَ عَلَيَّ مِنْ عَدْلِكَ
وَاَحْيَيْتَني تَحْتَ ظِلِّكَ
وَهذا شَهْرُ
نَبِيِّكَ سَيِّدِ رُسُلِكَ
شَعْبانُ الَّذي حَفَفْتَهُ مِنْكَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ
الَّذي كانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَالِه وَسَلَّمَ
يَدْاَبُ في صِيامِهِ
وَقِيامِهِ
في لَياليهِ وَاَيَّامِهِ
بُخُوعاً لَكَ في اِكْرامِهِ وَاِعْظامِهِ
اِلي مَحَلِ
حِمامِهِ
اَللّهُمَّ فَاَعِنَّا عَلَي الْأِسْتِنانِ بِسُنَّتِهِ فيهِ
وَنَيْلِ الشَّفاعَةِ لَدَيْهِ
اَللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لي شَفيعاً مُشَفَّعاً وَطَريقاً اِلَيْكَ مَهيَعاً
وَاجْعَلْني لَهُ
مُتَّبِعاً
حَتّي اَلْقاكَ يَوْمَ الْقِيمَةِ عَنّي راضِياً
وَ عَنْ ذُنُوبي غاضِياً
قَدْ اَوْجَبْتَ
لي مِنْكَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ
وَاَنْزَلْتَني دارَ الْقَرارِ وَمَحَلَّ الْأَخْيارِ.