دسته بندی موضوعی احکام شرعی - رکوع

نرم افزارهای رایگان تلفن همراهبازی و سرگرمیقرآنمفاتیحنهج البلاغهصحیفه سجادیهاوقات شرعیمسائل شرعیگنجینه معنویآشپزیمناسبت هاالحان قرآنصحیفه نور امام خمینی رهپنل عضویت

1-آرامش در ركوع
        لزوم تجدید ذکر رکوع اگر در موقع ذکر بدنش حرکت کند
        1031 - اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را می گوید، بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود باید بعد از آرام گرفتن بدن بنابر احتیاطواجب دوباره ذکر را بگوید ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود، یا انگشتان را حرکت دهد اشکال ندارد.

        صحت نماز اگر بواسطه مرض و مانند آن نتواند در رکوع آرام باشد
        1035 - اگر به واسطه مرض و مانند آن در رکوع آرام نگیرد نماز صحیح است ، ولی باید پیش از آنکه از حال رکوع خارج شود، ذکر واجب یعنی "سبحان ربی العظیم وبحمده " یا سه مرتبه "سبحان الله " را بگوید.

2-ايستادن بعد از ركوع
        لزوم ایستادن بعد از ذکر رکوع و سجده رفتن پس از آرام گرفتن بدن
        1040 - بعد از تمام شدن ذکر رکوع باید راست بایستد و بعد از آنکه بدن آرام گرفت به سجده رود، و اگر عمدا پیش از ایستادن یا پیش از آرام گرفتن بدن به سجده رود نمازش باطل است .

3-ايستادن قبل از ركوع
        بطلان نماز اگر کسی که رکوع را فراموش کرده بدون ایستادن و به حالت خمیده به رکوع برگردد
        1041 - اگر رکوع را فراموش کند و پیش از آنکه به سجده برسد یادش بیاید باید بایستد بعد به رکوع رود و چنانچه به حالت خمیدگی به رکوع برگردد نمازش باطل است .

4-برخاستن از ركوع
        بطلان نماز اگر پیش از تمام شدن ذکر واجب عمدا سر از رکوع بردارد
        1033 - اگر پیش از تمام شدن ذکر واجب ، عمدا سر از رکوع بردارد نمازش باطل است ، و اگر سهوا سر بردارد چنانچه پیش از آنکه از حال رکوع خارج شود، یادش بیاید که ذکر رکوع راتمام نکرده ، باید در حال آرامی بدن دوباره ذکر را بگوید،و اگر بعد از آنکه از حال رکوع خارج شد، یادش بیاید، نماز او صحیح است .

5-تكرار ركوع
        بطلان نماز اگر بعد از رسیدن به رکوع به قدری خم شود که از حد رکوع بگذرد و دوباره به رکوع برگردد
        1039 - اگر بعد از رسیدن به حد رکوع و آرام گرفتن بدن سر بردارد و دومرتبه به قصد رکوع به اندازه رکوع خم شود نمازش باطل است ، و نیز اگر بعداز آنکه به اندازه رکوع خم شد و بدنش آرام گرفت به قصد رکوع به قدری خم شود که از اندازه رکوع بگذرد و دوباره به رکوع برگردد بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است و بهتر آن است که نماز را تمام کند و از سر بخواند.

        بطلان نماز اگر بعد از رسیدن به رکوع سر بردارد و دو مرتبه به اندازه رکوع خم شود
        1039 - اگر بعد از رسیدن به حد رکوع و آرام گرفتن بدن سر بردارد و دومرتبه به قصد رکوع به اندازه رکوع خم شود نمازش باطل است ، و نیز اگر بعداز آنکه به اندازه رکوع خم شد و بدنش آرام گرفت به قصد رکوع به قدری خم شود که از اندازه رکوع بگذرد و دوباره به رکوع برگردد بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است و بهتر آن است که نماز را تمام کند و از سر بخواند.

6-خم شدن براى ركوع
        لزوم خم شدن به قصد رکوع نه به قصد کار دیگر مثل کشتن جانور
        1025 - خم شدن باید به قصد رکوع باشد، پس اگر به قصد کار دیگری مثلا برای کشتن جانور خم شود، نمی تواند آن را رکوع حساب کند بلکه باید بایستد و دوباره برای رکوع خم شود، و به واسطه این عمل ، رکن زیاد نشده و نماز باطل نمی شود.

        لزوم خم شدن به اندازه معمول اگر دست یا زانوی او با دیگران فرق دارد
        1026 - کسی که دست یا زانوی او با دست و زانوی دیگران فرق دارد، مثلا دستش خیلی بلند است که اگر کمی خم شود به زانو می رسد یا زانوی او پایین تر ازمردم دیگراست که باید خیلی خم شود تا دستش به زانو برسد باید به انداره معمول خم شود.

        لزوم خم شدن بقدری که صورت مقابل زانو برسد اگر نشسته نماز می خواند
        1027 - کسی که نشسته رکوع می کند باید به قدری خم شود که صورتش مقابل زانوها برسد، و بهتر است به قدری خم شود که صورت نزدیک جای سجده برسد.

        بطلان نماز اگر پیش از خم شدن به مقدار رکوع عمدا ذکر بگوید
        1032 - اگر پیش از آن که به مقدار رکوع خم شود و بدن آرام گیرد عمدا ذکر رکوع را بگوید نمازش باطل است .

        بطلان نماز اگر بعد از رسیدن به رکوع به قدری خم شود که از حد رکوع بگذرد و دوباره به رکوع برگردد
        1039 - اگر بعد از رسیدن به حد رکوع و آرام گرفتن بدن سر بردارد و دومرتبه به قصد رکوع به اندازه رکوع خم شود نمازش باطل است ، و نیز اگر بعداز آنکه به اندازه رکوع خم شد و بدنش آرام گرفت به قصد رکوع به قدری خم شود که از اندازه رکوع بگذرد و دوباره به رکوع برگردد بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است و بهتر آن است که نماز را تمام کند و از سر بخواند.

        بطلان نماز اگر بعد از رسیدن به رکوع سر بردارد و دو مرتبه به اندازه رکوع خم شود
        1039 - اگر بعد از رسیدن به حد رکوع و آرام گرفتن بدن سر بردارد و دومرتبه به قصد رکوع به اندازه رکوع خم شود نمازش باطل است ، و نیز اگر بعداز آنکه به اندازه رکوع خم شد و بدنش آرام گرفت به قصد رکوع به قدری خم شود که از اندازه رکوع بگذرد و دوباره به رکوع برگردد بنابر احتیاط واجب نمازش باطل است و بهتر آن است که نماز را تمام کند و از سر بخواند.

7-ذكر ركوع
        لزوم سه مرتبه سبحان الله و یا یک مرتبه سبحان ربی العظیم و بحمده در رکوع
        1026 - کسی که دست یا زانوی او با دست و زانوی دیگران فرق دارد، مثلا دستش خیلی بلند است که اگر کمی خم شود به زانو می رسد یا زانوی او پایین تر ازمردم دیگراست که باید خیلی خم شود تا دستش به زانو برسد باید به انداره معمول خم شود.

        کفایت یک مرتبه سبحان الله به عنوان ذکر رکوع در تنگی وقت و ناچاری
        1026 - کسی که دست یا زانوی او با دست و زانوی دیگران فرق دارد، مثلا دستش خیلی بلند است که اگر کمی خم شود به زانو می رسد یا زانوی او پایین تر ازمردم دیگراست که باید خیلی خم شود تا دستش به زانو برسد باید به انداره معمول خم شود.

        کفایت مطلق ذکر در رکوع به شرطی که به مقدار مرتبه سبحان الله باشد
        1028 - انسان هر ذکری در رکوع بگوید کافی است ولی احتیاط واجب آن است که به قدر سه مرتبه "سبحان الله " یا یک مرتبه "سبحان ربی العظیم و بحمده "کمتر نباشد.

        استحباب ذکر یا یا مرتبه ذکر رکوع
        1029 - ذکر رکوع باید دنبال هم و به عربی صحیح گفته شود و مستحب است آن را سه یا پنچ یا هفت مرتبه بلکه بیشتر بگویند.

        لزوم عربی صحیح بودن ذکر رکوع
        1029 - ذکر رکوع باید دنبال هم و به عربی صحیح گفته شود و مستحب است آن را سه یا پنچ یا هفت مرتبه بلکه بیشتر بگویند.

        لزوم آرام بودن بدن به هنگام گفتن ذکر رکوع
        1030 - در رکوع باید به مقدار ذکر واجب ، بدن آرام باشد و در ذکر مستحب هم اگر آن را به قصد ذکری که برای رکوع دستور داده اند بگوید بنابر احتیاطواجب ، آرام بودن بدن لازم است .

        لزوم تجدید ذکر رکوع اگر در موقع ذکر بدنش حرکت کند
        1031 - اگر موقعی که ذکر واجب رکوع را می گوید، بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود باید بعد از آرام گرفتن بدن بنابر احتیاطواجب دوباره ذکر را بگوید ولی اگر کمی حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود، یا انگشتان را حرکت دهد اشکال ندارد.

        بطلان نماز اگر پیش از خم شدن به مقدار رکوع عمدا ذکر بگوید
        1032 - اگر پیش از آن که به مقدار رکوع خم شود و بدن آرام گیرد عمدا ذکر رکوع را بگوید نمازش باطل است .

        بطلان نماز اگر پیش از تمام شدن ذکر واجب عمدا سر را از رکوع بردارد
        1033 - اگر پیش از تمام شدن ذکر واجب ، عمدا سر از رکوع بردارد نمازش باطل است ، و اگر سهوا سر بردارد چنانچه پیش از آنکه از حال رکوع خارج شود، یادش بیاید که ذکر رکوع راتمام نکرده ، باید در حال آرامی بدن دوباره ذکر را بگوید،و اگر بعد از آنکه از حال رکوع خارج شد، یادش بیاید، نماز او صحیح است .

        لزوم ذکر گفتن در حال برخاستن اگر نتواند به مقدار ذکر در رکوع بماند
        1034 - اگر نتواند به مقدار ذکر در رکوع بماند در صورتی که بتواند پیش ازآنکه از حد رکوع بیرون رود ذکر را بگوید، باید در آن حال تمام کند. و اگرنتواند، در حال برخاستن ذکر را به قصد رجاء بگوید.

        ترجمه اذکار واجب و مستحب رکوع و سجود
        1121 - اگر عمدا قنوت نخواند قضا ندارد و اگر فراموش کند و پیش از آن که به اندازه رکوع خم شود یادش بیاید مستحب است بایستد و بخواند و اگر در رکوع یادش بیاید مستحب است بعد از رکوع قضا کند و اگر در سجده یادش بیاید مستحب است بعد از سلام نماز قضا نماید.

8-ركوع در جماعت
        بطلان نماز اگر کسی که سهوا زودتر از امام سر از رکوع برداشته دوباره به رکوع برود و به امام نرسد
        1471 - اگر سهوا پیش از امام سر از رکوع بردارد، چنانچه امام در رکوع باشدباید به رکوع برگردد و با امام سربردارد و در این صورت زیاد شدن رکوع که رکن است نماز را باطل نمی کند ولی اگر به رکوع برگردد و پیش از آن که به رکوع برسد،امام سر بردارد نمازش باطل است .

        لزوم برگشت به رکوع اگر سهوا قبل از امام سر از رکوع بردارد
        1471 - اگر سهوا پیش از امام سر از رکوع بردارد، چنانچه امام در رکوع باشدباید به رکوع برگردد و با امام سربردارد و در این صورت زیاد شدن رکوع که رکن است نماز را باطل نمی کند ولی اگر به رکوع برگردد و پیش از آن که به رکوع برسد،امام سر بردارد نمازش باطل است .

        صحت نماز ماموم در صورت برنگشتن به سجده و رکوع
        1474 - اگر اشتباها سر از رکوع یا سجده بردارد و سهوا یا به خیال اینکه به امام نمی رسد به رکوع یا سجده نرود نمازش صحیح است .

        صحت نماز اگر سهوا قبل از امام به رکوع رود و سر بردارد و با امام به رکوع رود
        1476 - اگر سهوا پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر سر بردارد به مقداری از قرائت امام می رسد، چنانچه سر بردارد و با امام به رکوع رود نمازش صحیح است .

        صحت نماز اگر پیش از امام به رکوع رود و برگردد و به چیزی از قرائت امام نرسد
        1477 - اگر سهوا پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر برگردد به چیزی از قرائت امام نمی رسد، واجب است سربردارد و با امام نماز را تمام کند ونمازش صحیح است اگر چه احوط استحبابی در این صورت اعاده نماز است ، و اگرسربرندارد تا امام برسد نمازش صحیح است .

9-ركوع غيرعادى
        بطلان نماز اگر رکوع را بطور غیر معمول بجا آورد
        1024 - هرگاه رکوع را بطور غیر معمول بجا آورد، مثلا به چپ یا راست خم شود،اگر چه دستهای او به زانو برسد صحیح نیست .

10-ركوع مريض
        صحت نماز اگر بواسطه مرض و مانند آن نتواند در رکوع آرام باشد
        1035 - اگر به واسطه مرض و مانند آن در رکوع آرام نگیرد نماز صحیح است ، ولی باید پیش از آنکه از حال رکوع خارج شود، ذکر واجب یعنی "سبحان ربی العظیم وبحمده " یا سه مرتبه "سبحان الله " را بگوید.

11-ركوع ها در نمازآيات
        بطلان نماز آیات به کاستی و افزودن در عدد رکوعات
        1515 - هر یک از رکوعهای نماز آیات رکن است که اگر عمدا یا اشتباها کم یا زیاد شود، نماز باطل است .

12-شك در ركوع
        بی اعتباری شک در شرائط رکوع یا سجود بعد از گذشتن از آنها
        1170 - اگر بعد از رکوع یا سجود شک کند که کارهای واجب آن مانند ذکر و آرام بودن بدن را انجام داده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند.

        بی اعتباری شک در رکوع یا قیام بعد از آن در حال رفتن به سجده
        1171 - اگر در حالی که به سجده می رود شک کند که رکوع کرده یا نه یا شک کند که بعد از رکوع ایستاده یا نه ، به شک خود اعتنا نکند.

13-صلوات در ركوع
        استحباب صلوات پیش از ذکر رکوع یا بعد از آن
        1043 - مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که راست ایستاده تکبیر بگویدو در رکوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد و گردن را بکشد و مساوی پشت نگه دارد و بین دو قدم را نگاه کند و پیش از ذکر یا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آنکه از رکوع برخاست و راست ایستاد، در حال آرامی بدن بگوید: "سمع الله لمن حمده ".

14-طول دادن ركوع
        بهم نخوردن موالات نماز در صورت طول دادن رکوع و سجود و خواندن سوره های بزرگ
        1116 - طول دادن رکوع و سجود و خواندن سوره های بزرگ موالات را به هم نمی زند.

15-عجز از ركوع
        وظیفه کسی که نمی تواند به اندازه رکوع خم شود
        1036 - هرگاه نتواند به اندازه رکوع خم شود باید به چیزی تکیه دهد و رکوع کندو اگر موقعی هم که تکیه داده نتواند به طور معمول رکوع کند باید به هر اندازه می تواند خم شود و اگر هیچ نتواند خم شود باید موقع رکوع بنشیند و نشسته رکوع کند، و احتیاط مستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند و برای رکوع آن با سراشاره نماید.

        وظیفه کسی که در حال ایستاده یا نشسته نتواند رکوع کند
        1037 - کسی که می تواند ایستاره نماز بخواند اگر در حال ایستاده یا نشسته نتواند رکوع کند باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره کند، و اگرنتواند اشاره کند باید به نیت رکوع چشمها را هم بگذارد و ذکر آن را بگوید وبه نیت برخاستن از رکوع چشمها را باز کند. و اگر از این هم عاجز است باید در قلب نیت رکوع کند و ذکر آن را بگوید.

        وظیفه کسی که برای رکوع فقط می تواند در حال نشسته کمی خم شود و در حال ایستاده با سر اشاره کند
        1038 - کسی که نمی تواند ایستاده یا نشسته رکوع کند و برای رکوع فقطمی تواند در حالی که نشسته است کمی خم شود یا در حالی که ایستاده است با سراشاره کند باید ایستاده نماز بخواند و برای رکوع با سر اشاره نماید و احتیاطمستحب آن است که نماز دیگری هم بخواند و موقع رکوع آن بنشیند و هر قدر می تواندبرای رکوع خم شود.

16-فراموش كردن ركوع
        وظیفه کسی که رکوع را فراموش کند
        960 - اگر رکوع را فراموش کند و بعد از حمد و سوره بنشیند و یادش بیاید که رکوع نکرده ، باید بایستد و به رکوع رود. و اگر بدون این که بایستد به حال خمیدگی به رکوع برگردد، چون قیام متصل به رکوع را بجا نیاورده ، نماز او باطل است .

        بطلان نماز اگر کسی که رکوع را فراموش کرده بدون ایستادن و به حالت خمیده به رکوع بر گردد
        1041 - اگر رکوع را فراموش کند و پیش از آنکه به سجده برسد یادش بیاید باید بایستد بعد به رکوع رود و چنانچه به حالت خمیدگی به رکوع برگردد نمازش باطل است .

        لزوم ایستادن و سپس به رکوع رفتن اگر رکوع را فراموش کند و قبل از رسیدن به سجده یادش بیاید
        1041 - اگر رکوع را فراموش کند و پیش از آنکه به سجده برسد یادش بیاید باید بایستد بعد به رکوع رود و چنانچه به حالت خمیدگی به رکوع برگردد نمازش باطل است .

        وظیفه کسی که در سجده یادش بیاید که رکوع نکرده است
        1042 - اگر بعد از آنکه پیشانی به زمین برسد یادش بیاید که رکوع نکرده ، بنابر احتیاط واجب باید بایستد و رکوع را بجا آورد، و نماز را تمام کند و دوباره بخواند.

17-قيام بعد از ركوع
        رکن نبودن قیام در موقع خواندن حمد و سوره و قیام بعد از رکوع
        958 - قیام در موقع گفتن تکبیرة الاحرام و قیام پیش از رکوع که آن را قیام متصل به رکوع می گویند رکن است . ولی قیام در موقع خواندن حمد و سوره و قیام بعد ازرکوع ، رکن نیست و اگر کسی آن را از روی فراموشی ترک کند، نمازش صحیح است .

18-قيام پيش از ركوع
        رکن بودن قیام در موقع تکبیرة الاحرام و قیام پیش از رکوع
        958 - قیام در موقع گفتن تکبیرة الاحرام و قیام پیش از رکوع که آن را قیام متصل به رکوع می گویند رکن است . ولی قیام در موقع خواندن حمد و سوره و قیام بعد ازرکوع ، رکن نیست و اگر کسی آن را از روی فراموشی ترک کند، نمازش صحیح است .

19-كيفيت ركوع
        لزوم خم شدن به اندازه ای که دست به زانو برسد بعد از قرائت
        1022 - در هر رکعت بعد از قرائت باید به اندازه ای خم شود که بتواند دست را به زانو بگذارد، و این عمل را رکوع می گویند.

        صحت رکوع بدون گذاردن دستها بر زانو
        1023 - اگر به اندازه رکوع خم شود ولی دستها را به زانو نگذارد اشکال ندارد.

20-مستحبات ركوع
        استحباب ... یا ... یا ... مرتبه تکرار ذکر رکوع
        1029 - ذکر رکوع باید دنبال هم و به عربی صحیح گفته شود و مستحب است آن را سه یا پنچ یا هفت مرتبه بلکه بیشتر بگویند.

        استحباب صاف نگهداشتن پشت و عقب دادن زانوها و کشیدن گردن در حال رکوع
        1041 - اگر رکوع را فراموش کند و پیش از آنکه به سجده برسد یادش بیاید باید بایستد بعد به رکوع رود و چنانچه به حالت خمیدگی به رکوع برگردد نمازش باطل است .

        استحباب تکبیر پیش از رفتن به رکوع
        1043 - مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که راست ایستاده تکبیر بگویدو در رکوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد و گردن را بکشد و مساوی پشت نگه دارد و بین دو قدم را نگاه کند و پیش از ذکر یا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آنکه از رکوع برخاست و راست ایستاد، در حال آرامی بدن بگوید: "سمع الله لمن حمده ".

        استحباب صلوات پیش از ذکر رکوع یا بعد از آن
        1043 - مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که راست ایستاده تکبیر بگویدو در رکوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد و گردن را بکشد و مساوی پشت نگه دارد و بین دو قدم را نگاه کند و پیش از ذکر یا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آنکه از رکوع برخاست و راست ایستاد، در حال آرامی بدن بگوید: "سمع الله لمن حمده ".

        استحباب گفتن سمع الله لمن حمده بعد از برخاستن از رکوع و در حال آرامی بدن
        1043 - مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که راست ایستاده تکبیر بگویدو در رکوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد و گردن را بکشد و مساوی پشت نگه دارد و بین دو قدم را نگاه کند و پیش از ذکر یا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آنکه از رکوع برخاست و راست ایستاد، در حال آرامی بدن بگوید: "سمع الله لمن حمده ".

        استحباب نگاه کردن به مابین قدمها در حال رکوع
        1043 - مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که راست ایستاده تکبیر بگویدو در رکوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگه دارد و گردن را بکشد و مساوی پشت نگه دارد و بین دو قدم را نگاه کند و پیش از ذکر یا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آنکه از رکوع برخاست و راست ایستاد، در حال آرامی بدن بگوید: "سمع الله لمن حمده ".

        استحباب گذاردن دستها بالاتر از زانو و عقب ندادن زانو در رکوع برای زنان
        1044 - مستحب است در رکوع زنها دست را از زانو بالاتر بگذارند و زانوهارا به عقب ندهند.